tag:blogger.com,1999:blog-38451843825902388962024-02-21T16:33:11.721+01:00 Maturanti ShqiptarPortali i cili u vjen ne ndihme te gjithe studenteve, sidomos Maturanteve !Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.comBlogger178125tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-5726981188635930402016-07-18T22:53:00.000+02:002016-07-18T22:53:41.507+02:00ESE 2016 -Ne dhe Demokracia.<span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Ne, disa krimba toke të strukur thellë në errësirë, e demokracia, drita që regëtin mbi ne dhe që na shtyn të dalim në sipërfaqen e çelët.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Vetë termi "demokraci " përmban në vetvete lirinë dhe populli ynë, i cili më parë rrinte fillikat në një qoshe të mbuluar nga rrjetat e merimangëve disavjeçare të sistemit komunist, sot pas largimit të asaj perdje të hekurt duket sikur ka dalë në sipërfaqe.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;"> Refreni i përbashkët i popullit shqiptar që në fundin e viteve '90 është bërë :" E duam Shqipërinë si gjithë Evropa ", por Shqipëria u la mënjanë ndërkohë që shtetet e tjera të Ballkanit perëndimor kishin nisur rrugën e gjatë të anëtarësimit për në bashkimin evropian.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Bisedimet për anëtarësimin e vendit tregojnë se Shqipëria, një nga vendet më të varfra dhe më të izoluara të Evropës, po i afrohet pjesës tjetër të kontinentit megjithëse me hapa pothuajse të pandjeshëm.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Duke parë gjendjen dhe zhvillimin e Shqipërisë në ditët e sotme duhet thënë se është vërtet për të ardhur keq që një vend i tillë, me histori të pasur, me një pozitë shumë të favorshme gjeografike, me burime dhe pasuri nëntokësore të shumta që shfrytëzohen dhe nuk shikohen të mirat gjëkundi, me mundësinë për t'u zhvilluar dhe për të hedhur hapa më të sigurtë drejt Evropës dhe jo në fantazi të kota, por me një politikë që na penalizon, atëherë kuptojmë se rruga për në Evropë është vërtet mjaft e vështirë, pothuajse e pamundur nëse shteti ynë nuk është gati për ndryshime thelbësore.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;"> Një tjetër problem shqetësues që e karakterizon vendin tonë ose më saktë udhëheqësit tanë, të çfarëdo pale qofshin ata është se shqiptari gjithmonë ka dashur të marrë pjesë personalisht, kur në këto rrethana që ne ndodhemi, nevoja kombëtare kërkon unitet dhe mendime të përbashkëta;përvoja na tregon se rezultojnë më të vlefshme dy a tri mendje se sa një e tillë.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;"> Unë si një adoleshente që po rritem në këtë vend e shikoj veten ndryshe nga moshatarët e mi në vendet e Evropës, madje herë herë nuk hap dot as televizorin, me 'frikën' se edhe kësaj rradhe do dëgjoj kacafytjet e përhershme e të vazhdueshme të forcave politike.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Çdo ditë nga pozita dhe opozita dëgjojmë opinione krejtësisht të kundërta dhe vetëm akuza të ndërsjella, ndërsa tryezat e tyre janë shndërruar në duel këndesash në të cilin dërdëllisin deri sa u thahet pështyma, a thua se ne jemi njerëz pa logjikë, të prapambetur dhe që kemi ngelur në mëshirë të këtyre qënieve, të cilët nuk dinë cila është rruga drejt zgjimit të plotë kombëtar.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;"> Këtu duhet të theksoj se ata po na vjedhin.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Po na vjedhin lirinë!</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">A mund të ketë demokraci në një vend ku qytetari vlerësohet dhe vihet në epiqendër një herë në katër vite dhe më pas hidhen tutje fjalët e dhëna nga kandidatët?</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">A bëhet demokraci me të ndërruar udhëheqësit, me të bërë ca ligje të reja dhe me të stërthënë qindra e mijëra herë premtime të hiperbolizuara që nuk mbahen kurrë?</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Nuk e di se kush do të dalë dhe t'i përgjigjet pyetjes time. Është e drejta ime të marr një përgjigje sepse supozohet që jemi në kulmin e demokracisë së lavdishme. A mund të ketë demokraci kur korrupsioni është anëtarësuar me qëndrim të përhershëm pothuajse në çdo institucion si privat ashtu edhe shtetëror?!</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Ku banon demokracia? Nën petkun e kujt fshihet?</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Ku është e drejta ime për të folur? Ku është liria ime për të shprehur opinionet e mia vetjake?</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Në atdhe njeriu duhet të ndihet i lumtur, duhet të jetë i lirë sepse nëse nuk gjejmë liri në vendin tonë ku mund ta gjejmë tjetër? Nëse diktatura ishte një gur gjigand që shtypte lirinë e njerëzve si milingona, 'demokracia' e ditëve të sotme po rritet dita ditës, nga një gur po bëhet një shkëmb. Po të hedhim sytë pas nga historia vihet re që Shqipëria ka kaluar dorë më dorë si një plaçkë, nga një pushtues te tjetri, nga një udhëheqës te tjetri, nga një fat i keq te një akoma më i keq! Por tani që po shkruaj është viti 2016, pra aktualisht jemi në shekullin XXI, në këtë kohë ku bota është e prirur të shkojë çdo ditë e më shumë drejt demokracisë së pastër, ne zhytemi thellë në skëterrën e pellgjeve të së shkuarës. Duket sikur timoni që udhëheq Shqipërinë nuk lëviz djathtas apo majtas sipas bindjeve politike por qëndron në vend.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Timoni qëndron aty i balsamosur, Shqipëria mbetet e njëjtë ndërsa shqiptarët përkunden me ninulla premtimesh.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;"> Problemi nuk qëndron vetëm brenda këtyre kornizave që i shohim çdo ditë e më qartë, ai është akoma më i thellë.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Kam frikë se këta "të mëdhenjtë " po injektojnë dalëngadalë edhe të vegjlit, disa njerëz që pak pushtet që zotërojnë, nëse mund të quhet i tillë, e shfrytëzojnë si të ishin pasqyrimi binjakëzues i timonierëve të Shqipërisë së mjerë.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Kur të lexohen këto që kam shkruar mbase ndokush do mendojë se pse shprehem në këtë mënyrë, pse jam kaq pesimiste për këtë vend, për këtë sistem, për këtë mënyrë jetese, për të ardhmen tonë, e ndërsa unë me vetëdije të plotë mendimit të tij do i përgjigjesha se kjo nuk është një mënyrë jetese, kjo është një luftë për mbijetesë.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Luftë dhe demokraci! Kombinimi më i shëmtuar, është absurde, njëkohësisht edhe qesharake pasi vetë populli ynë me vetëdije të plotë i drejtohet kutive të votimit duke zgjedhur njeriun që do ju rrjepë lëkurën për katër vitet e ardhshme së bashku me vartësit e tij.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Dhe absurditeti vazhdon tek shikoj se si përhapet kjo 'epidemi ' që po shfaros të drejtën dhe lirinë e çdo individi.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Duke filluar që nga zgjedhja e një senatori në klasë, e një presidenti në shkollë e deri te zgjedhja e përfaqësuesit më të lartë.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Ne i votojmë! Po ne i votojmë sepse e drejta e votës tregon parimin themelor të demokracisë, votojmë, ushtrojmë të drejtën tonë mbi ata, të zgjedhurit.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">E pasi ne kemi bërë një sjellje, në dukje të parë demokratike, fillon lufta e ftohtë.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Ne luftojmë sepse jemi ne demokraci!</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">E kush do t'ja dijë që çdo ditë vidhen jetë njerëzish, vidhen mundësi studimi, vende pune e të mira materiale dhe ekonomike? Mos vallë këta drejtuesit tanë do derdhin ndonjë lot krokodili për këtë? Absolutisht jo!</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;"> Do jem unë, shokët e shoqet e mia që do na duhet të përballemi me këtë sistem për të gjetur një vend pune në të ardhmen, i cili me shumë gjasa do na zihet me' meritë' nga ndonjë i afërm apo djalë /vajzë deputeti.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Mbase do jemi ne ata që do derdhim lot për mundësitë e mohuara për mundin e shkuar dëm, për mungesën e të drejtës tonë si qytetarë të një shteti demokratik për të gëzuar një vend pune pas shumë viteve stërmundimi studimesh.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;"> A nuk është kjo luftë për mbijetesë?</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Është.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Por nëse shteti ynë nuk di t'i vendosi pikat mbi 'i', ne mund ta bëjmë shumë mirë!</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Në djall vaftë Evropa dhe imazhi i rremë demokracisë, me të cilin gënjehemi si fëmija pas biskotës së preferuar.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Jemi ne djem e vajza të ketij vendi, rinia, kënga e zëri jonë, zëri i gjyshërve tanë, i mamave edhe baballarëve, i atyre që ikën dhe atyre që do vijnë.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Jemi ne ata që nëse ngrihemi mund t'ja dalim.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Është fuqia dhe fryma jonë optimiste për ndryshim që mund të shkatërrojë çdo barrierë që po mban të kapur për këmbësh e duarsh demokracinë e vërtetë.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Ne mund t'ja dalim.</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Vetëm ne dhe Demokracia deri në fund!</span><br />
<span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;"><br /></span>
<span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">---------------</span><br />
<span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Derguar : </span><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Klodiana Nakaj</span>Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-65244563350309594682015-10-20T20:18:00.001+02:002015-10-20T20:18:22.206+02:00EKZISTENCIALIZMI<span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Ekzistenca dhe liria te Kierkegaardi</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Menyra ne te cilen Hegeli luan me konceptet nuk e angazhon ekzistencen konkrete dhe nuk na con ne njohjen e vetvetes. Kjo ishte optika ne te cilen Kierkegaardi e kritikon Hegelin. Te ekzistosh nuk mund te permblidhet ne konceptin “ ekzistoj “. Nuk mund te jepet nje perkufizim per kete koncept, megjithese kjo do te ishte nje rrugedalje per ekzistencen njekohesisht. Ne mendojme sepse ne ekzistojme dhe jo e anasjellta. Cdo ide qe rrjedh nga kjo e dhene eshte e kufizuar. Ekzistenca eshte realiteti themelor i njeriut. Kierkegaardi niset nga parimi qe energjia dhe serioziteti qe percakton kete ose ate zgjedhje karakterizojne qendrimin e pershtatshem perballe jetes, qendrim qe na ve automatikisht ne relacion me origjinat tona : qellimin e Zotit. Kjo eshte detyra e njeriut : jo vetem qenia, por ne nje menyre specifike, infiniti duhet te paraqitet si infinit ne ekzistencen kalimtare. Infiniti dhe pavdekshmeria jane te vetmet siguri. Ekzistenca lidhet me shfaqjen e lirise se pergjithshme te nje subjekt. Veprimi i njeriut realizohet nga ajo qe ka ndodhur ne zemer te subjektivitetit, dhe kjo eshte arsyeja pse ai merr pergjesesi mbi veten. Hegeli theksonte se gjithcka qe ekziston duhet te gjeje ne te vendin dhe justifikimin e vet. Por Kierkegaardi pohon jo vetem vleren absolute te cdo individi, pra te subjektivitetit individual, por edhe vete te cdo casti te perjetuar. Ne jemi te lire te percaktojme cilesine e ekzistences sone. Kierkegaardi na ve megjithate ne ruajtje kunder iluzionit te autonomies qe do te mund te shpalosej aty. Ne mund te vendosim vete te marrim persiper jeten tone. Megjithate, paradoksi i ekzistences qendron ne faktin se ne duhet te perpiqemi ne cdo rast te gjejme nje ekuliber me Zotin per te cilin ne jemi te hapur dhe qe na percakton. Ajo qe perben destinimin tone eshte se ne jemi te varur. Njekohshmeria ndermjet kuptimit dhe deshires trashendentei, i iken, i shpeton mendimit. Ne momentin ku mendimi lind, ai eshte i asgjesuar nga ekzistenca. Ja pra, perse Kierkegaardi flet per kete paradoks. Paradoksi i lirise gjendet ne faktin qe ne besojme me vetedije lirine tone te Zoti, i cili na imponohet. Te besuarit nuk qendron mbi arsyen, por ai eshte nje kerkim ne boshllek, i inspiruar nga besimi. Prandaj dhe besimi eshte perfundimisht i pasigurt ne cdo moment drejt pavdekesise. Liria eshte, pra, nje qendrim ekzistencial. Njeriu nuk eshte i lire te jete nje tjeter nga vetvetja, perkundrazi, ai eshte i lire te beje te duket (se eshte) te qenet nje tjeter. Ne rastin e dyte ai ka nje raport te keq me vetveten. Koshient qe te mos jete ne akord me natyren e tij te vertete, ai zhytet ne ankth, ne agoni. Ai nuk mund ta ndreqe kete situate vecse me anen e vullnetit. Nese ai deshton, eshte i lire te deshperohet. Liria e vertete supozon se nuk ka doreheqje nga alternative e lirise ne pranimin e asaj qe transcedeton.</span><br />
<span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;"><br /></span>
<span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8px;">Punoi: Adela Kaptelli</span>Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-37452089150510735252015-01-30T16:58:00.000+01:002015-01-30T16:58:10.496+01:00Ese: Milosao e Rina <span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8000001907349px;">Nese papritur para meje do gjendej xhindi me llamben magjike e do me kerkonte nje deshire, pa hezituar do deshiroja te me kthente pas ne kohe ,ne epoken kur mes lufterash e betejash te pergjakshme , mes vuajtjesh ,konfliktesh dhe hendeqesh sociale do lindte dashuria e paster mes Milosaos e Rines .</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8000001907349px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8000001907349px;">Ja pra nje prekje e llambes dhe bam gjendem ne mes te qytetit te Shkodres I pushtuar dhe rrethuar nga tanke , makina lufte dhe tela gjembash .Shoh cdokend por askush nuk me sheh ,prek gjithcka po asgje s’me afrohet dot .Jam inekzistente mes ekzistences .Jam udhetare ne kohe e hapesire .</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8000001907349px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8000001907349px;">Eci ne rrugicat e shtruara me kalldrem dhe ja tek I shoh te kroi I dashurise dy te rinjte Milosaon e Rinen teksa flasin e perqafohen me njeri-tjetrin . Sa e fuqishme eshte e ndjenja qe I lidh ata !Me e fuqishme se lufta ,me e fuqishme se rregullat e traditat e kohes .Ky cift te rinjsh eshte nje ringjallje ne nje kontekst tjeter e Romeos dhe Zhuljetes , nje rikrijim I dashurise shekspiriane dhe nje prove per te gjithe ata qe nuk besojne tek magjia e dashurise ,ndjenjes me sublime qe ,mund te lidhe dy njerez .Cfare po ndodh ? Perse vasha e bukur po derdh lotet e saj si kristal? Pse befas buzeqeshja u zevendesua nga nje hije trishtimi ? Ku humben te qeshurat ,ku u zhduk lumturia ?Perse perqafimi qe trimi I dha vashes duket si perqafimi I lamtumires ? Shoh Milosaon qe merr shpaten e tij , flamurin kuq e zi dhe hipen ne kalin e bardhe duke lene nje pjese te zemres se tij tek e dashura e shpirtit. Niset kali I bardhe me vrap dhe nje leter I bie trimit nga dora .Kali zhduket mes pluhurit te rruges dhe letra mbetet aty .Nxitoj per ta marre dhe pas disa castesh e gjej veten ne shtepi te rrethuar nga librat dhe letrat e mija .Me sa duket afati I magjise perfundoi. Per cudi ne dore kam letren qe me ngeli nga e shkuara tashme e destinuar per tu lexuar nga une .</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8000001907349px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8000001907349px;">“Vajze e zemres sime syte e tu si drite s’dua ti shoh me lot . Ne te dy nuk kemi humbur asgje dashurine e kemi edhe pse do e jetojme ne bote te ndryshme .Ti e di qe nese peshes se botes do I shtoja diellin,yjet dhe henen perseri ti do peshoje me shume o diell I zemres sime . Dije qe nese nuk kthehem me vdekja ime do jete nder me te mirat sepse do vdes per memedhene .Mbase ky ishte dhe misioni im : te vdisja per kete toke qe me dha jete dhe te derdhja gjakun tim per flamurin e shqypes dykrenare. Me vjen keq qe nuk munda ti realizoja ato cka te premtova dhe cfare enderruam, por te dy e dime qe nuk mund te ishim te lumtur nese atdheu yne vuante . Per me te emblen vashe ---nga Milosao . “</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8000001907349px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8000001907349px;">Sapo mbarova se lexuari ndieva disa pika lot te me rreshqisnin ne faqe .Valle a ka dashuri te tilla sot ? A mund te kete sprovuar jeta dy te rinj ashtu sic I sprovoi keta? A mund te ushqeje dikush nja dashuri kaq ta madhe per atdheun e per te dashurin e zemres? A mund te rilinde nje lidhje e te tilla permasave ne ditet e sotme ?</span><br style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8000001907349px;" /><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8000001907349px;"> Mes pyetjesh te shumta dhe emocionesh te medha arrij ne perfundimin se ta perjetosh dashurine eshte fat, por te perjetosh dashurine qe Milosaoja kishte per vajzen e zemres dhe memedhene eshte padyshim e paperseritshme ..</span><br />
<span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8000001907349px;"><br /></span>
<span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8000001907349px;">________________</span><br />
<span style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12.8000001907349px;">Faleminderit Ina</span>Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-19685712312076758102014-12-10T20:58:00.001+01:002014-12-10T20:58:08.154+01:00Ese: Të gabosh është njerëzore, të falësh është hyjnore<div class="box2" style="background-color: white; clear: both; float: left; margin-bottom: 5px; min-height: 1120px; padding: 10px 12px;">
<div style="line-height: 16px; padding: 0px;">
<a href="http://www.ekonomia-ks.com/repository/images/Opinion-6.jpg" rel="img_group" style="clear: right; color: #008acf; float: right; font-weight: bold; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;" title="Të gabosh është njerëzore, të falësh është hyjnore"><img class="first" src="http://www.ekonomia-ks.com/repository/images/Opinion-6.jpg" style="border: 1px solid rgb(222, 222, 220); cursor: move; float: left; margin-bottom: 3px; margin-right: 12px; padding: 2px; width: 200px;" /></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br />Gabimi do të ishte më mirë sikur të mos ekzistonte fare, por kjo gjë është e pamundur. Gabimi lind nga vetë jeta që ne e jetojmë, një jetë e cila është përplot e përplot e mbushur me vaj që nga dita kur ti linde e deri në momentin kur ti të vdesësh.<br /><br />Këta lotë krijohen nga ti , nga unë edhe nga të tjerët duke gabuar, e këto gabime vazhdojnë e vështirë që ndalen sepse atëherë në zemrën tënde ka hyrë një urrejtje, një urrejtje e cila është burim i trurit të errët dhe zemrës së prishur që të mëson të gabosh edhe më shumë.<br /><br />E di gabove pa dëshire ndoshta, por lëndove mijëra zemra, ndoshta edhe i ka vrarë shumë njerëz gabimi yt, përse atëherë nuk mundohesh ta largosh urrejtjen, e me buzëqeshje ta mposhtësh edhe ta largosh urrejtjen, e me buzëqeshje ta mposhtësh edhe ta largosh njëherë e përgjithmonë gabimin, gabimin të cilin edhe ti nuk e harron e e ke të mbyllur në zemrën tënde me plot mllef e nuk mund ta largosh dot.<br /><br />Një plagë shpirtërore që ti e ke krijuar nga gabimi mund ta shuaj vetëm dashuria e madhe e atij që të falë.<br /><br />Dikur ai gaboi e unë e fala e mësova që të falë, ndërsa tani ai të falë ty e të mëson që duhet të falësh.<br /><br />Tani ai të fali vazhdo buzëqeshë shpeshë dhe shumë, fitoje dashurinë time, të atij, edhe të tjerëve, por kapërdij gabimet që tani të tjerët bënë tek ti,vlerësoje të bukurën,shiko </span></div>
<a name='more'></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">gjëra të mira tek të tjerët, e të harrosh gabimin që të tjerët e bëjnë tek ti .<br /><br />Të dish se ua ke lehtësuar jetën dikujt tjetër siq të është lehtësuar jeta ty, atëherë thuaj vetes, mua, atij edhe të tjerëve që e ke arritur qëllimin që ata të falin e ti të falësh ata.<br /><br />Prandaj fali të gjithë ata që të kanë lenduar se edhe ti mund të kesh gabuar.<br /><br />Unë e mësova, ti mësoje, mësoju edhe të tjerëve, edhe atyre që do të jenë mbas teje se “TË GABOSH ËSHTË NJERËZORE, POR TË FALËSH ËSHTË HYJNORE”.<br /><br /> </span></div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-20785561213019735802014-12-09T15:15:00.004+01:002014-12-09T15:15:45.007+01:00Ese letrare: 70 Vjetori i Clirimit<h3 class="post-title entry-title" itemprop="name" style="background-color: white; font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, sans-serif; margin: 20px 0px 0px; position: relative;">
<br /></h3>
<div class="post-header" style="background-color: white; font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 1.6; margin: 0px 0px 1em;">
<div class="post-header-line-1">
</div>
</div>
<div class="post-body entry-content" id="post-body-3806195856820829865" itemprop="articleBody" style="background-color: white; font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18.2000007629395px; position: relative; width: 610px;">
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; padding: 4px; position: relative; text-align: center;"><tbody>
<tr><td><a href="https://scontent-a-lhr.xx.fbcdn.net/hphotos-xap1/v/t1.0-9/10659443_603764919735198_2066776104906519752_n.jpg?oh=dee6598ca10e1cabe877a6f87af962dd&oe=54E788C9" imageanchor="1" style="color: #000002; margin-left: auto; margin-right: auto; text-decoration: none;"><img border="0" height="210" src="https://scontent-a-lhr.xx.fbcdn.net/hphotos-xap1/v/t1.0-9/10659443_603764919735198_2066776104906519752_n.jpg?oh=dee6598ca10e1cabe877a6f87af962dd&oe=54E788C9" style="border: none; position: relative;" width="400" /></a><br /></td></tr>
</tbody></table>
<span style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;">Kalojnë vite, kalojnë edhe shekuj e kujtimi për dëshmorët mbetet i freskët në mendjet e zemrat tona, në kujtesën tonë historike. Brezat që vijnë do t’i mbajnë në zemër dëshmorët, për t’i bërë ata flamuj qe valviten rrugëve e shesheve tona të lirisë.</span><br style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;" /><br style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;" /><span style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;">Liria ndërtohet me jetë, ndërtohet me gjak, ndërtohet me dëshmorë. Kurse, dëshmorët janë nderi dhe krenaria e popullit tonë martir. E popullit që synoi ta fitojë lirinë shekuj me radhë duke luftuar me gjak. Dëshmorët janë ndërgjegjja më sublime dhe vetëdija, e ngritur lart, deri në piedestalin e vetëflijimit.</span><br style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;" /><br style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;" /><span style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;">Ata jetuan për ne. I kemi ne token tone te perbashket shqiptare gjithkund e gjithherë. Me një diell në gji, me një rreze në ballë. Lundrojnë mbi detin e gjakut të flijuar për liri.Në paqe e në luftë, në fushë e në mal. Sa shumë shqiptare që festojne sot për 70 vjetorin e madh te lirise se shqiponjes qe fluturon ne qiellin atdhetar. Gëzim e hare në çdo anë. Dëshmorët u ngjallën sot dhe festojnë bashkë me ne pas 70 vjetesh te lira<a name='more'></a> e te qeta per Shqiperine e vuajtur e te plagosur.</span><br style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;" /><br style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;" /><span style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;">Ata janë vetë liria jonë. Liria nuk erdhi nëpër rrugën e shtruar me lule.Ajo nuk erdhi si nuse me kurorë.Ardhja e saj deri te ne ishte e gjatë dhe e veshtire. Për lirinë e saj u desh luftë,mund e gjak.Këmbët e saj u gjakosën nga gjaku i luftëtarëve trima.Por jo vetëm nga ta por edhe nga gjaku i secilës moshë(pleq,fëmijë,të rinj).Ardhja e saj rezultoi me humbjen e shumë njerëzve.Dëshmorët patën vetëm një ëndërr-lirinë e cila sot vertititet e lire neper te gjitha trojet shqiptare, dielli shkelqen me shume se kurdohere tjeter ne kete dite te shenuar per Shqiperine. </span><br style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;" /><span style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;">Pas 70 vjetesh me ne fund shqiptaret festojne te lumtur e te qete me zemrat e mbushura me gezim per kete dite.Shqiperia beri nje lufte heroike, nje lufte te drejte, nje lufte me shume sakrifica, me shume gjak te derdhur, me shume bij te rene. Kurre mos u harrofte sakrifica e tyre dhe qofshin perjete te nderuar ne panteonin e deshmoreve dhe martireve te ketij kombi kaq te vuajtur. Gezuar festen e clirimit!</span><br /><span style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;"></span><br /><span style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;"></span></div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-54992995804559369502014-11-17T08:05:00.003+01:002014-11-17T08:05:26.129+01:00 Ese paraqitese shkak-pasoje: Marredhenia qe ka njeriu me mjedisin
<style type="text/css">p { margin-bottom: 0.1in; line-height: 120%; }</style>
<br />
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
Ese paraqitese shkak-pasoje.</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
Tema : Marredhenia
qe ka njeriu me mjedisin.</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<br />
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
Por ne kohet e
sotshme njerzit nuk dine ta mirembajne
mjedisin.prandaj.............Njeriu duhet te jetoje ne mjedis te
paster e jo te ndotur nga mbeturinat.Ne mjedis ajri eshte kryesori.
Nese ai eshte i ndotur nuk kemi shendetin e mire.<br />Ujrat e zeza
jane shume te demshem ne mjedis.Njeriu duhet te jete shume i
kujdesshem per te mos e ndotur dhe te beje sa me shume gjelberime
dhe lulezime por edhe te bej parqe te gjelberta e te tjera te
mira per natyren.<br />Mjedisi eshte ceshtje shume e rendesishme
per femijet, te rriturit e te moshuarit. Nga ai fitojme
shendetin. Gjithashtu mjedisi duhet te jete i mbrojtur nga
mbeturinat e ndryshme si ato te ngurta,te lengeta dhe ato te
gazta.<br /><br />Ne mjedis ka shum tym nga fabrikat,makinat e shume
ndotje te tjera.<br />Mjedisi duhet te jete me i paster sec eshte,
mbeturinat duhet te hidhen ne vendin e caktuar jo ne rruge apo ne
parqe .<br />Per mjedisin duhet te kujdesemi te gjithe dhe te vendosim
sa me shume rregulla.</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<br />
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<br />
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
Ajri, toka, ujrat e
lumenjve, liqeneve, deteve e oqeaneve, ujrat nentokesore dhe
gjithcka ku jeton dhe ndikon tek njeriu perbejne mjedisin
rrethues.<br />Sot zhvillimi i vrullshem ekonomik i botes e civilizimi
i saj, krahas progresit te madhe qe kane sjelle, kane nderhyre edhe
ne demtimin ,ku me shume e ku me pak, te mjedisit tone rrethues.<br />Sot,
mjedisi ku zhvillohet aktiviteti i botes se gjalle, eshte shume i
ndotur me produkte e mbeturina te shumellojshme,nder to vendin
kryesore e zene mbetjete kimike apo sic i njohim
ndryshe,kimikatet dhe mbetjet radioaktive.</div>
<a name='more'></a> Te gjitha keto demtojne e
shkaterrojne pa dallim bimet, kafshet edhe vete njeriun.<br />Natyre me
ane te proceseve dekompozuese qe shkoktoheshin ose pershpejtoheshin
nga dukuri natyrore,si ato atmosferike, tokesore, diellore etj,
bejne te mundur eleminimin e ketyre mbeturina ndotese. Por ky
ekuiliber eshte i pamjaftueshem dhe ne mbrojtjen e natyres sot eshte
shume e domosdoshme ndihma e njeriut.<br />Sot vihet re gjithmone e me
shume perdorimi pa kufi i plehrave kimike nga bujku,i cili me teprime
te tillla pretendon te rrisi pjellorine e tokes. Por bima nuk thith
te gjithen. Nje pjese e mire qe mbetet e paasimiluar, me ane te ujit
te rreshjeve apo vaditjeve deperton ne brendesi te tokes dhe ndot
ujrat nentokesore,ato te burimeve, liqeneve, lumenjve.<br />Plerat dhe
hedhja e tyre vend e pa vend, demtojne rende mjedisin rrethues,
demtojne rende shendetin e vete fajtorit, njeriut.<br />Nje gje
eshte shume e qarte. Natyra ndotet shume lehte, por pastrohet me
shume veshtiresi.<br />Njerezit duhen te ndergjegjesohen, duhet te
apelojne per te mbajtur paster ambjentin e tyre. Detyra paresore e
tij eshte menjanimi i ndotjeve. Kujdesja ndaj mjedisit eshte obligim
njerezor per te evituar katastrofat ekologjike.<br />Njeriu duhet te
jetoje ne harmoni me natyren, duhet te kujdeset per ate, dhe te
zhfrytezoje me efikasitet te mirat e saj, perndryshe natyra e
ndeshkon ate dhe brezat qe do te vijne.<br />
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<br />
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<br />
</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
Dergoi: FERIDE P.</div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
Faleminderit :) </div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com4tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-51424881218131523762014-11-16T07:18:00.000+01:002014-11-16T08:10:35.441+01:00Analize letrare: Kronike ne gur - Ismail KadareRomani Kronikë ne gur nga Ismail Kadare kritike letrare<br />
<br />
Ne romanin ,,Kronikë në gur” (1971), tema e Luftës Nacionalçirimtare është parë nga I. Kadareja në një aspekt tjetër. Vepra në thelb nuk është një roman për luftën, edhe pse ngjarjet që përfshihen nga pikëpamja kohore i përkasin asaj periudhe dhe janë parë në dritën e atyre proceseve e përmbysjeve që solli revolucioni popullor në jetën e shoqerise shqiptare. <br />
<br />
Brendinë ideore të romanit Kronikë në gur e formon mohimi i botës së vjetër me gjithë amullinë dhe mentalitetin e saj të ndryshkur, i provincializmit në shfaqjet e tij më tipike. <br />
<br />
Imtësitë që krijojnë sfondin historik dhe japin atmosferën e jetës mendore e politike të kohës kur kishte nisur lëvizja çlirimtare antifashiste e masave popullore, e udhëhequr prej komunistëve, çastet dhe episodet e shkëputura nga lufta, pamja e pertëritjes që sjell revolucioni në kontrast me tërë atë botë të mykur dhe të fosilizuar, ndihmojnë të zbulohet në mënyrë me të mprehtë vlera artistike e veprës.<br />
<br />
Romani Kronikë në gur është ndërtuar si një këmbim pamjesh e skenash nga jeta e një qyteti, në dukje të palidhura midis tyre. <br />
<br />
Nga ana e jashtme ato i lidh figura e rrëfimtarit të ngjarjeve, të cilat në përceptimin e heroit, marrin trajta të gjithfarshme dhe shfaqen herë në forma e përpjesëtime hiperbolike, here groteske e herë simbolike. <br />
<br />
Për ngjarjet rrëfehet në mënyrë naive, por pas këtij naiviteti prej fëmije fshihet një ironi therrëse, cka ka përcaktuar edhe disa nga veçorite e stilit të kësaj vepre. <br />
<br />
Dukurite tipike të një mjedisi provincial e të prapambetur, të një jete që vërtitet në një qark thashethemash, paragjykimesh, bestytnish e zakonesh prapanike, janë zmadhuar në lentën e shkrimtarit dhe kanë dalë ne pah me tërë shëmtinë dhe karakterin e tyre regresiv. <br />
<br />
Këtë botë që po jepte shpirt, megjithëse përpëlitej me deshpërim për t’i shpëtuar dënimit të historisë, shkrimtari e ka pasqyruar me ngjyra të gjalla, me anë imtësish që, edhe pse janë marrë nga një realitet konkret, humbasin konkretësinë e tyre të drejtpërdlrejtë dhe fitojnë një kuptim simbolik.<br />
<br />
<br />
Vetë jeta e qytetit ku shkrimtari ka vendosur ngjarjet simbolizon në një kuptim me të gjerë jetën e varfër ne çdo pikëpamje të shoqerisë shqiptare e që u vu në lëvizje dhe e çau guaskën brenda së cilës gjëllinte, vetëm kur komunistët zgjuan masat e përgjumura dhe të drobitura nga zgjedhja shekuuore ekonomike e shpirtërore dhe i drejtuan energjitë e tyre në hullinë e luftës kundër fashizmit dhe kundër gjithë botës së vjetër. <br />
<br />
Dinamizmi i brendshëm i vepres buron prej kësaj ndeshjeje të ashpër midis forcave të errësirës dhe filizave të reja që sapo kanë buluar në jetën e shoqerisë dhe që përfaqësojnë progresin dhe të ardhmen e saj.<br />
<br />
I. Kadareja nuk pershkruan skena dhe pamje konkrete nga lëvizja antifashiste e masave popullore; ai jep vetëm disa çaste që transmetojnë parandjenjën e përmbysjes së madhe që po afrohej dhe reaksionin e botës së vjetër ndaj kësaj ngjarjeje. <br />
<br />
Nga kjo pikëpamje është kuptimplotë gjesti makabër i shehut, i ciii, kur pa se partizanët po hynin në qytet, nxjerr sytë me gozhdë, duke bërtitur: ,,Nuk dua të shoh komunizmin”. <br />
<br />
Në kontrast me tërbimin e forcave të errësirës, shkrimtari ka dhënë përmes imtësish shprehëse entuziazmin me të cilin i pret populli çlirimtaret. <br />
<br />
Përqasja e diellit dhe e horizonteve të hapura me komunizmin i jep romanit një tingull optimist dhe forcon idenë e rolit të madh të revolucionit popullor që e nxori vendin nga errësira mesjetare në udhën e gjerë të socializmit, të progresit dhe të emancipimit të vërtetë.<br />
<br />
<br />
Romani ,,Kronikë në gur” ka një kompozicion origjinal. <br />
<br />
Ai i ngjan një poliedri, çdo faqe e të cilit, si pjesë organike e së tërës, plotëson idenë dhe kuadrin e përgjithshëm të veprës. <br />
<br />
Forca e fjalës artistike e Ismail Kadaresë, figuracioni i gjallë dhe lakonizmi i shprehjes, spikat dhe në romanin Kronikë në gur si tipar i prozës së tij. Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-11633662413180767432014-11-15T15:07:00.002+01:002014-11-15T15:07:10.356+01:00Subjekti : Eugjen Onjegini - Pushkin<h3 class="post-title entry-title" itemprop="name">
<br />
</h3>
<div class="post-header">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.operaandballet.com/photos_info/perfomance/bol_eugeny_onegin/e_onegin10.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="http://www.operaandballet.com/photos_info/perfomance/bol_eugeny_onegin/e_onegin10.jpg" /></a></div>
<span style="background-color: white;"><br style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;" /><span style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;">Kjo
vepër mbështëtet mbi tre personazhe kryesore: dy djem djaloshi
aristokratik Eugjen Onjegin, që vjen sallonet mondane te kryeqytetit,
dhe poeti romantik Vladimir Lenski, i ri aristokrat nga provinca: dy
vajza, motrat Tatjana dhe Ollga Larina, qe banojne ne nje province me
Lenskin, te fejuarin e Ollges. Dy motrat kane natyre te ndryshme nga
njerea-tjetra: Ollga është nje vajze e gjalle e capkene, kurse Tatjana
shpirtbute e elankolike. </span></span><br />
<span style="background-color: white;"><span style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br /></span></span>
<span style="background-color: white;"><span style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;">Nga
ana tjeter Onjegini është nje i ri i edukuar sipas modes se
aristokracise franceze te gjysmes se pare te shekullit XIX, ai paraqitet
si nje "dandi" skeptik, egoist, disi i zymte dhe i velur nga jeta,
meqenese ndihet i papershtatshem me mjedisin ku është rritur dhe disi i
"tepert". Onjegini ka ardhur nga Peterburgu per te kaluar veren ne
province, ku ka pronat e familjes. Ketu ai ze miqesi me Lenskin i cili e
prezaton motrave Larina.</span></span><br />
<span style="background-color: white;"><span style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br /></span></span>
<span style="background-color: white;"><span style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;">Tatjan
bie menjehere e dashuri me djaloshin e ri dhe nuk pret qe ky tja
shprehe dashurine, por ajo e hedh vete hapin e pare dhe ia shpreh
dashurine Onjeginit ne nje leter te mrekullueshme, ku shfaqet tere
ndjeshmeria dhe bota shpirterore e vashes se re. Onjegini ia kthen
pergjigjen me nje leter te ftohte e moralizuese, duke i <a name='more'></a>kujtuar asajt se
nuk është e udhëS qe një vashë e re të verbohet nga pasioni.</span></span><br />
<span style="background-color: white;"><span style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;">Gjate
nje balloje te organizuar mes te rinjsh, Onjegini per te kaluar kohen,
vendos te provoje nese është i zoti ti fitoje zemren Ollges. Mbas letres
se Tatjanes, Onjegini i pandeh mendje lehta te gjitha vashat e
provinces dhe i duket vetja superior dhe beson se cdo vajze është gati
te lere koken per te.</span></span><br />
<span style="background-color: white;"><br style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;" /><span style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;">Kjo
loje nuk i pelqen Lenskit,i cili e sfidon Onjeginin ne duel.Onjegini
edhe pse perpiqet ti mbushe mendjen Lenskit qe te mos e zhvillojne
duelin nuk ia del dot.Dhe Onjegini i stervitur mire na artin e shpates e
vret Lenskin. Mbash shum peripecish dhe nje kohe te gjate, Onjegini
kthehet ne Shen-Peterburg dhe nis te frekuentoje serish jeten e
salloneve mondane.Mbas disa kohesh ai degjon per nje grua nga hiret e
saj shnerrisnin te gjithe sallonet dhe nuk ishte tjeter vecse Tatjana te
cile ai dikur e kishte perbuzur.</span></span><br />
<span style="background-color: white;"><br style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;" /><span style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;">Tani
është rradha e Onjegint te ndjeje nje dashuri te cmendur per Tatjanen.
Ai e ka kuptuar se dashuria e sinqerte është gjeja me e cmuar ne jete
dhe ky zbulim ia heq si me magji merzine e dershperimin, duke e mbushur
jeten e tij me nje qellim te larte. Vecse me kot i pergjerohet Tatjanes,
ai qe kishte qene aq i ftohte ndaj pergjerimeve te saj.</span></span><br />
<span style="background-color: white;"><span style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;">Derisa
nje dite prej ditesh ai arrin ta gjeje te vetme Tatjanes te falur
Tatjanes per qendrimin e tij te dikurshem, gjithe duke i pohuar se
dashuron,se kurre nuk kishte rreshtur se dashuruari e se vashdonte ta
dashuronte me afshin e shpirtit, por ajo shprehet qarte e prere se kurre
nuk do te behej e tija, sepse kurre nuk do ta tradhetonte burrin e saj i
cili kishte pasur aq shume besim tek ajo dhe e kishte pranuar per grua.</span></span>Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-67870145397553617432014-11-15T15:05:00.003+01:002014-11-15T15:05:57.302+01:00Subjekti : Manteli- Gogol <h3 class="post-title entry-title" itemprop="name">
</h3>
<div class="post-header">
</div>
<a href="http://ziogiorgio.com/images/db/news/overcoat1.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="208" src="http://ziogiorgio.com/images/db/news/overcoat1.jpg" width="320" /></a><br style="background-color: whitesmoke; color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;" /><span style="background-color: white;"><span style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;">Në
këtë novelë personazhi kryesor është Akaki Akakieviç (një nëpunës i
thjeshtë,i pakët nga trupi,pak si i vrarë lije,pak si kuqal,pak si
tullac aty mbi ballë,me ca rrudha në të 2 faqet).Ai punonte në një
dikaster prej shumë kohësh dhe merrej me kopjimin e dokumenteve që i
jipnin.Nëpunësit e rinj talleshin me të,bënin shakara,tregonin trillime
për të dhe për zonjën e shtëpisë ku rrinte Akaki Akakieviçi,një plakë
nja 70 vjeçe.Thoshnin se ajo e rrihte,e pyesnin se kur kishte në mendje
të martohej me plakën,i hidhnin copa letre në kokë duke i thënë se binte
borë.Por Akaki Akakieviç nuk fliste kurrë,vetëm kur ngacmimet beheshin
aq të mëdhaja sa nuk e linin të punonte ai thoshte vetëm:"Pse më
ngisni?Më lini reha t!"</span><br style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;" /><span style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;">Akaki
Akakieviç e donte aq shume punën e tij saqë njëherë ,kur nje drejtor
zemërmirë donte ta shpërblente atë për vjetërsinë në punë i dha një punë
të thjeshtë,por me rëndësi më të madhe sesa puna qe ai bënte,ai e
refuzoi duke thënë:"Jo,nuk e bëj dot.Më mirë më jipni diçka për të
kopjuar."</span></span><br />
<span style="background-color: white;"><br style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;" /><span style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;">Nuk
përkujdesej fare për rrobat që vishte;uniforma e tij e kishte humbur
ngjyrën e parë të gjelbër dhe kishte marrë një ngjyrë si të zbardhur e
të kuqëremtë,sikur të ishte pluhurosur me miell.Jakën e kishte aq të
ngushtë e të ulët saqë qafa,megjithëse nuk ishte shumë e gjatë,i dilte
nga jaka dhe dukej si qafë lejleku.</span><br style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;" /><span style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;">Sapo
dilte nga puna,ai shkonte menjëherë në shtëpi,hante çfarë të gjente dhe
kur e ndjente se ngopej ai çohej dhe vazhdonte të kopjonte shkresat e
punës.Akaki Akakieviçi nuk dilte asnjëherë pasditeve si cdo njeri tjetër
por punonte i mbyllur në shtëpi.Mbasi kopjonte sa i donte zemra,binte
të flinte i kënaqur,duke u menduar me buzën në gaz:ç'do t'i dërgonte
vallë ,perëndia nesër për të kopjuar?Rroga e tij ishte qesharake,vetem
400 rubla ne vit.</span><br style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;" /><span style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;">Një
ditë ai vuri re se manteli i tij ishte ngrënë e holluar si sitë në disa
vende.Stofi ishte vjetëruar kaq shumë sa dukej tejpërtej,astari ishte
ronitur aq shumë sa era shkonte tej e matanë.Të gjithë në zyrë talleshin
me mantelin e Akaki Akakieviçit.Madje ata nuk e quanin
atë"mantel",por"dolloma".</span><wbr style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;"></wbr><span style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;">Kështu
që ai vendosi ta shpjerë mantelin tek rrobaqepsi Petroviç.Edhe pse
Akaki i shkoi t'i lutej shumë herë që t'ia rregullonte mantelin e
vjetër(kjo sepse ai nuk kishte mjaftueshëm para për të qepur një të
re)Petrovici nuk pranoi dhe me disa kursime të tij dhe duke pakësuar
shpenzimet e jetesës te pakten per një vit,Akaki mundi të qepte një
mantel të ri.</span></span><br />
<span style="background-color: white;"><br style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;" /><span style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;">Kur
shkoi në dikaster me mantelin e ri,të gjithë e uruan dhe me këtë rast
punonjësit e dikasterit u mblodhën në shtëpinë e ndihmësshefit për të
pirë caj e për të luajtur së bashku.Rreth orës 12 të natës Akaki u nis
për të shkuar në shtëpi,por rrugës atij i vodhën gjënë më të shtrenjtë
që kishte(mantelin e tij).Për ta gjetur atë ai i kërkon ndihmë një
gjenerali,i cili e trajtoi shumë keq Akaki Akakievicin.</span></span><br />
<span style="background-color: white;"><br style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;" /><span style="color: #333333; font-family: arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;">Pas
kësaj ngjarjeje Akaki u sëmur rëndë dhe pas pak ditësh vdiq.Nëpër
Petërburg,nisën të hapen thashetheme se në urën Kanklin,bredh natën një i
vdekur me fytyrë nëpunësi që kërkon një mantel të grabitur.Një nga
nëpunësit e dikasterit e kish parë me sytë e tij të vdekurin dhe e kish
njohur menjëherë se ishte Akaki Akakievici. Ky i vdekur i kishte dalë
njëherë edhe gjeneralit dhe i kish marrë mantelin.Që nga ajo natë
fantazma nuk u duk më.Sic duket,manteli i gjeneralit i vinte shumë mirë
pas trupit.</span></span>Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-74321327639233841032014-11-01T13:33:00.003+01:002014-11-01T13:33:33.549+01:00RAJONI JUGOR I SHQIPERISE - GJEOGRAFI<h3 class="post-title entry-title" itemprop="name">
<br />
</h3>
<div class="post-header">
</div>
RAJONI JUGOR<br />Rajoni Jugor gjendet ne jug te vendit dhe ka daLje te
gjere ne detin e ngrohte te Jonit. Kjo pozite gjeografike kushtezon
tiparet me te shprehura mesdhetare te klimes, te hidrografise dhe te
bimesise se rajonit. Ne te njejten kohe kjo pozite gjeografike eshte
shume e pershtatshme per zhvillimin ekonomik, sepse lidhet me rruge
automobilistike me rajonet e tjera te vendit dhe me Greqine, kurse
nepermjet detit ai lidhet Iehtesisht me shtetet e tjera te botes.
KUSHTET NATYRORE<br />Rajoni Jugor ka ndertim gjeologjik dhe reliev me te
thjeshte se rajonet e tjera malore te vendit. Ne te nderthuren vargjet
malore te perbera nga gelqeroret me lugnat e perbera nga terrigjenet. Me
kete ndertim gjeologjik lidhen pasurite nentokesore si: nafta,
qymyrguri, fosforitet, materialet e ndertimit etj.<br />Vargjet malore dhe
luginat lidhen me gryka te ngushta dhe qafa, neper te cilat kalojne
rruget automobilistike. Relievi i ketij rajoni perbehet nga vargjet
malore, malesite, luginat dhe fushegropa e Delvines. Midis tyre
permendim:<br />Malesia midis Tomorit dhe Melesinit shtrihet ne verilindje
te lugines se Vjoses dhe te Dishnices (dege e saj). Malet e saj me te
larta perbehen nga gelqeroret, me te cilat lidhen format e thepisura dhe
proceset e karstit. Ne veriperendim fihlon me maim e Tomorit (2417 m),
me ngritje te menjehershme dhe forma te shumta karstike dhe akulinajore.
Vazhdon me malin e Kulmakut dhe malesine e Dangellise, me reliev shume
te copetuar dhe zhvillim te madh te erozionit. Ne juglindje mbyllet me
malin e Postenanit dhe te Melesinit. Luginat e kesaj malesie shpesh
marrin formen e kanioneve: i Osumit, Lengarices (dege e Vjoses) etj.<br />Vargjet
malore midis Vjoses se Siperme dhe Drinosit perbehen nga vargu malor
Trebeshine - Dhembel - Nemercke dhe Shendelli - Lunxheri - Bureto.
Lartesia me e madhe shenohet ne majen e Papingut thalit te Nemerckes.
Midis tyre <a name='more'></a>ndodhen lugina e Zagories dhe e Pogonit, te perbera nga
terrigjenet dhe me reliev shume te copetuar.<br />Malesia e Kurveleshit
dhe vargu Mali i Gjere - Stugare shtrihen midis lugines se Drinosit dhe
asaj te Shushiees. Malesia e Kurveleshit ka shpate te thepisura, kurse
pjesa e saj e siperme eshte e valezuar, me fusha e gropa karstike, ne te
cilat jane vendosur qendrat e banuara. Ne juglindje te saj shtrihet
lugina e ngushte terthore e Kardhiqit dhe ne vazhdim Mali i Gjere,
shpati lindor i te cilit ka pjerresi te vogel, kurse ai perendimor, te
madhe. Qafa e Muzines e ndan kete mal nga mali i Stugares, qe vazhdon
edhe jashte kufirit shteteror. Neper kete qafe kalon rruga
automobilistike qe lidh Gjirokastren me Saranden.<br />Malet Bregdetare
shtrihen ne formen e nje brezi pergjate bregdetit jonian, kurse kufiri i
tyre lindor shenohet nga lugina e Shushices. Ato fillojne ne
veriperendim, me dy kurrize kodrinore, qe lartesohen gradualisht dhe
ndahen nga njeri - tjetri nepermjet gjirit te Vlores dhe lugines se
Dukatit. Ne qafen e Llogarase (1050 m), ku kalon rruga qe lidh Vloren me
Himaren dhe Saranden, degezimet bashkohen. Ne vazhdim malet, duke u
ulur, perfundojne ne fushegropen e Delvines.<br />Brezi bregdetar i ketyre
maleve nga Uji i Ftohte i Vlores ne Butrint perben Rivieren Shqiptare
ose Bregun e Kalter. Kjo eshte zona me e ngrohte e vendit, ne te cilen
ullinjte dhe agrumet gjejne kushtet me te mira per zhvillimin e tyre.
Riviera dallohet per bukuri te rralle. Keto vecori si dhe plazhet e
ujerat e pastra te detit Jon i japin Rivieres viera te medha turistike.<br />Lugina
e Vjoses eshte lugina me e madhe. Pjesa e siperme e saj (deri ne
Kelcyre) ka reliev te bute dhe fusha te vogla ne te dy anet e lumit. Ne
keto fusha jane vendosur tokat e punuara te lugines dhe qendrat e
banuara kryesore. Ne vazhdim, lugina ngushtohet dhe formon gryken e
famshme te Kelcyres (13 km te gjate dhe rreth 1000 m te thelle). Pas
kesaj gryke iugina ngushtohet dhe zgjerohet disa here, derisa del ne
fushen e Myzeqese se Vlores.<br />Lugina e Drinosit pershkohet nga lumi me
te njejtin emer (dege e Vjoses). Pjesa e siperme e saj eshte mjaft e
gjere dhe krejt e rrafshet.<br />Ajo ka toka shume te mira bujqesore. Ne pjesen e poshtme ngushtohet dhe rritet pjerresia e shpateve.<br />Lugina
e Shushices pershkohet nga lumi me te njejtin emer (dege e Vjoses). Ajo
eshte e gjere ne pjesen e poshtme, ku ka toka shume te mira bujqesore,
dhe mjaft e ngushte e me reliev te ashper, ne pjesen e siperme.<br />Fushegropa
e Delvines shtrihet ne jug te rajonit. Ajo eshte e formuar nga nje
fundosje e madhe tektonike, qe vazhdon te ulet, prandaj fushat e saj
jane te rrafsheta. Pjesa me e madhe e tyre ishte e kenetezuar nga
vershimet e shpeshta te binifikua ne vitet ‘70 te Shekullit XX. Ne kete
fushegrope ngrihen si ishuj kodra te uleta. Ne lindje ajo rrethohet nga
vargje malore.<br />Klima eshte tipike mesdhetare, me dimer te bute dhe te Iagesht e vere te nxehte dhe shume te thate.<br />Hidrografia
perbehet nga lumi i Vjoses dhe i Osumit, me deget e tyre, te cilat kane
prurje me te medha ne stinen e dimrit dhe me te vogel ne vere.<br />Tokat ne luginat e fushegropen e Delvines jane pjellore, kurse per shkak te erozionit, ne shpatet e maleve jane te varfra.<br />Bimesia
eshte mesdhetare. Ajo perfaqesohet kryesisht nga shkurret, dushqet dhe
haloret mesdhetare, teper te temtuar nga njeriu. Ne lartsite e maleve te
larta gjenden kullotat alpine.<br />Rajoni Jugor ka pozite gjeografihe te
pershtatshme per zhvillimin ekonomik dhe te turizmit. Dallohet per
ndertim gjeologjik te theshte dhe reliev me te rregullt, per klimen,
hidrografine dhe bimesine me te sphrehur mesdhetare. Ai ka pasuri te
dobishme si qymyrguri, fosforite, nafte etj., pasuri te shumta ujore,
bimesi te shumellojshme dhe terrene te pershtatshme per bujqesi ne
luginat dhe ne fushegropen e Delvines.<br />POPULLIMI I RAJONIT JUGOR<br />Popullim i hershem dhe i vazhdueshem<br />Rajoni
Jugor ka popullim shume te hershem. Ne kete rajon jane gjetur gjurmet
me te vjetra te banimit te trevave shqiptare. Qysh 300- 400 vjet para
Krishtit aty u ngriten qytetet antike, si Buthroti (Butrinti),
Antigonea, Orikumi, Foinikea, Amantia (Plloca), Onhezmi (Saranda) etj.
Me pas u ngriten keshtjella dhe qytetete tjera. Ne shekullin e fundit ky
rajon, si dhe ai juglindor, eshte dalluar per shtim te pakte te
popullsise, sidomos ne periudhen midis dy lufterave boterore, per shkak
te emigracionit te theksuar te banoreve te tij ne boten e jashtme. Kjo
dukuri ka qene me e theksuar ne disa zona te tij, si: Gjirokastra,
Lunxheria, Dropulli, Rreza e Permetit, Zagoria, Shqeria dhe Bregu i
Detit.<br />Per shkak te emigracionit te jashtem popullsia e gjithe
Rajonit Jugor u zvogelua me ritme shume me te shpejta ne periudhen pas
vitit 1990. Ne keto zona mbizoteron popullsia me moshe te madhe.<br />Ne kete rajon jeton edhe minoriteti grek,i vendosur ne luginen e Drinosit e te Pogonit si dhe ne fushegropen e Delvines.<br />Dendesia e popullsise dhe shperndarja e saj gjeografike<br />Dendesia mesatare e popullsise ndryshon nga 60-80 banore per km2.<br />Me
e madhe kjo dendesi eshte ne fushegropen e Delvines dhe ne luginat e
Vjoses, Drinosit, Shushices, ku ka kushte me e pershtatshme per jetese.<br />Popullsi fshatare dhe qytetare<br />Mbizoteron
populisia fshatare. Vendbanimet fshatare jane ne pergjithesi te vogla,
sidomow ne kodrat dhe ne zonat malore. Kohet fundit popullsia e tyre
eshte zvogeluar shume, aq sa disa fshatra gati jane shpopulluar.<br />Qendrat
e banuara fshatare jane te perqendruara, madje disa prej tyre kane edhe
planimetri te rregullt (fshatrat e fushegropes se Delvines, lugines se
Drinos, Vjoses, Shushices dhe sidomos te Rivieres).<br />Rajoni ka 14
qytete, te cilat ne pergjithesi jane te vogla, me teper qendra
administrative, qytete bujqesore dhe qendra te industrise se lehte. Jane
te pakta qytetete bujqesore dhe qendra te industrise se lehte. Jane te
pakta qytetet me veprimtari industrine minerare, si: Selenica (bitumi),
Memaliaj (qymyrguri), dhe industrine mekanike (Policani).<br />Perqindjen
me te larte te poppullsise qytetare e ka rrethi i Gjirokastres, kurse
perqindjen me te ulet te popullsise qytetare e ka rrethi i Tepelenes.
Shtimi natyror i popullsise qyterare ka qene mjaft i ulet. Rritja e
popullsise se qyteteve eshte e lidhur me shume me ardhjen e popullsise
nga zonat fshatare e malore.<br />Qytetet Gjirokaster, Sarante, Tepelene,
Permet, Libohove etj., tradita te pasura kulturore, strukture te vecante
urbane, arkitekture interesante te ndertesave, objekte te shumta
muzeale, sidomos keshtjella. Te gjitha keto u japin atyre viera te medha
turistike. Popullsia e rajonit ka nivel te larte kulturor, qe ka
ndihmuar ne zhvillimin e kultures mbarekombetare.<br />Qytetet e rajonit
jane: Gjirokastra, Saranda, Poiicani, Delvina, Corovoda, Permeti,
Tepelena, Selenica, Memaliaj, Himara, Orikumi, Libohova, Konispoli dhe
Kelcyra.<br />Gjirokastra eshte qyteti me i madh i rajonit dhe nder
qytetet kryesore te Shqiperise. Shtrihet rreth 400 m mbi nivelin e
detit, ne disa kodra, ne rrezen lindore te Malit te Gjere. Eshte qender e
rrethit dhe e prefektures me te njejtin emer.<br />Si vendbanim ka gjurme
te hershme (shekujt एपरे pas Krishtit). Keshtjella e tij e shehullit
XIII u be berthama e zhvillimit te metejshem dhe te shpejte si nje
qender qytetare, ku u zhvillua tregtia dhe zejtaria। Ne fillim te
shekullit XX Gjirokastra ishte nje nga qendrat me te rendesishme
ekonomike, tregtare dhe kulturore te gjitha trevave shqiptare। Edhe me
vone ne Gjirokaster u zgjeruan dhe u zhvilluan disa dege te rendesishme
te industrise: tekstile, ushqimore, mekanike, etj। Ajo eshte nje nga
qendrat me te rendesishme kulturore dhe arsimore te te gjithe rajonit
jugor<br />Per arkitekturen e vecante te ndertesave karakteristike
qytetare te ndertuara me gure, per strukturen e saj urbanistike, ne te
cilen te bie ne sy shperndarja rrezore e rrugeve nga qendra (Qafa e
Pazarit), dhe per objektet e shumta historike, Gjirokastra eshte
shpallur qytet-muze.<br />Saranda ze vendin e dyte per nga popullsia ne
rajonin jugor Si vendbanim njihet qe ne antikitet me emrin Onhezmi. E
vendosur ne gjirin me te njejtin emer, eshte porti detar me i madh ne
gjithe jugun e vendit. Dallohet per vendosjen e rrugeve dhe te banesave
shkalle-shkalle ne perputhje me zbritjen e terrenit. Ajo eshte qendra
administrati-ve e rrethit dhe ka rendesi te vecante ekonomike, kulturore
dhe turistike. Per bukurine e vecante, per klimen, per traditen e pasur
te gatimit dhe mjedisin e paster, pelqehet shume nga pushuesit vendas
dhe te huaj.<br />Delvina, Corovoda, Permeti dhe Tepelena jane qendrat
administrative te rretheve perkatese dhe perbejne bashki. Ato jane edhe
qendra ekonomike sidomos per industrine ushqimore.<br />Himara, Libohova, Konispoli dhe Kelcyra jane qytete me teper bujqesore.<br />Selenica dhe Memaliaj jane te lidhura me minierat prane tyre.<br />Rajoni
Jugor ka popullim te hershem, rriije te pakte dhe dendesi te vogel te
popullsise। Me te populluara jane luginat dhe fushegropa e Delvines। Ne
fshat banon rreth 70% e popullsise. Dallohet per tradita te pasura
kulturore. Ka 14 qytete, ne pergjithesi te vogla, por me vlera
turistike. EKONOMIA E RAJONIT JUGOR<br /><br />Mjedis i pershtashem per zhvillimin e bujqesise ne luginat dhe fushegropen e Delvines<br />Tharja
e kenetave ne fushegropen e Delvines dhe bonifikimi i tyre, sistemimi i
shtreterve te lumenjve edhe ne luginat e tjera, si dhe sigurimi i
ujitjes artificiale, te kryera ne dhjetevjeteshat e gjysmes se dyte te
shek.XX, rriten pjellorine e tokave. Edhe ne shpatet e kodrave dhe te
maleve u hapen toka te reja. Midis tyre permendim tarracat e bregdetit
ne Jonufer, Lukove, Borsh, Shenvasil, Ksamil etj., ne te cilat u
kultivuan agrume dhe ullinj. Demtimi kohet e fundit i bimeve te
kultivuara ne keto zona i dha shkas erozionit, qe po varferon
vazhdimisht keto toka.<br />Ne prodhimin e pergjithshem bujqesor te
rajonit vendi kryesor i takon deges se bujqesise, por perqindja qe ajo
ze ne kete prodhim, ne vitet e fundit, si edhe ne rajonet e tjera, po
zvogelohet vazhdimisht si rrjedhim i rritjes se prodhimit blegtoral.<br />Pjesa
me e madhe e tokave te punueshme eshte e kultivuar me bime te arave,
vecanerisht me drithera, nga te cilat dallohet gruri misri, sidomow ne
fushegropen e Delvines, ne luginen e Drinosit, te Vjoses dhe te
Shushices. Nga bimet industriale kultivohet duhani, vecaneristh ne
luginen e Drinosit etj.<br />Rajoni Jugor, me klimen e ngrohte, eshte
shume i pershtatshem per shume lloje frutash dhe kultura te tjera te
drunjta. Riviera, fushegropa e Delvines dhe shpatet e kodrave perreth
jane te permendura per prodhimin e ullinjve dhe te agrumeve, te cilat
ketu gjejne kushtet me te pershtatshme klimatike per zhvillimin e tyre.
Ne luginen e Vjoses, Osumit, te Drinosit e te Shushices dhe ne
fiishegropen e Delvines eshte i perhapur rrushi e fiku, kurse qershia,
me teper ne luginen e Vjoses se Siperme.<br />Gjedhet japin prodhimin me
te madh te produkteve blegtorale. Ata kane perqendrimin me te madh ne
fushegropen e Delvines dhe ne luginat kryesore, kurse nga te imetat,
dhente jane te perqendruara ne zonat fushore e kodrinore dhe dhite ne
ato malore (ne malesine e Kurveleshit, Skraparit, Dangellise etj).<br />Keto
kushte lidhen me pasurite natyrore te rajonit, me mundesite e shumta te
lidhjeve brenda dhe jashte vendit, me fuqine punetore mjaft te
kualifikuar etj. Gjenden keto dege te industrise: energjetike, minerare,
ushqimore, e veshjeve etj.<br />Industria energjetike perbehet nga
industria elektrike e perfaqesuar nga dy hidrocentralet e Bistrices. Sic
thame, ky rajon eshte i pasur me qymyrguri, i ciii eshte nxjerre ne
minieren e Memaliajt. Nentoka e rajonit eshte e pasur edhe me nafte, e
cila eshte nxjerre ne Gorisht.<br />Industria minerare lidhet me minieren e bitumit ne Selenice, me minieren e fosforiteve ne Kurvelesh etj.<br />Industria
ushqimore perpunon produktet bujqesore dhe blegtorale. Ajo eshte e
vendosur pothuajse ne te gjitha qytetet kryesore te rajonit.<br />Industria
e Iehte ne kete rajon perfaqesohet nga industria e lekure-kepuceve dhe e
veshjeve ne Gjirokaster etj. Industria e lehte, ne kushtet e ekonomise
se tregut, ka prirje te zhvillohet me ritme te shpejta.<br />Artizanati ne
kete rajon ka tradite te lashte. Dallohet sidomos zona e Gjirokastres,
Delvines, Sarandes, ne perpunimin e leshit, gurit, drurit, metaleve etj.<br />Transporti
perbehet nga transporti automobilistik dhe ai detar. Peshen me te madhe
e ka transporti automobilistik, i ciii, nepermjet Kakavijes, eshte i
lidhur edhe me Greqine.<br />Turizmi blu mund te zhvillohet ne Rivieren
Shqiptare, e cila ofron: bukurine e rralle te ujerave te tejdukshme
detare, te plazheve te pastra dhe te maleve rrethuese; te qendrave te
banuara (qyteti i Sarandes, i Himares), Si dhe te fshatrave te zhytura
ne gjelberimin e perhershem te bimesise dhe te freskuara nga burimet e
ftohta dhe te kristalta; nivelin e larte kulturor dhe traditat e pasura
dhe folklorike e te zakoneve; objektet e shumta arkeologjike dhe
historike, ne te cilat spikatin qytetet antike (Butrinti, Finiqi etj);
keshtjellat e Ali pashe Tepelenes ne Porto Palermo, Tepelene etj.<br />Turizmi
qytetar mund te zhvillohet ne te gjitha qytetet e rajonit dhe sidomos
ne qytetin-muze te Gjirokastres, i cili te habit me arkitekturen e
vecante te banesave te gurta, me vendosjen e pergjithshme, me objektet e
shumta historike, si keshtjella, muzeu i armeve etj; ne Saranden e
bukur, ne Tepelene dhe Permet etj.<br />Turizmi i gjelber mund te
zhviilohet ne zonat fshatare; ai lidhet me traditen e pasur te
mikpritjes dhe me nivelin e larte kulturor te popullsise;<br />Turizmi
malor ka kushte per t’u zhvilluar ne lartesite e maleve te Kurveleshit,
Nemerkes, Lunxherise (Qafa e famshme e Cajupit), Llogara etj.<br />Fushegropa
e Delvines dhe luginat kryesore mundesojne zhvillimin e bujqesise dhe
sidomos, dritherave, kurse pjesa perendimore te agrumeve, frutave dhe
ullinjve. Pasurite nentokesore zhvillimin e industrise se nxjerrjes dhe
te perpunimit te ketyre mineraleve. Rajoni ha hushte shume te favorshme
per zhvilIimin e turizmit.
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-31738438646267863252014-11-01T13:32:00.003+01:002014-11-01T13:32:37.791+01:00RAJONI JUGLINDOR I SHQIPERISE- GJEOGRAFI<br />KUSHTET NATYRORE<br />Rajoni Juglindor shtrihet ne jug
te lugines se Shkumbinit te Mesem dhe arrin deri ne Leskovik. Ai ka
pozite gjeografike shume te pershtetshme per zhvillim ekonomikm sepse
lidhet me rruge automobilistike dhe bekurudhore me rajonet e tjera te
vendit. Gjithashtu, nepermjet rrugeve automobilistike ai lidhet me
rajonet e tjera shqiptare jashte kufijve te Republikes se Shqiperise, me
ashtet e tjera fqinje dhe me vendet e tjera me ne lindje.<br />Ky rajon
ka ndertim te larmishem gjeologjik, me te cilin lidhen pasurite e shumta
minerare si: minerali i hekur-nikelit, minerali i kromit,
nikel-silikatit dhe bakrit. Ne kete rajon gjenden edhe qymyrguri, lende
ndertimi te shumta e te Iarmishme etj.<br />Relievi ka shtrirje te madhe
ne drejtim vertikal (nga 200 m deri ne lartesine 2523 m ne Gramoz). Ai
perbehet nga malet, gropat, fushegropat dhe luginat, te cilat nderthuren
e nderpriten me njera-tjetren. Gropat, fushegropat dhe luginat lidhen
me pragje, qafa dhe gryka, neper te cilat kalojne rruget
automobilistike.<br />Malet formojne dy vargje kryesore: perendimorin dhe lindorin.<br />I
pari (perendimori) fillon te gryka e Shkumbinit ne veri dhe, me
nderprerje, vazhdon deri ne afersi te Leskovikut ne jug. Ne veri te tij
ngrihen malet e Polisit dhe te Shpatit, qe ne jug bashkohen ne malin e
Gurit te Zi, te Gurit te Topit dhe te Valamares. Ne vazhdimin jugor
shtrihen njera pas tjetres malesia e Voskopojes, ku ndodhet fshati
klimaterik me te njejtin emer, malesia e Vithkuqit dhe e Kolonjes, me
reliev shume te copetuar.<br />Vargu i dyte (lindori) ne veri fillon me
masivin e<br />
<a name='more'></a> madh malor te Shebenikut, i pasur me mineral hekur-nikeli dhe
kromi. Pas nderprerjes ne gropen dhe liqenin e Ohrit, vargu vazhdon me
Malin e Thate. Midis fushegropes se Korces dhe lugines se Devollit te
Siperm shtrihen malet e Moraves dhe me ne jug te tyre lartesohet mali i
Gramozit, me reliev te copetuar dhe kullota te shumta.<br />Fushegropat
dhe gropat e formuara nga fundosjet tektonike kane shtrirje me te madhe
se ne te gjitha rajonet e tjera. Midis tyre dallohen:<br />Fushegropa e
Korces, me e madhja dhe nder fushat me t rendesishme te Shqiperise,
ndodhet rreth 850 m mbi nivelin e detit. Dallohet per relievin e saj
krejt te rrafshet. Pjesen veriore te saj e zinte keneta Maliqit, qe u
tha artificialisht ne vitet e para pas clirimit te vendit. Ajo ka tok
shume pjellore dhe eshte shume e populluar. Ne te ndodhet qyteti i
Korces dhe ai i Maliqit, si dhe shume fshatra.<br />Fushegropa e
Perrenjasit shtrihet midis malit te Shebenikut dhe malesise se Mokres,
rreth 600 m mbi nivelin e detit. Per shfrytezimin e saj bujqesor u desh
bonifikimi dhe siste-mimi i saj. Qendra me e madhe e banuar eshte qyteti
i ri i Perrenjasit.<br />Gropa e Pogradecit shtrihet ne jug dhe ne
perendim te liqenit te Ohrit, 700 m mbi nivelin e detit. Pas bonifikimit
te pjeses lindore dhe sistemimit te saj, eshte kthyer ne nje fushe
pjellore. Ketu ndodhet qyteti i bukur dhe turistik i Pogradecit.<br />Gropa
e Prespes se Madhe shtrihet ne lindje te Malit te Thate dhe vazhdon
edhe jashte kufijve politike te Shqiperise. Eshte e perbere nga
gelqeroret, ne te cilet eshte shume i zhvilluar procesi i karstit.<br />Gropa
e Kolonjes, mbi 1000 m mbi nivelin e detit, shtrihet ne jug te
fushegropes se Korces. Siperfaqja e saj eshte e copetuar nga deget e
lumit te Osumit. Qendra me e madhe e banimit eshte qyteti i Ersekes.<br />Luginat kane perhapje te madhe. Midis tyre dallohen:<br />Lugina
e Shkumbinit te Siperm shtrihet midis malit te Shebenikut ne lindje dhe
vargut Polis-Valamare ne perendim. Dallohet per relievin teper te thyer
dhe grykat e shumta. Eshte e pasur me mineral hekur-nikeli. Qendra me e
madhe e banuar eshte qyteti i Librazhdit.<br />Lugina e Devollit te
Siperm shtrihet ne lindje te maleve te Moraves, mbi 900 m mbi nivelin e
detit. Ne yen te saj ndodhet fusha e Bilishtit, me toka pjellore, si dhe
qyteti me te njejtin emer.<br />Klima dallohet per ndikim te dukshem
kontinental, qe shprehet ne dimrin e ashper dhe me ngrica. Ne gropat dhe
ne fushegropat bien pak reshje. Debore bie ne te gjithe rajonin, por ne
lindje dhe ne lartesi te maleve ka rastisje shume me te madhe.<br />Hidrografia,
ne krahasim me rajonet e tjera, eshte me e varfer ne lumenj, nder te
cilet me kryesoret jane rrjedhjet e siperme te Shkumbinit dhe te
Devollit. Rajoni eshte i pasur me liqene te medha (i Ohrit dhe Prespes),
me rendesi ekonomike, turistike etj. dhe me shume liqene akuilnajore
(Valamare, Shebenik).<br />Tokat jane me shume pjellore ne fushegropat dhe
pjeserisht no gropat e luginat dhe te varfra ne shpatet e maleve te
perfshira nga erozioni.<br />Bimesia perbehet kryesisht nga dushqet, mjaft
te demtuara, nga shkurret mesdhetare kryesisht etherenese, nga pyjet e
ahut e te haloreve dhe nga kullotat alpine ne lartesite e maleve.<br />Rajoni
Juglindor ka pozite dhe kushte shume te pershtashine natyrore
pershatashme zhvillimin etij ekonomik: pasuri te shumta natyrore, reliev
te larmishem, ne te cilin dallohen sidomos fushegropat, gropat dhe
luginat me toka te shumta per bujqesine; klime te pershtatshme per
drithera, panxharsheqeri, zarzavate, foragjere, molle, kumbulla etj.;
hidrografi te pasur ne liqene dhe bimesi kryesisht dushqe.<br />POPULLIMI I RAJONIT JUGLINDOR<br />PopuIlim I hershem dhe I vazhdueshem<br />Rajoni Juglindor ka popullim shume te hershem.<br />Ne
shekullin e fundit popullsia e ketij rajon eshte shtuar me ritme te
ngadalshme. Ne menyre te vecante kjo dukuri eshte e theksuar ne rrethet
Korce, Kolonje, Devoll dhe pjeserisht Pogradec. Ne disa zona, si
Voskopoja, Vithkuqi etj. ka pasur pakesim te popullsise se tyre. Ne keto
zona mbizoteron popullsia me moshe te madhe.<br />Shtimi i vogel i
popullsise eshte i lidhur me largimet jashte vendit para vitit 1945 dhe
pas vitit 1992, me largimin e popullsise ne rajonet e tjera te vendit
dhe ne pergjithesi me numrin me te pakte te lindjeve. Ne te njejten kohe
ka edhe rrethe si ai i Librazhdit dhe disa zona fshatare me lindje me
te shumta.<br />Dendesia e popullsise dhe shperndarja e saj gjeografike<br />Dendesia
mesatare e popullsise eshte 75 banore per km2. Kjo dendesi ndryshon nga
17 banore per km ne zonat malore deri ne mbi 200 b/km2 ne fushegropen e
Korces e ne luginen e Devollit, ku ka kushte me te pershtashme per
jetese. Ne fushegropen e Korces popullsia u rrit sidomow pas bonifikimit
te saj. Ne drejtim te zonane malore zvogelohet numri dhe madhesia e
vendbanimeve. Kohet e fudnit popullsia e tyre eshte zvogeluar shume, aq
sa disa fshatra gati jane shpopulluar.<br />Qendrat e banuara fshatare te
Rajonit Juglindor, ne pergjithesi, jane te perqendruara, madje disa prej
tyre kane edhe planimetri te rregullt (fshatrat e fushegropes se
Korces, lugines se Devollit, gropes se Pogradecit etj.), kurse ne
rrethin e Librazhdit ka edhe fshatra te shperndara, ne te cilat banesat
jane vendosur larg njera-tjetres.<br />Popullsi fshatare dhe qytetare<br />Edhe
ne kete rajon mbizoteron popullsia fshatare, qe ze rreth 70% te
popullsise, kurse, pjesa tjeter banon ne qytete. Perqindjen me te larte
to popullsise qytetare e ka rrethi i Korces kurse me te uleten, rrethi i
Librazhdit.<br />Shtimi natyror i popullsise qytetare eshte i ulet.
Dallohet Korca dhe Erseka. Rritja e popullsise se qyteteve eshte e
lidhur me shume me ardhjen e popullsise nga zonat fshatare malore.<br />Popullsia
fshatare dhe sidomos ajo qytetare ka tradita te pasura kulturore, qe
kane ndihmuar ne zhvillimin e kultures mbarekombetare. Pet t’u permendur
jane perpjekjet per arsimin dhe shkollen shqipe (ne Korce u hap shkolla
e pare shqipe me 7 Mars 1887).<br />Rajoni ka tete qytete:Korca,
Pogradeci, Librazhdi, Perrenjasi, Bilishti, Maliqi, Erseka dhe
Leskoviku. Nder to me kryesoret jane:<br />Korca eshte qyteti me i madh i
rajonit dhe nder qytetet me kryesore te te gjithe Shqiperise. Ndodhet
rreth 850 m mbi nivelin e detit. Eshte qender e rret hit dhe e
prefektures me te njejtin emer. Ai eshte vendosur ne rreze te kodrave qe
ndodhen ne perendim te maleve te Moraves. Me pas qyteti u shtri ne
drejtim te fushes. Korca i ka fillimet e veta ne kalane e shekullit te
XV. U rrit shume shpejt si nje qender qytetare pas renimit te
Voskopojes. Ne te u zhvillua tregtia dhe zejtaria. Ne fillim te
shekullit XX Korca ishte nje nga qendrat me te rendesishme ekonomike,
tregtare dhe kulturore te te gjitha trevave shqiptare. Edhe me vone
Korca u zgjerua dhe ne te u zhuilluan disa dege te rendesishme te
industrise, sa ajo tekstile, ushqimore, inekanike, elektrike etj. Ajo
eshte nje qencler e rendesishme kulturore dhe arsimore.<br />Pogradeci
ndodhet rreth 700 m mbi nivelin e deflt, ne buzen jugore te liqenit te
Ohrit. Eshte bashki dhe qender e rrethit me te njejtin emer. Eshte
ngritur ne nje vendbanim te lashte. Qyteti u zgjerua sidomos ne
dhjetevjeteshat e fundit si nje qender e industrise se drurit, e
industrise ushqimore etj. dhe sidornos si qender turistike. Per bukurine
e vecante, klimen e shendetshme, tradzten e pasur te gatimit dhe
mjedisin e paster, ai pelqehet shume nga pushuesit vendas dhe te huaj.<br />Bilishti,
Librazhdi dhe Erseka jane qendra te rretheve perkatese dhe perbejne
bashki. Ato jane edhe qendra ekonomike sidomos per industrine ushqimore.<br />Maliqi
dhe Perrenjasi u shnderruan ne qytete me zhvillimin e industrise
ushqimore (sheqerit) tek i pan dhe te mineralit te hekur-nikerit tek i
dyti.<br />Rajoni Juglindor ka popullim shume te hershem. Per shkak te
largimeve te shumta dhe te shtimit te pakte natyror, popullsia e tij
eshte rritur mepak se ne disa rajone te tjera. Ka dendesi mesatare te
popullsise. Pjesa me e madhe e saj jeton ne fushegropat, gropat dhe
luginat. Ne fshat banon rreth 70% e popullsise. Dallohet per tradita te
pasura kulturore. Ka tete qytete, nder te cilat me te rendesishmet jane
Korca dhe Pogradeci.<br />EKONOMIA E RAJONIT JUGLINIDOR<br />Mledis i pershtashem per zhvillimin e bujqesise ne fushegropa, gropa dhe lugina<br />Tharja
e kenetave bonifikimi sistemimi i shtreterve te lumenjve dhe sigurimi i
ujitjes artificiale i kthyen fushegropata e Corkes, te Perrenjasi dhe
gropen e Pogradecit ne zonat me pjellore jo vetem te rajonit, por edhe
te te gjithe vendit.<br />Edhe ne disa zona te tjera, (gropa e Kolonjes,
lugina e Devollit te Siperm etj.) sistemimi i tokave dhe sigurimi i
ujitjes artificiale rriten aftesite prodhuese te tokave bujqesore. Edhe
ne shpatet e lugines se Shkumbinit te Siperm, te kodrave dhe te maleve u
hapen toka te reja, te cilat shume shpejt u demtuan nga erozioni,
prandaj prodhimi bujqesor ne to nuk pati sukses.<br />Ne prodhimin e pergjithshem bujqesor te Republikes se Shqiperise Rajoni Juglindor ze nje nga vendet kryesore.<br />Ne
prodhimin e pergjitheshem bujqesor te rajonit vendin kryesor e ze dega e
bujqesise, por perqindja qe ago ze ne kete prodhim, ne vitet e fundit
po zvogelohet vazhdimisht si rrjedhim i rritjes se prodhimit blegtoral.<br />Ne
pjesen me te madhe te tokave te punueshme jane kultivuar me bimet e
arave, vecanerisht drithera, ne te cilat dallohet gruri, mishri, sidomos
ne fushegropat, gropat dhe ne luginen e Devollit te Siperm. Ne tokat e
punueshme te lartesive kultivohet edhe thekra.<br />Nga bimet industriale
eshte kultivuar me shumice panxharsheqeri (ne fushegropen e Korces, ne
luginen e Devollit te Siperm) dhe dugani, didomos ne rajonet kodrinore
perreth fushegropes se Korces.<br />Siperfaqja e mbjelle me bime te arave
dhe me bime industriale ne vitet e fundit eshte pakesuar, sepse ato jane
zevendesuar me bime te tjera, sidomos me foragjere, qe perdoren si
ushqim per blegtorine, dhe perime e patate.<br />Nder kulturat e drunjta
dallohen mollet e kumbullat sidomos ne fashegropen e Korces, ne gropen e
Pogradecit dhe te Kolonjes, ne luginen e Devollit etj.; qershia dhe
arrat ne luginen e Shkumbinit, ne Leskovik etj.; geshtenjat ne rrethinat
perendimore te gropes se Pogradecit; ureshtat ne zonen e Pogradecit,
Librazhdit ejt.<br />Gjedhet japin prodhimin me te madh te produkteve
blegtorale. Ata jane perqendruar me shume ne fushegropat, gropat dhe ne
Iuginen e Devollit, kurse nga te imetat dhente mbareshtohen ne zonat
fushore dhe kodrinore dhe dhite ne ato malore (ne malesine e Vithkuqit,
Kolonjes, Mokres etj), ne gropen e Prespes etj.<br />Kushte te pershtashme per zhvillimin e industrise<br />Keto
kushte lidhen me pasurite e shumta natyrore te rajonit, me mundesite e
shumta te lidhjeve brenda dhe jashte vendit, me fuqine punetore mjaft te
kualifikuar etj. Gjenden keto dege te industrise: energjetike,
minerare, e drurit, ushqimore, e veshjeve etj.<br />Industria energjetike.
Sic thame, ky rajon eshte shume i pasur me qymyrguri, i cili eshte
nxjerre ne shume miniera, si ne Mborje-Drenove, ne Alarup, ne Petrushe,
ne Lozhan, ne Dardhas, ne Bezhan etj. Aktualisht, per mungese
investimesh, shumica e ketyre minierave nuk punojne.<br />Industria
minerare ka peshe te rendesishme ne industrine e ketij rajoni, ku
ndodhen minierat e mineralit te hekur-nikelit ne Pishkash, Perrenjas,
Xixillas, Gur te Kuq etj.; te nikel-slikatit ne zonen e Bilishtit; te
mineralit te kromit ne Katjel etj. dhe te bakrit ne malesine e
Vithkuqit.<br />Industria e drurit eshte e lidhur me shfrytezimin e pyjeve
ne zonen e Germenjit, Voskopojes, Sopotit, ku ndodhen dhe stabilimentet
e sharave, me fabriken dhe punishtet e perpunimit te lendes se drurit
ne Pogradec, Korce, Bilisht etj.<br />Industria ushqimore perpunon
produktet bujqesore dhe biegtorale. Dallohet industria e sheqerit ne
Maliq e prodhimit te pijeve alkoolike dhe freskuese ne Korce, Librazhd,
Pogradec etj.<br />Industria e lehte perfaqesohet nga industria e
veshmbathjes ne Korce, ne Pogradec etj., ku prodhohen veshje te gatshme;
nga fabrika e lekureve dhe e kepuceve ne Korce etj. Industria e lehte,
ne kushtet e economise se tregut, ka prirje te zhvillohet me ritme te
shpejta.<br />Artizanati ne kete rajon ka tradita te lashta. Dallohet
sidomos zona e Korces, Kolonjes, Pogradecit dhe Devollit ne perpunimin e
leshit, gurit, drurit, metaleve etj.<br />Transporti perbehet nga
transporti automobilistik dhe ai hekurudhor (deri ne Pogradec). Peshen
me te madhe e ka transporti automobilistik,i cili, nepermjet Qafes se
Thanes, Tushemishtit, Gorices dhe nepermjet grykes se Kapshtices, eshte i
lidhur edhe me vendet fqinje. Turizmi ka kushte optimale per zhviilim.
Ne kete rajon mund te zhvillohet turizmi blu ne brigjet e liqenit te
Ohrit dhe te Prespes se Madhe; turizmi i gjelber ne zonta fshatare, qe
kane tradite te pasur te mikpritjes dhe nivel te mire kulturor te
popullsise.<br />Oferta e pasur natyrore, pozita shume e pershtatshme
gjeografike, traditat e pasura, niveli i mire kulturor i popullsise
krijojne kushte per zhvillimin e bujqesise, industrise, artizanatit,
transportit dhe te turizmit.
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-3097080839892071232014-11-01T13:31:00.006+01:002014-11-01T13:31:42.488+01:00ALPET SHQIPTARE - GJEOGRAFI<h3 class="post-title entry-title" itemprop="name">
<span style="color: black;"><br /></span>
</h3>
<div class="post-header">
</div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "; font-size: 20pt; line-height: 115%;"><br />Kushtet natyrore</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "; font-size: 20pt; line-height: 115%;">
Alpet Shqiptare shtrihen ne veri te lumit Drin dhe ne perendim te
rrjedhjes se poshtme te lumit Valbona (dege e Drinit). Ato perfshijne
pjesen veriore te vendit dhe zene rreth 8% te tij; kane pozite
gjeografike teper te izoluar, sepse rruget qe i lidhin ato me rajonet e
tjera te vendit dhe trevat shqiptare jashte kufirit, jane te pakta dhe
ne gjendje te keqe.<br />Alpet perbehen kryesisht nga gelqeroret, por
gjenden edhe depozitime terrigjene dhe magmatike. Me kete ndertim
gjeologjik lidhen pasurite minerare si: minerali i bakrit, boksitet dhe
kuarcitet.<br />Alpet perbejne grumbullin malor me te fuqishem, me te
larte, me te ashper dhe me te copetuar te vendit. Lartesia mesatare e
tyre mbi nivelin e detit arrin ne 1500 m. Ketu ndodhen shumica e majave
te Shqiperise me Iartesi mbi 2000 m.<br />Ne veshtrim te pare Alpet duken
nje zone malore teper e ngaterruar, por nje udhetim ne brendesi te tyre
te bind per te kunderten: kurrizet malore dhe shumica e luginave zene
fill ne pjesen qendrore me te larte te Alpeve dhe shperndahen, duke u
ulur, ne drejtim te rrethinave ne formen e rrezeve te nje rrethi te
madh. Gjithandej te sheh syri kreshta e maja te mprehta dhe te
dhembezuara, qe ngri hen menjehere rreth 2000 m mbi luginat e ngushta
dhe te thella, plot me pragje dhe ujevara, kanione dhe gryka. Ky reliev
kaq i ashper eshte resultat i ndertimit kryesisht prej shkembininjsh te
forte, sidomos gelqeroresh, mbi te cilet kane vepruar akujt e dikurshem,
ngricate e debora, ujerat rrjedhese etj.<br />Hyrja ne brendesi te Aspeve
dhe lighja ndermjet pjeseve te tyre</span></div>
<a name='more'></a> me krahinat fqinje behet nepermjet
luginave e qafave, neper te cilat kalojne rruge kembesore dhe
automobilistike<br />Tek Alpet dallohen blloqet, malesite, kurrizet malore dhe luginat:<br />Blloku
i Jezerces shrihet ne qender te Alpeve dhe ka reliev me te larte, me te
ashper dhe me te thepisur. Aty ndodhet maja e Jezerces 2694 m, me e
larta ne Alpet dhe e dyta ne Shqiperi, pas majes se Korabit.<br />Malesia e
Madhe shtrihet ne veriperendim te Alpeve. Ne perberje te saj ka kurrize
malore, blloqe e male te larta (Bjeshket e Namuna me Iartesi 2400 -
2500 m) si dhe disa pllaja te larta (Velecik - Bridashe) dhe disa
lugina: e Vermoshit, e Cemit, e Perroit te Thate etj.).<br />Lugina e
Shales eshte nder me te medhate ne Alpet Shqiptare. Pergjate saj
nderthuren zgjerimet, ne te cilat jane vendosur qendrat e banuara
(Thethi, Bregu i Lumit etj.) me ngushtimet, qe ne disa raste marrin
formen e kanioneve.<br />Kurrizet malore midis lugines se Shales e
Valbones, qe ndahen nga lugina e Currajt, kane reliev te asper me plot
maja te ashpra dhe te thepisura dhe bimesi te dendur pyjore.<br />Lugina e
Valbones, nje Iugine tjeter e madhe e Alpeve, ka formen e nje harku te
madh. Pergjate saj nderthuren zgjerimet me ngushtimet, shpesh ne formen e
kanioneve. Ne zgjerimet jane vendosur qendrat e banuara si: Ragami,
Valbona, Dragobia etj.<br />Malesia e Gashit permendet per relievin e
ashper me forma te shumta akullnajore, ne te cilat ka liqene te vogla,
per me bukuri te rralIe, pyje dhe kullota te pasura.<br />Klima eshte
malore (alpine), me vere te fresket, dimer te ftohte dhe ngrica te
shumta. Per shkak te relievit malor aty bien me shume reshje se kudo ne
Shqiperi, sidomos ne forme n e debores.<br />Hidrografia eshte shume e
pasur dhe alpine. Lumenjte e shumte kane rrjedhje te shpejte, uje te
bollshem sidomos ne stinen e pranveres, kur shkrin debora. Uji i tyre
eshte i paster dhe i ftohte. Lumenjte kryesore jane: Shala, Valbona,
Cemi dhe Kiri. Ka dhe grupe liqenesh akullnajore, te cilat kane bukuri
te rralle dhe viera te medha turistike.<br />Tokat jane te pakta dhe pjellore ne lugina dhe te varfra ne shpatet e maleve te perfshira nga erozioni.<br />Bimesia dhe bota shtazore eshte shume e pasur ne lloje. Perhapje me te madhe kane haloret, abet dhe kullotat alpine.<br />Popullmi<br />Alpet
kane mjedis shume te ashper, por megjithate, duke ofruar mundesi
zhvillimi, ato kane qene banuar qysh heret. Alpet, ne pergjithesi, jane
dalluar per shtim te madh te popullsise. Ne dhjetevjeteshin e fundit
ritmet e shtimit te popullsise jane ulur si pasoje e largimeve te shumta
te popullsise drejt rajoneve fushore dhe qyteteve te medha te vendit.
Sot ne Alpet jetojne rreth 82000 banore, kurse dendesia mesatare e kesaj
popullsie eshte 37 banore per km2. Banoret dallohen per shtatin e
larte. Duke qene mjaft te izoluar, ata ruajne shume zakone dhe tradita
nga e kaluara.<br />Ne Alpe numerohen rreth 110 vendbanime fshatare, te
vogla dhe te shperndara. Ato jane te vendosura kryesisht ne luginat dhe
shpatete e tyre, ku ka pasur me teper mundesi per toka te punueshme.
Banesat e tyre jane te ndertuara prej gun, ne trajten e kullave dhe me
cati shume te pjerreta per te mos mbajtur deboren e shumte te dimrit.<br />Veprimtana ekonomike<br />Veprimtaria
ekonomike e popullsise eshte perqendruar ne bujqesi, vecanerisht ne
prodhimin e misrit, dhe sidomos ne blegtori. Fermeret punojne token e
pakte kryesisht per konsum vetjak, kurse prodhimet blegtorale te te
imetave jane me te shumta. Frutikultura e kufizuar perfaqesohet nga
geshtenjat, kumbullat dhe mollet.<br />Pasurite pyjore ofrojne mundesi te
mira zhvillimi. Natyra me bukuri te rralle, klima e shendetshme, ajri
shume I paster, trashesia e madhe e debores dhe traditat e pasura te
popullsise ofrojne mundesi shume te medha per zhvillimin e turizmit te
gjelber dhe malor. Ky zhvillim do te behet realitet kur te ndertohen
rruget dhe objektet e tjera turistike.<br />Rajoni Verior dhe Verilindor
eshte me I madhi,me natyre me te larmishme dhe me te pasur. Ne perberje
te tij hyjne: Alpet Shqiptare dhe nenrajoni verilindor. Alpet Shqiptare
kane natyre te ashper, por me bukuri te rralle, klime dhe hidrografi
alpine, bimesi dhe bote shtazore te larmishme. Ato kane popullim te
pakte, te perqendruar te lugina. Alpet kane mundesi te medha per
zhvillimin e blegtorise, pylltarise dhe te turizmit te gjelber e te
bardhe.Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-71472244402422568222014-11-01T13:30:00.002+01:002014-11-01T13:30:27.566+01:00Rajoni Verior dhe Verilindor i shqiperise - Gjeografi
<br />Rajoni Verior dhe Verilindor shtrihet ne
veri te lugines se lumit te Shkumbinit te Mesem dhe, duke perfshire
relievin malor, vazhdon deri ne kufirin shtetCror verior dhe verilindor
te Shqiperise me Maim e Zi, Kosoven dhe Maqedonine. Sic shihet, ky
rajon, me i madhi (rreth 10000 km2), ka natyre shume te larmishme dhe
shume te pasur (pasuri te shumta minerare, klimatike, ujore, pyjore
etj.), me te cilat lidhen mundesite e medha te zhvillimit.<br />Natyra
shume e larmishme, popullimi jo i njejte dhe shkalla e ndryshme e
zhvillimit ekonomik bejne te mundur qe ne kete rajon te dallohen dy
nenrajone: Alpet Shqiptare dhe nenrajoni verilindor.
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-53265651558412766332014-11-01T13:29:00.003+01:002014-11-01T13:29:30.195+01:00 RAJONI PERENDIMOR I SHQIPERISE - GJEOGRAFI<div class="post-body entry-content" id="post-body-8144420723663395640" itemprop="description articleBody">
<br />KUSHTET GJEOGRAFIKO-NATYRORE<br />Rajoni
Perendimor ze pjesen pranadriatike te Republikes se Shqiperise nga Hani
i Hotit ne veri e deri ne Vlore ne jug. Ne perendim rajoni laget nga
deti Adriatik kurse ne lindje kufuri kalon nga rreza e Alpene ne veri
drejt jugut, duke perfshire edhe sistemet kodrinore te Kerrabes,
Dumrese, Mallakastres dhe kodrat e Vlores ne skajin e tij jugor. Brenda
ketyre kufijve ky rajon ka shtrirje yeri-jug rreth 200 km dhe
lindje-perendirn den ne 50 km. Ne drejtijm te lindjes, pegjate luginave
te Shkumbinit e te Osumit, rajoni shtrihet deri ne Elbasan dhe Berat.<br />Ne
Rajonin Perendimor mbizoteron relievi fushor i cili perbehet nga fusha
te medha e mjaft pjellore, si per shembull: fusha e Myzeqese, fusha e
Durresit dhe e Tiranes, fusha e Lezhes dhe e Shkodres etj. Kurse relievi
kodrinor ze siperfaqe me te vogel dhe perbehet kryesisht nga grumbuj
kodrinore mjaft te copetuar ne lindje (Kerraba, Dumreja, Mallakastra
etj.) dhe nga disa vargie kondrinore ne brendesi (Rodon Vore-Kerrabe,
Divjake-Ardenice etj.).<br />I gjithe Rajoni fushor Perendimor dallohet
per klime te ngrohte, ngaqe shtrihet prane vijes bregdetare. Dimri eshte
i bute dhe me lageshtire, kurse vera e nxehte dhe thate. Kjo klime
favorizon kultivimin e kulturave te ndryshme bujgesore, por qe kane
nevoje per ujitje ne stinen e thate te veres.<br />Pasuria ujore eshte e
madhe. Pervec daljes se gjere to rajonit ne detin Adriatik, ne te
kalojne dhe derdhen lumenjte me te rendesishem te gjithe trevave
shqiptare, si: Buna, Drini, Mati, Shkumbini, Semani, Vjosa etj. Duke
rrjedhur ne fushat e ketij, rajoni shtrati i ketyre lumenjve eshte i
ceket dhe <a name='more'></a>me mjaft dredhime. Per keto arsye jane te shpeshta vershimet
dhe perrmbytjet. Gjithashtu, ne pasurine ujore te ketij rajoni
perfshihet edhe liqeni i Shkodres dhe disa liqene te tjera te vogla
natyrore e artificiale.<br />Bimesia natyrore e rajonit eshte pothuajse e
zevendesuar teresisht nga ajo e kultivuar, duke e kthyer keshtu ne
rajonin me te rendesishem bujqesor te Shqiperise.<br />Tokat fushore jane
teper pjellore. Ato perbejne bazen per zhvillimin bujqesor, prandaj
sistemimi dhe mirembajtja e tyre paraqet rendesi te vecante.<br />Nga bota
shtazore mund te permendim zogite, shpendet dhe kafshet e ndryshme
(fazanin, pelikanin, rosat e egra, lepurin etj.), qe rriten prane
bregdetit, si ne zonen e Lezhes, Divjakes, Nartes etj. Po keshtu ne
pjeset kodrinore te rajonit hasen lloje te ndryshme shpendesh dhe
kafshesh te egra. Rajoni, duke pasur siperfaqe te lumenjte, ben te
mundur qe ne to te rriten edhe Iloje te ndryshme peshqish.<br />Kushtet
gjeografiko-natyrore te para se bashku perbejne pasuri te medha natyrore
per zhvillimin ekonomik te ketij rajoni. Kane qene pikorisht keto
pasuri te shumta natyrore nje nga faktoret kryesore qe ka bere qe ky
rajon te jete sot nder me te zhvilluarit ne te gjitha pikepamjet, ne
krahasim me te gjitha rajonet e tjera te trevave shqiptare.<br />Teper e
rendesishme eshte ruajtja dhe venia sa me mire ne shfrytezim e ketyre
pasurive nga ana e njeriut. Kjo eshte detyre e te gjithe brezave.<br />Rajoni
Perendimor i Shqiperise ze nje pozite gjeografike te favorshme duke u
shtrire pergjate gjithe brigieve detare adriatike te Republikes se
Shqiperise. Eshte nje rajon ku mbizoterojne fushat, klima e ngrohte,
ujerat e shumta dhe tokat pjellore. Keto kane bere qe ky te jete sot
rajoni me I zhvilluar i Shqiperise ne te gjitha drejfimet.<br />POPULLSIA<br />Popullim i dendur<br />Rajoni
Perendimor i Shqiperise eshte me i populluari ne krahasim me te gjitha
rajonet e tjera shqiptare. Kjo dukuri eshte rezultat i kushteve me te
mira natyrore te ketij rajoni, ku mbizoteron relievi fushor dhe toka e
mire, por edhe i zhvillimit me te mire ekonomik te tij ne krahasim me
rajonet e tjera.<br />Vecorite e popullimit duken si ne numrin e
pergjithshem te ti popullsise, qe arrin deri ne gati 2 milione banore,
pra me shume se gjysma e gjithe popullsise se Shqiperise, por edhe ne
dendesine e popullimit, qe ne kete rajon eshte 300 - 400 banore/km2.<br />Popullim
te shpejte ka pasur rajoni sidomos pas clirimit te vendit e deri ne
vitet 70, si rezultat i tharjes se kenetave dhe i zhvillimit te degeve
te ndryshme te ekonomise, si dhe pas vitit 1990, me lejimin e levizjes
se lire te njerezve, te cilet me se shumti kane ardhur ne kete rajon.<br />Ardhje te shumta te popullsise<br />Qe
nga viti 1990 e ne vazhdim, ne Rajonin Perendimor te Shqiperise po
perqendrohet nje numer gjithnje e me i madh i popullsise, qe vjen nga
zonat e tjera te vendit, sidomos nga ato veriore dhe verilindore. Ky
proces qe po ndodh, lidhet me kushtet e veshtira te jeteses ne zonat e
larta e ne male, keshtu qe njerezit e ketyre zonave jane ne kerkim te
kushteve me te mira te banimit dhe te punes. Rajoni Perendimor i
ploteson me mire keto kushte.<br />Qytete te medha<br />Pervec numrit te
madh dhe vazhdimit te ardhjeve, popullsia e ketij rajoni dallohet edhe
per perqindjen e madhe te popullsise ne qytete. Keshtu gati ½ popullsise
se rajonit banon ne qendrat e tij qytetare. Ne kete rajon ndodhen
qytetet me te rendesishme te te gjithe Shqiperise, si: kryeqyteti i
vendit Tirana me mbi 500000 banore, Durresi, Elbasani, Shkoda, Vlora me
mbi 100000 banore Fieri, Berati, Lushnja me mbi 50000 banore etj.<br />Por
historiku i popullimit ne qytetet e ketij rajoni eshte shume i hershem.
Duke qene nje rajon me kushte te pershtatshme natyrore dhe me dalje te
gjere ne det, ne te lulezuan qytetet me te medha te antikitetit te ne,
si: Apolonia, Dyrrahu (Durresi), Lisi (Lezha), Aulona (Vlora),
Antipatrea (Berati), Skampa (Elbasani) etj.<br />Edhe qendrat e banuara
fshatare jane te shumta ne kete rajon. Ato jane te vendosura jo vetem ne
zonat kodrinore te rajonit, por edhe ne fushe. Fshatrat ne kete rajon
kane kushte te mira natyrore per zhvillim bujqesor e blegtoral, prandaj
keto vitet e fundit, me privatizimin e tokes, fermeret kane pasur shtim
te ndjeshem te te ardhurave te tyre.<br />Shperndarje e gjithanshme e popullsise<br />Krahas
zonave qytetare si me te populluarat e rajonit, te gjitha zonat e tjera
jane gjithashtu te populluara. Pjesa me e madhe e popullsise eshte e
perqendruar ne qytetet dhe qendrat e tjera te banuara qe shtrihen ne
fushe. Kurse ne zonat kondrinore te rajonit, si p.sh. ne kodrat e
Kerrabes, Dumrese, Mallakastres etj., popullimi eshte me i pakte.<br />Rajoni
Perendimor i Shqiperise do te jete edhe ne te ardhmen rajoni me i
rendesishem ne te gjitha drejtimet e zhvillimit ekonomik dhe shoqeror.
Kjo do te coje ne nje popullim te tij edhe me te dednur.<br />Rajoni
Perendimor i Shqiperise eshte rajoni me i populluar ne krahasim me te
gjitha rajonet e tjera shqiptare. Rreth 2 milione banore me nje dendesi
mesatare popullimi 300-400 banore/km2 banojne sot ne rajonin Perendimor
te Shqiperise. Ky popullim i madh i rajonit eshte rezultat si i ardhjeve
te shumta te popullsise ne kete rajon, ashtu edhe i ekzisgtences se
qyteteve me te medha dhe numrit me te madh te popullsise qytetare ne te.<br />EKONOMIA<br />Rajoni
Perendimor i Shqiperise eshte rajoni me i zhvilluar ekonomikisht ne
krahasim me te gjitha rajonet e tjera te trevave shqiptare. Per shkak te
pozites se favorshme gjeografike, te relievit fushor, klimes se bute
dhe perqendrimit te madh te popullsise, ne kete rajon jane zhvilluar te
gjitha deget e ekonomise, si: ekonomia bujqesore, industria, transporti,
tregtia, turizmi etj.<br />EKONOMIA BUJQESORE<br />Kushtet mjaft te
pershtatshme per zhvillimin e ekonomise bujqesore bejne te mundur
kultivimin pothuaj te te gjitha kulturave bujqesore.<br />Por, ne
periudhen para Luftes se Dyte Boterore rajoni, megjithese kishte kushte
natyrore te pershtatshme, nuk ishte i zhvilluar ekonomikisht. Zhvillimin
e bujqesise e pengonin sidomos kenetat e mocalet, pembytjet e lumenjve
dhe mungesa e traktoreve, plehrave, ujit per ujitje etj. Prandaj pjeset
disi me te zhvilluara te rajonit ne ate kohe ishin zonat kodrinore, ku
popullsia merrej me teper me blegtori.<br />Pas clirimit te Shqiperise u
bene shnderrime te rendesishme ne fushene bujqesise, sidomos ne Rajonin
Perendimor. U thane shume keneta e mocale qe zinin siperfaqe te tera te
ketij rajoni, duke u perfituar keshtu mjaft toke bujqesore. U ngrit
rrjeti i ujitjes dhe i kullimit te tokave ne te gjitha pjeset e rajonit.
U vu ne perdorim mekanika e re bujqesore, sitemi i ri i pleherimit te
tokes etj. Te gjitha keto shtuan llojin e prodhimeve bujqesore e
blegtorale dhe e kthyen ate ne rajonin ne me rendesishmin bujqesor te te
gjithe vendit.<br />Ndryshimet qe ndodhen ne Shqiperi pas vitit 1990,
paten ndikimin e tyre edhe ne zhvillimin bujqesor te Rajonit Perendimor.
U prish struktura e meparshme e organizimit shteteror dhe toka iu nda
fshatareve. Kjo beri qe te ndryshoje struktura e prodhimeve bujqesore e
blegtorale ne varesi te kerkesave te sotme qe ka tregu, te rriten te
ardhurat e popullsise fshatare, por edhe qe te kete probleme me ujitjen,
kullimin, pleherimin dhe punimin e tokave.<br />Struktura e prodhimeve<br />Ne
kete rajon mund te zhvillohen pothuaj te gjitha llojet e kulturave
bujqesore, si: dritherat e bukes, bimet industriale, kulturat e drunjta,
perimet etj. Blegtoret merren me se shumti me rritjen e gjedheve, te
bagetive te imeta, derrave dhe shpendeve.<br />Rajoni Peredimor i
Shqiperise eshte para se gjithash rajoni i dritherave te bukes (grunt,
misrit dhe orizit). Pjese te vecanta te ketij rajoni, si p.sh. fusha e
Myzeqese, jane cilesuar me te drejte si hambari i Shqiperise.
Rendimentet e dritherave ne kete rajonjane nga me te lartat ne Shqiperi
(gruri 60-100 kv/ha, kurse misri 100-150 kv/ha).<br />Rajoni ka kushte
mjaft te mira edhe per zhvillimin e bimeve industriale, si: pambuku,
duhani, lulja e diellit etj. Keto kultura kane pasur sidomos rendesi ne
vitet 70 dhe 80. Sot kultura industriale me e rendesishme ka mbetur
duhani.<br />Kulturat e drunjta ne kete rajon perfaqesohen kryesisht nga
pemet frutore (fiku, pjeshka, kumbulla, qershia etj.), nga ulliri dhe
vreshtat.<br />Duke pasur kushte te mira te tokes e te klimes dhe numer te
madh popullsie, ne kete rajon rendesi te madhe ka edhe prodhimi i
perimeve dhe i patates.<br />Ne blegtorine e rajonit vendin kryesor e zene
gjedhet (kryesisht Iopet). Kjo sepse rajoni mund te plotesoje kerkesat e
tyre te medha per ushqim me bime te ndryshme foragjere. Ne vite te
vecanta rendesi ka pasur edhe rritja e derrit ne komplekse te medha.
Kurse bagetite e imeta (dhente dhe dhite) rriten me so shumti ne zonat
kodrinore te ketij rajoni.<br />Shperndarja gjeografike<br />Ekonomia
bujqesore me te gjitha deget e saj eshte e shperndare kudo ne Rajonin
Perendimor te Shqiperise. Megjithate verehen zona te vecanta brenda
rajonit, te cilat kane specifiken e tyre ne prodhimet bujqesore dhe
blegtorale. Keshtu, fusha e Myzeqese, dallohet jo vetem si zona me
prodhimet me te shumta, por edhe si zone e specializuar kryesisht ne
prodhimin e dritherave te bukes, bimeve industriale dhe ne rritjen e
gjedheve. Zona e Mbishkodres dallohet jo vetem per dnitherat e bukes,
por edhe per prodhimin e duhanit. Ne zonat kodrinore te Krujes, Vores,
Kerrabes, Mallakastres, Vlores etj., jane te perhapura pemet frutore,
ullinjte dhe vreshtat.<br />Ne te ardhmen, ky rajon do te jete edhe nga pikepamja bujqesore rajoni me i rendesishem i Shqiperise.<br />Ekonomia
bujqesore luan rol mjaftt rendesishem ne rajonin Perendimor te
Shqiperise. Fale klimes se ngrohte dhe tokave pjellore, ne kete rajon
kultivohen kulturat kryesore bujqesore dhe rriten pothuaj te gjitha
llojet e bagetive. Rajoni ka pesuar shnderrimet me te rendesishme
bujqesore ne Shqiperi ne drejtim te tharjes se kenetave, pleherimit,
ujitjes, mekanikes bujqesore etj. Ne kete rajon merren rendimentet me te
larta ne Shqiperi.<br />INDUSTRIA<br />Rajoni Perendimor eshte edhe rajoni
industrial me i zhvilluar ne Shqiperi. Ketu gjenden pothuaj te gjitha
deget e industrise se rende, te lehte dhe ushqimore.<br />Ne te vertete
rajoni nuk ka shume pasuri nentokesore, si disa rajone te tjera te
trevave shqiptare. Ky rajon dallohet kryesisht per rezervat e naftes,
gazit natyror dhe qymyrgurit, keshtu qe ne zhvillimin e tij industrial
kane ndikuar me shume disa faktore te tjere, si: fuqia e madhe punetore,
afersia portet detare, transporti me i zhvilluar etj.<br />Po cilat Jane deget kryesore te industrise ne kete rajon?<br />Nder deget me te rendesishme te industrise ne kete rajon permendim:<br />1.
Energjetika, e cila perfshin: industrine e naftes dhe te gazit natyror,
industrine e qymyrgurit dhe industrine e prodhimit te energjise
elektrike.<br />2. Industria e rende, e cila perfishin: metalurgjine, industrine mekanike dhe ate kimike.<br />3. Industria e drurit e letres dhe e materialeve te ndertimit (cimento, tulla, tjegulla etj.).<br />4. Industria e lehte (tekstile dhe lekure-kepuceve) dhe ushqimore (e miellit, vajit, pijeve etj.).<br />Keto
dege u zhvilluan sidomos pas clirimit te vendit e deri ne vitin 1990,
kur industria cilesohej si dega me e rendesisme e economise te ne. Ne
keto vite, ky ishte i vetmi rajon ne Shqiperi qe cilesohej si rajon
industrial. Kjo do te thoshte, qe ne zhvillimin ekonomik te rajonit
peshen kryesore te prodhimit e jepte industria. Por nje zhvillim i tille
nuk mund te vazhdonte pas vitit 1990, kur economia ne Shqiperi filloi
te pribatizohej. Industria, e sidomos ajo e rende, nuk mundi te
privatizohej, sepse teknologjia e saj ishte e prapambetur. Prandaj
shumica e objekteve te saj gjenden sot te mbyllura dhe te shkaterruara.
Nderkohe jane ngritur objekte te reja, sidomos te industrise se Iehte
dhe ushqimore, per prodhimet e te cilave ka nevoje tregu.<br />Si eshte e shperndare kjo industri ne kete rajon?<br />Industria
eshte shperndare pothuaj ne te gjithe rajonin, por nderkohe dallojme
edhe qendra ose zona te vecanta industriale brenda tij. Keshtu zona
Tirane - Durres - Elbasan cilesohet si zona me e rendesishme industriale
ne kete rajon dhe neC gjithe Shqiperine. Ne kete zone ndodhen edhe
objektet me te medha te degeve me te rendesishme te industrise, si:
industria e ndertimit ose e riparimit te makinerive (Tirane, Durres,
Elbasan, Kavaje); metalurgjia e zeze dhe e ferrokromit (Elbasan);
induastria e drurit (Tirane dhe Elbasan); induastria e materialeve te
ndertimit Tirane,Durres, Elbasan), ku dallohet ajo e cimentos ne
Elbasan; indnusria e Iehte dhe ushqimore, e cila eshte kudo ne kete zone
etj.<br />Nje zone tjeter industriale ne kete rajon gjendet ne pjesen
jugore te rajonit, ku eshte zhvilluar industria e naftes dhe e gazit
natyror, si ajo kimike. Qendrat me te medha te industrise se naftes dhe
te gazit jane: Kucova, Patosi, Balishi, Visoka, Gorishti etj. Kurse per
industrine kimike dallohet midis te tjerave Fieri, me prodhimin e
plehrave kimike dhe te acideve.<br />Ne gipjesen veriore te rajonit
dallohen si qendra industriale: Shkodra, per prodhimin e telave,
makinerive, kepuceve, cigareve etj.; Laci, me Kombinatin
Kimiko-metalurgjik dhe Fushe-Kruja per prodhimin e cimentos.<br />Si parashikohet e ardhmja?<br />Industria
eshte aktuahsht ne pjesen me te madhe te saj e bllokuar, por ardhmja e
saj duket e mire. Tradita e meparshme e rajonit ne kete fushe, numri i
madh i popullsise qe kerkon pune, nevojat per prodhime te ndryshme
industriale etj. Jane factore qe do ta nxitin zhvillimin e industrise ne
kete rajon. Ne ndryshim nga e kaluara, ajo nuk do te jete me industri e
rende, por do te zhvillohet me teper industria e lehte dhe ushqimore,
per te cilen ka me teper nevoje popullsia.<br />Vitet e fundit po tregojne
se rendesi te vecante per Rajonin Perendimor te Shqiperise do te kene
dege te tilla te ekonomise, si: tregtia, transporti, turizmi etj. Kjo
lidhet me nevogat qe ka popullsia e shumte ne kete rajon per t’u
ushqyer, per te levizur dhe per te kaluar kohen e lire. Duke pasur nje
vije bregdetare me gjatesi mbi 200 km e me plazhe te shumta e te
njohura, si Durresi, Vlora, Shengjini, Divjaka, Velipoja etj., rajoni ka
perspektive mjaft te mire per zhvillimin e turizmit.<br />Rajoni
Perendimor i Shqiperise cilesohet edhe si rajoni me industrine me te
zhvilluar ne trevat shqiptare. Ne te jane ngritur objektet me te
rendesishme te industrise se rende, te industrise se materialeve te
ndertimit dhe te industrise se lehte e ushqimore.<br />Keto vitet e fundit
vendim e industrise se rende po e ze industria e lehte dhe ushqimore,
per prodhimet e te cilave tregu ka me teper nevoje.<br />Rajoni ka perspektive mjaft te mire per zhvillimin e tij industrial ne te ardhmen.
</div>
<span class="post-comment-link">
</span>Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-67995091296904563712014-11-01T13:28:00.004+01:002014-11-01T13:28:44.693+01:00VECORI TE PERGJITHSHME GJEOGRAFIKE TE SHQIPERISE - GJEOGRAFI <span style="font-size: small;"><span><br /><br /><span style="font-weight: bold;">Pozita gjeografike<br /></span>Republika
e Shqiperise shtrihet ne Evropen Juglindore, ne pjesen perendimore te
gadishullit te Ballkanit dhe ka dalje te gjere ne detet Adriatik dhe
Jon. Ajo ndodhet midis koorclinatave gjeografike: 93o 38’ – 42o 16’
gjeresi gjeograflke veriore dhe 19o 16’ – 21o 04’ gjatesi gjeografice
lindore. Picat me te skajshme te shtrirjes gjeografike to Republikes se
Shqiperise jane: Vermoshi ne veri, Konispoli ne jug, ishulli i Sazanit
ne perendim dhe fshati Vernik i rrethit te Devollit ne lindje.<br />Brenda
kesaj shtrirjeje gjeografike, territori i Shqiperise arrin ne vije
ajrore gjatesine prej 355 km nga veriu ne jug dhe 150 km nga perendimi,
ne lindje. Gjatesia e pergjithshme e kufijve te Shqiperise arrin ne 1094
km, nga te cilet 658 km jane kufij tokesore, 316 km jane kufij detare,
72 km kufij liqenore dhe 48 km kufij lumore. Brenda ketyre kufijve
siperfaqja a Republikes se Shqiperise eshte 28 748 km 2, qe do te thote
dicka e perafert me siperfaqen e Belgjikes.<br />Shtetet kufitare me te
cilat kufizohet Republika e Shqiperise, jane: Mali i Zi dhe Kosova ne
veri, Republika ish-Jugosllave e Maqedonise ne lindje, Greqia ne
juglindje dhe jug. Ne pergjithesi kufiri tokesor eshte malor dhe i
veshtire per t’u kaluar. Kalimi i tij realizohet vetem nepermjet disa
qafave malore dhe luginave lumore si: Hani i Hotit ne kufi me Malin e
Zi, lugina e Drinit te Bardhe (Qafe Morini) dhe Qafa e Prushit ne
kufirin me Kosoven, Qafe Thana dhe Shen-Naumi ne kufirin me Maqedonine,
Kapshtica dhe Kakavia ne kufirin me Greqine etj.<br />Kufiri detar i
Shqiperise ndodhet nga 780m (Kanali i Korfuzit) deri 27 km larg nga
bregu i detit dhe kalon mespermes Kanalit te Otrantos ne detin Adriatik.
Ky kanal e ndan Shqiperine nga Italia vetem me 72 km vije ujore.
Gjatesia e vijes<a name='more'></a> bregdetare te Shqiperise arrin ne 470 km.<br />Kjo pozite
gjeografike e Shqiperise eshte teper e pershtatsme per zhvillimin e
gjithanshem te saj, prandaj me te drejte Shqiperia eshte cilesuar shpesh
si “porte hyrese ne Ballkan”, ose si “ure lidhese ne Europen
Juglindore”. Rruget me te rendesishme qe lidhin pjesen perendimore me
ate lindore te Evropes Juglindore, kane kaluar dhe po kalojne aktualisht
nepermjet Shqiperise (psh. Rruga Egnatia (Korridori 8), ose aksi rrugor
Durres-Lezhe-Kukes-Prizren etj).<br /><br /><span style="font-weight: bold;">Natyra</span><br /><br />Per
nga natyra Shqiperia cilesohet si nje vend i privilegjuar. Brenda
siperfaqes se saj shfaqen dhe nderthuren pasuri te shumta natyrore. Ne
pamjen e natyres shqiptare mbizoterojne kryesisht malet e kodrat, te
cilat ndahen midis tyre nga lugina te shumta lumore. Lartesia mesatare e
relievit te Shqiperise eshte 708 m, qe do te thote gati dyfishi i
mesatares se Evropes. Rreth 80% e siperfaqes se vendit ndodhet mbi 200 m
nga niveli i detit. Kurse relievi fushor eshte mbizoterues kryesisht ne
pjesen perendimore te vendit, nderkohe qe ka mjaft gropa e fushegropa,
rrafshnalta dhe lugina lumore midis maleve.<br />Nentoka shqiptare
ndertohet nga shkembinj te ndryshem ne perberje te te cileve enden
minerale te shumta, si: krom, baker, hekurnikel, nafte, gaz natynon etj.
Nga pikepamja natyrore ne Shqiperi dallohen kater njesi to medha
fiziko-gjeografike, te cilat jane:<br /><span style="font-weight: bold;"> -Krahina Malore Veriore, </span><br /><span style="font-weight: bold;"> -Krahina Malore Qendrore, </span><br /><span style="font-weight: bold;"> -Krahina Malore Jugore </span><br /><span style="font-weight: bold;"> -Ultesira Perendimore e rajonet e saj kodrinore</span>.<br /><br />Nga
Krahina Malore Veriore vlen te vecohen Alpet Shqiptare qe shquhen per
kontrast te madh midis maleve te larta dhe Iiginave te thella. Rreth 30
maja malesh ndodhen mbi 2 500 m mbi nivelin e detit. Nder luginat
dallohen sidomos lugina e Valbones dhe ajo e Thethit.<br />Krahina Malore
Qendrore nuk eshte aq kompakte si Alpet Shqiptare, por e ndare ne disa
masive malore, Si: Vargu i Korabit, Malet e Lures, Malet e Skenderbeut
etj. Keto male nderpriten nga lugina te ndryshme.<br />Krahina Malore
Jugore arrin deri ne detin Jon ne jug dhe eshte e copetuar ne disa
vargje malore dhe lugina lumore. Vend te vecante ne te ze <span style="font-weight: bold;">Riviera Shqiptare</span>, e cila shtrihet nga Gjiri i Vlores deri ne Butrint ne jug.<br />Pergjate
bregdetit Adriatik, ne perendim te vendit shtrihet Ultesira Perendimore
e Shqiperise me gjatesi nga veriu ne jug rreth 200 km dhe me gjeresi
nga perendimi ne lindje, deri ne 50 km. Kjo ultesire perben ultesiren me
te madhe ne pjesen perendimore te Ballkanit dhe eshte rajoni me i
zhvilluar ekonomik i Shqiperise.<br />Shqiperia ka nje klime tipike
mesdhetare dhe vetem ne pjesen veriore dhe lindore te saj ndeshet
ndikimi i klimes kontinentale. Temperatura mesatare vjetore arrin nga
7-17°C dhe ndryshon nga -3 den 10°C ne dimer (janari) ne 17-26°C ne vere
(korriku). Maksimumi i temperatures ka arritur deri 44°C, kurse
minimumi deri ne -26,9°C. Sasia mesatare e reshjeve qe bien ne Shqiperi,
eshte 1500 mm ne vit. Pjesa me e madhe e tyre bien ne gjysmen e ftohte
te vitit, kurse vera ne pergjithesi eshte e thate.<br />Pasurite ujore t° Shqiperise, pervec dy deteve, perbehen edhe nga shume liqene, lumenj, perrenj e burime natyrore.<br />Edhe bota bimore dhe shtazore e Shqiperise eshte mjaft e pasur me Iloje te shumta bimesh dhe kafshesh.<br /><br /><span style="font-weight: bold;">Popullsia dhe ekonomia<br /></span>Popullsia
e Shqiperise arrin sot ne rreth 3.8 milione banore, duke pasur
dendesine mesatare te popullimit rreth 110 banore per nje km2.
Gjithashtu kje popullsi dallohet per shtim te larte natyror, ndonese
vitet e fundit verehet ulje e tij. Vdekshmeria ka pesuar vazhdimisht
ulje dhe ndodhet sot ne kufijte rreth 6 vdekje per 1000 banore
mesatarisht ne vit.<br />Rreth 42% e popullsise banon ne qytete, pjesa
tjeter, rreth 58%, banon ne fshatra. Verehet sidomos pas vitit 1990
rritje e popollsise qytetare, qe ka ardhur kryesisht si rezultat i
levizjes se popullsise nga zonat fshatare drejt qyteteve.<br />Mbizoterojne
moshat e reja dhe kjo popullsi ka rezerva te medha te forcave te punes.
Gjithashtu popullsia eshte homogjene, ku 98% e saj eshte popullsi
shqiptare dhe vetem 2% e perbejne pakicat kombetare.<br />Ne ekonomine e
Shqiperise mbizoteron bujqesia, e cila mban peshen kryesore ne prodhimin
e pergjithshem te vendit. Ne industri po mbisundon aktualisht ndertimi i
ndermarrjeve te vogla dhe te mesme, kryesisht te industrise se lehte
dhe ushqimore.<br />Megjithate, roli i saj eshte ende i vogel. Keto vitet e
fundit kane marre rendesi te vecante dege te tilla te ekonomise si:
tregtia, transporti, turizmi etj. Nga ana tjeter, Shqiperia dallohet per
pasuri te shumta minerare.<br /><br /><span style="font-weight: bold;">Rajonet perberese<br /></span>Nisur
nga larmia e relievit te Shqiperise dhe dukuri te tjera natyrore, nga
zhvillimet e ndryshme ekonomike, kulturore e shoqerore, eshte e veshtire
qe te besh nje ndarje te qarte dhe te prere midis rajoneve te vendit.<br />Deri me sot mbizoteron ndarja e Shqiperise ne kater rajone te medha gjeografike:<br /><br /><span style="font-weight: bold;">Rajoni Perendimor, </span><br /><span style="font-weight: bold;">Rajoni Verioro-verilindor, </span><br /><span style="font-weight: bold;">Rajoni Juglindor </span><br /><span style="font-weight: bold;">Rajoni Jugor</span>.<br /><br />Republika
e Shqiperise ze pozite te rendesishme gjeografike ne Ballkan. dhe
Europe. Ndonese nje vend i vogel (28748 km2), Shqiperia dallohet per
pusurite e shumta natyrore, per popullsine e saj te re ne moshe dhe per
mundesite e zhvillimit ekonomik ne te ardhmen.<br />Ne Shqiperi dallohen 4 rajone gjeograflke: Rajoni Perendimor, Rajoni verioro-verilindor, rajoni i juglindor dhe rajoni Jugor.</span></span><br />Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-54756708585745494802014-11-01T13:27:00.001+01:002014-11-01T13:27:10.102+01:00VENDBANIMET NE SHQIPERI - GJEOGRAFI<span style="font-size: small;"><span style="font-weight: bold;">VENDBANIMET</span><br />Vendbanimet
jane elemente mjaft te rendesishme te hapesires gjeografike. Ato
perfaqesojne ate pjese te territorit te rregulluar per te jetuar nje
numer i caktuar banoresh. Menyra se si organizohet nje vendbanim, pamja
qe ai merr, funksionet qe kryen etj., jane tipare qe shprehin edhe
shkallen e zhvillimit te nje vendi. Tipat e vendbanimeve percaktohen mbi
baze te kritereve administrative dhe juridike. Sipas madhesise dhe
rolit te tyre, ato ndahen ne fshatra dhe ne qytete.<br /><br /><strong>Ne Republiken e Shqiperise gjithsej ka 2967 vendbanime, nga te cilat vetem 67 jane qytete, kurse te tjerat (2900) jane fshatra.</strong><br /><br />Ne perqindje, rreth 58% e popullsise banon ne fshat dhe 42% ne qytet.<br />Ne Kosove ka 1445 vendbanime gjithsej, nga te cilat 26 jane qendra urbane.<br />Mesatarisht
ne nje qender banimi banojne 1000 - 1100 banore, por kjo ndyshon sipas
vendbanimeve. Ne ato qytetare banojne mesatarisht 17 000 - 19 000
banore, kurse ne ato fshatare, 700 -750 banore.<br />Fshatrat jane
vendbanimet kryesore ne hapesiren e trevave shqiptare. Ne pergjithesi
ato jane me numer te vogel popullsie dhe shtrihen kryesisht ne zonat
kodrinore dhe malore. Ndertimi i tyre u eshte pershtatur kushteve te
relievit dhe te klimes. Mbizoterojne shtepite njekateshe dhe muret prej
guri. Fshatrat kryejne ne pergjithesi veprimtari te mirefillte bujqesore
dhe blegtorale. Por ne nje pjese te mire te tyre jane ngritur edhe
punishte dhe fabrika te vogla per perpunimin e prodhimeve bujqesore dhe
blegtorale.<br />Sipas shtrirjes gjeografike, dallojme: fshatra malore,
fshatra kodrinore dhe fshatra fushore. Dy te parat jane kryesisht te
shperndara, zene siperfaqe te medha, por me numer te vogel banesash dhe
banoresh. Kurse fshatrat fushore jane ne pergjithesi fshatra te
dendura, me numer me te madh te banesave<a name='more'></a> dhe te banoreve.<br />Vendbanimet
fshatare jane te shtrira kudo ne trevat shqiptare, megjithate dallohen
per perqendrimin me te madh te tyre: Ultesira Perendimore dhe luginat
lumore ne Shqiperi (sidomos ne sistemet kodrinore perreth tyre),
Fushegropa e Korces dhe kodrat qe e rrethojne ate, Fushe-Kosova, Rrafshi
i Dukagjinit, zona perrreth Liqenit te Shkodres, Ulqinit dhe Tivarit ne
Mal te Zi, zona e Dibres, Struges dhe Tetoves ne Maqedoni.<br />Qytetet
ne trevat shqiptare jane me te pakta ne numer se fshatrat, por jane te
parat per nga rendesia. Ne qytete eshte perqendruar pjesa me e madhe e
popullsise; ato jane qendrat kryesore te veprimtarise ekonomike,
kulturore dhe shoqeror. Objektet me te rendesishme industriale,
kulturore, arsimore, shendetesore etj. jane ndertuar pikerisht ne
qytete. Me veprimtarine qe kryhet ne to, ndihmohet jo vetem popullsia e
qyteteve, por edhe ajo fshatare.<br />Sipas kohes se ndertimit, ne trevat shqiptare dallojme:<br /> - Qytete antike (Butrinti, Apolonia, Dyrrahu, Ulpiana ne Kosove).<br /> -Qytete keshtjelle (Berati, Gjirokastra, Kruja, Prizreni etj.),<br /> -Qytete te ndertuara si qendra tregtare (Korca, Elbasani, Tirana, Shkodra, Gjakova, Peja, Prishtina etj.)<br />-
Qytete te reja, te krijuara kryesisht pas vitit 1960 si rezultat i
ndonje veprimtarie te rendesishme industrial ose bujqesore (Ballshi,
Patosi, Laci etj.).<br />Sipas shtrirjes gjeografike qytetet shqiptare jane:<br /> -Qytete bregdetare (Durresi, Vora, Saranda, Shengjini),<br /> -Qytete qe shtrihen ne brendesi te vendit e ne terren fushor (Tirana, Elbasani, Korca, Prishtina, Tetova etj.) <br /> -Qytete qe shtrihen ne brendesi te vendit ne terren te pjerret (Kruja, Gjirokastra, Berati, Prizreni, Lezha etj.)<br />Sipas funksionit qytetet tane klasifikohen ne:<br />-Qytete
me veprimtari te gjithanshme (administrative, industriale, bujqesore,
kulturore, arsimore, shendetesore) si Tirana, Prishtina, Tetova,
Durresi, Shkodra, Korca, Elbasani, Vlora etj., qytere me veprimtari
kryesisht industriale, si Ballsi, Patosi, Laci etj., qytete me
veprimtari kryesisth bujqesore, si: Miloti, Roskoveci, Mamurrasi etj.,
si dhe qytere me veprimtari kryesisth administrative, si: Erseka, Puka,
Bajram Curri, Corovoda etj.<br />Arkitektura dhe stili i ndertesave ne
qytetet tona pasqyron nderthurjen e kultures tradicionale me ate
moderne. Ne qytetet e vjetra mbizoteron kryesisht e para, kurse ne ato
te rejat e dyta.<br />Urbanistika e qyteteve tona le shume per te
deshiruar. Rruget qe lidhin qytetet, dhe ato brenda tyre jane ne gjendje
te veshtire. Po keshtu, demtimi i siperfaqeve te gjelbra dhe papasteria
e qyteteve jane probleme qe duhet te na shqetesojne te gjitheve.<br />Ne
trevat shqiptare mbizoterojne vendbanimet fshatare ne krahasim me ato
qytetare. Fshatrat shtrihen kryesisht ne zonat kodrinore e malore.
Popullsia e tyre eshte e pakte ne numer dhe merret kryesisht me bujqesi e
blegtori.<br />Qytetet jane te tipave te ndryshem: keshtjelle, tregtare, industriale.<br />Rolin
kryesor e luajne qytete si: Tirana, Durresi, Prishtina, Vlora,
Shkondra, Elbasani, Korca, Gjirokastra,Prizreni, Tetova etj.</span><br />Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-81537478318233963572014-11-01T13:26:00.001+01:002014-11-01T13:26:10.177+01:00BIMESIA DHE BOTA SHTAZORE E SHQIPERISE - GJEOGRAFI<h3 class="post-title entry-title" itemprop="name">
<span style="font-size: small;"><br />
</span></h3>
<span style="font-size: small;">
</span><div class="post-header">
</div>
<span style="font-size: small;">
<span style="font-weight: bold;">BIMESIA DHE BOTA SHTAZORE<br /></span>Ne
Evrope trevat shqiptare radhiten ne vendet me llojshmeri bimore me te
madhe, qe lidhet me ndryshimet e klimes, te tokave, te relievit etj. Ne
rajonet perendimore dhe bregdetare mbizoterojne llojet mesdhetare te
bimesise (mareja, shqopa, ilqja etj.), kurse ne brendesi te tyre, bimet e
Evropes Lindore dhe Qendrore (dushku, ahu, bredhi, pisha e zeze etj.).
Gjithashtu jane te shumta bimet endemike, pra bimet qe rriten vetem ne
trevat shqiptare. Vetem ne Republiken e Shqiperise rriten rreth 30 te
tilla.<br />Per shkak te mbizoterimit te relievit kryesisht
kodrinoro-malor, qe kushtezon ndryshime te dukshme te klimes dhe te
faktoreve te tjere, bimesia eshte e shkallezuar ne drejtim vertikal ne
kater breza: brezi i shkurreve dhe i pyjeve mesdhetare; brezi i
ahishteve dhe i haloreve dhe brezi i kullotave alpine.<br />Brezi i
shkurreve dhe i pyjeve mesdhetare (deri rreth 700 m. Lartesi) gjendet ne
trevat perendimore dhe jugperendimore. Pjesen e poshtme te tij e zene
shkurret me gjelberim te perhershem (makiet) si: mareja, shqopa, xina,
gjineshtra, dafina etj. Se bashku me keto shkurre rriten edhe disa drure
te larte, si: selvia, valanidhi, pisha e bute dhe e eger etj. qe, ne
disa raste, formojne pyje te vogla. Pjesen e siperme te brezit te
shkurreve mesdhetare e zene shkurrct qe i rrezojne gjethet gjate stines
se dimrit, si: shkoza e bardhe dhe e zeze etj.<br />Brezi i dushqeve
shtrihet mbi brezin e shkurreve mesdhetare deri ne rreth 1000 m lartesi.
Ka perhapje me te madhe se brezat e tjere bimore, sidomos ne brendesi
te trevave shqiptare. Bimet me karakteristike te ketij brezi bimor jane:
disa lloje dushqesh, bliri, frashri, malleza, panja, geshtenjna etj.<br />Brezi
i ahut dhe i haloreve shtrihet mbi brezin e dushqeve deri ne rreth 1600
- 1800 m lartesi. Ahishtet, duke kerkuar me shume lageshti, jane me te
perhapura ne malet e trevave veriore dhe lindore shqiptare dhe ne
shpatet perballe veriut dhe lindjes. Ne shume zona ahishtet jane te
perziera me haloret (bime qe e kane gjethen ne formen e gjilperes), si:
pisha, bredhi etj. Ne kete brez ndodhen pyjet me te dendura, qe perbejne
fondin kryesor te lendes se drurit.<br />Brezi i kullotave alpine
shtrihet mbi brezin e ahut dhe te haloreve, ku, per shkak te
temperaturave shume te uleta, rritet vetem bimesi barishtore dhe shume
rralle shkurre te uleta. Zhvillimin me te mire bimesia barishtore e ka
ne rajonet malore te trevave shqiptare veriore dhe lindore.<br />Pyjet me
bimesi dhe bote shtazore me interesante e me mire te ruajtura jane
shpallur parqe kombetare, ne te cilat eshte e ndaluar me ligj dhe prerje
dhe nderhyrje e njeriut. Ne sektore te caktuar te tyre mund te behen
vetem vizita turistike per te shijuar natyren e paster. Parqe te tilla
ka ne Shqiperi (<span style="font-weight: bold;">Thethi, Lura, Liogaraja </span>etj.), ne Kosove (Berzovica etj.), ne trevat shqiptare ne Maqedoni (Galicica, Pelisteni) etj.<br /><br /><span style="font-weight: bold;">Bota shtazore<br /></span>Pozita
gjeografike e trevave shqiptare, shumellojshmeria e peizazheve
gjeografike pasuria bimore, relievi i copetuar dhe pasuria ujerave te
brendshme dhe bregdetare kane krijuar kushte per zhvillimin e nje bote
shtazore te pasur dhe te larmishme, tokesore dhe ujore.<br />Bota shtazore
tokesore perbehet nga gjitare te llojeve te ndryshme, si: urithi, qe
gjendet ne zonat kodrinore dhe fushat bregdetare lakuriqi i nates, qe
jeton ne koloni te medha ne shpella dhe zgavra; ujku, dhelpra, cakalli,
shqarthi, ne brezin e dushkut dhe te ahut zardafi dhe kunadhja, ne zonat
pyjore te larta; ariu i murme, ne pyjet e dendura te dushkut, ahut dhe
pishes; macja e eger, ne pyjet e larta etj. Mjaft te perhapur jane
gjitaret barngrenes ,si derri i eger ne brezin e dushkut dhe te ahut;
lepuri i eger, ne zonat fushore dhe kodrinore me shkurre. Me rralle
gjendet kaprolli ne brezin e shkurreve, ne dushkajat dhe ahishtet, si
dhe dhia e eger ne brezin e kullotave alpine te disa maleve te larta.<br />Te
shumellojshem jane shpendet shtegtare dhe te perhershem. Ndermjet tyre
ka edhe shpende te rralle me vlera te vecanta, si: pelikani kacurrel, ne
lagunen e Divjakes, kurse ne lartesite e maleve gjendet shqiponja.<br />Ne
ujerat bregdetare gjenden lloje te ndryshme peshqish, si: sardelja,
qefulli, levreku, kota dhe merluci, kurse ne ujerat e brendshme, trofta,
korani dhe belushka ne (liqenin e Ohrit), qe dallohen per mishin e
shijshem, dhe shume peshq te tjere, si: krapi, skobuzi, klenji ngjala
etj. Gjenden edhe disa gjitare, Si: delfini (ne ujerat detare) dhe
vidra.<br /><br /><span style="font-weight: bold;">Ndikimi i njeriut ne bimesine dhe ne boten shtazore</span><br /><br />Pyjet
dhe ne pergjithesi mbulesa bimore permiresojne cilesine e ajrit dhe te
ujit, rregullojne regjimin e rrjedhjeve ujore, mbrojne token nga
erozioni dhe perbejne mjedise ku jetojne shume kafshe te egra. Ato kane
rendesi te madhe ekonomike, sepse prej tyre merren prodhime te shumta,
sidomos lende druri per perdorim industrial, ndertim etj. Ne to mund te
zhvillohet turizmi. Megjithate mbulesa bimore jo rralle eshte demtuar
nga veprimtaria njerezore. Format e demtimit te saj jane te shumta:
shpyllezimi i siperfaqeve te tera, duke i kthyer ato ne toka te
punueshme; zjarret e shpeshta, prerjet dhe kullotja ne to e bagetise me
ritme me te medha se rritja natyrore, si dhe demtimi i bimesise nga
ndotjet e ajrit me gaze helmuese etj. Te gjitha keto ne shume zona kane
shkaterruar mbulesen bimore dhe kane zvogeluar vazhdimisht siperfaqet
pyjore. Me e demtuar eshte bimesia e shkurreve mesdhetare dhe e
dushqeve. Kjo ka sjelle keqesimin e cilesise se ajrit dhe te ujerave, e
ne mjaft raste eshte shoqeruar me pakesimin madje edhe me zhdukjen e
shume llojeve te kafsheve te erga.<br />Mbulesa bimore dhe bota shtazore e
trevave shqiptare eshte shume e larmishme. Veprimtaria e njeriut i ka
demtuar dhe shkaterruar ato ne shume zona, duke rrezikuar shendetin e
popullsise. Me cdo kusht duhet te mbrojme mbulesen bimore dhe boten
shtazore.</span>Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-77367312584629938412014-11-01T13:25:00.001+01:002014-11-01T13:25:18.744+01:00LUMENJTE E SHQIPERISE - GJOGRAFI<h3 class="post-title entry-title" itemprop="name">
<span style="font-size: small;"><br />
</span></h3>
<span style="font-size: small;">
</span><div class="post-header">
</div>
<span style="font-size: small;">
<span style="font-weight: bold;">LUMENJTE KRYESORE<br /></span>Trevat
shqiptare pershkohen nga nje rrjet i dendur lumenjsh, te cilet ne
rrjedhjet e siperme kane karakter malor me rrjedhje te shpejte dhe force
te madhe erozive, kurse ne rrjedhjet e poshtme kane karakter fushor.<br />Lumenjte rrjedhin ne drejtime te ndryshme dhe perfundojne ne kater dete: ne Adriatik, ne Jon, ne Egje dhe ne Detin e Zi.<br /><br /><span style="font-weight: bold;">Lumenjte qe derdhen ne detin Adriatik<br /></span>Keta jane me te shumte dhe me te medhenj. Nder ta dallohen:<br /><span style="font-weight: bold;">Drini</span> (285 km) eshte lumi me i madh shqiptar dhe ne gjithe pjesen perendimore te Ballkanit. Ai formohet nga bashkimi i <span style="font-weight: bold;">Drinit te Zi</span> me <span style="font-weight: bold;">Drinin e Bardhe</span>.
Drini i Zi del nga liqeni i Ohrit ne qytetin e Struges dhe derdhet ne
liqenin artificial te Fierzes. Ai merr disa dege si p.sh. Radiken (Treva
e Dibres). Drini i Bardhe buron nga malet e Zhlebit (Kosove), pershkon
lugun e Dukagjinit dhe derdhet ne liqenin e Fierzes.<br />Lumi i Drinit, ne vazhdim, eshte kthyer ne nje zinxhir liqenesh artificiale (i<span style="font-weight: bold;"> Fierzes</span>, i <span style="font-weight: bold;">Komani</span>t dhe i <span style="font-weight: bold;">Vaut te Dejes</span>), qe furnizojne me uje tri hidrocentrale te medha. Ai derdhet ne lumin e <span style="font-weight: bold;">Bunes</span>. Prurja mesatare vjetore e Drinit arrin 352 m3/sek, kurse maksimalja e regjistruar eshte mbi 5100 m3/sek.<br />Buna
(44 km) eshte i vetmi lume fushor. Buron nga liqeni i Shkodres. Pasi
bashkohet me Drinin, rrjedh ne nje shtrat teper te ceket dhe me dredhime
te shumta. Perfundon ne detin Adriatik me nje delte shume te madhe.
Prurja mesatare vjetore e Bunes arrin 670 m3/s, duke zene nje nga vendet
e para<a name='more'></a> ne Mesdheun Verior. Ky lume eshte pjeserisht i lundrueshem.<br /><span style="font-weight: bold;">Mati</span>
(115 km) buron nga mali i Kaptines. Pershkon nje Iugine me zgjerime dhe
gryka to ngushta, ku jane ndertuar digat e dy hidrocentraleve (i <span style="font-weight: bold;">Ulzes</span> dhe i <span style="font-weight: bold;">Shkopetit</span>). Prurja mesatare vjetore arrin 103 m3/s.<br /><span style="font-weight: bold;">Shkumbini</span> (181 km) buron nga <span style="font-weight: bold;">mali i Valamares </span>dhe rrjedh neper nje lugine te ngushte dhe reliev te thyer. Prurja mesatare vjetore arrin 61 m3/s.<br /><span style="font-weight: bold;">Semani</span> (281 km) formohet nga bashkimi i lumit <span style="font-weight: bold;">Devoll</span> me <span style="font-weight: bold;">Osumin</span> ne afersi te Beratit. Semani ne vazhdim eshte lume fushor. Prurja mesatare vjetore e tij arrin 95 m3/sek.<br /><span style="font-weight: bold;">Vjosa</span>
(272 km) buron nga malet e Pindit (Greqi). Pershkon nje lugine qe
ngushtohet dhe zgjerohet disa here. Deget me te medha jane lumi i<span style="font-weight: bold;"> Drinos</span> dhe i <span style="font-weight: bold;">Shushices</span>. Prurja mesatare vjetore e tij arrin 195 m3/s.<br /><br /><span style="font-weight: bold;">Lumenjte qe derdhen ne detin Jon<br /></span>Ne detin Jon derdhen Iurnenjte: <span style="font-weight: bold;">Pavlla, Kalasa, Bistrica</span> etj.<br /><br /><span style="font-weight: bold;">Vlerat e ujerave, perdorimi, ndotja dhe mbrojtja e tyre</span><br /><br />Ujerat
kane viera te medha. Ato perdoren ne bujqesi dhe per ujitje. Rrjeti
hidrografik ka rezerva te medha hidroenergjetike, te cilat jane
shfrytezuar pjeserisht. Shpesh ujembajtesit e tyre perdoren edhe per
furnizimin e qendrave te banuara, industrise, per ujitje. Vlera te medha
kane objektet ujore per turizem.<br />Ne shume raste ne rrjetin
hidrografik jane derdhur mbetje te objekteve industriale, te minierave,
te bujqesise dhe te qendrave te banuara, qe i kane ndotur ujerat dhe
kane demtuar boten e gjalle. Prej tyre eshte ndotur toka dhe uji i
deteve ku ata derdhen. Prandaj duhet te kontrollohen me rreptesi ujerat
dhe te gjitha mbetjet e tjera qe derdhen ne lumenj, liqene ose dete.</span>Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-53440944351329522412014-11-01T13:24:00.000+01:002014-11-01T13:24:07.355+01:00HIDROGRAFIA E SHQIPERISE - GJEOGRAFI<h3 class="post-title entry-title" itemprop="name">
<span style="font-size: small;"><br />
</span></h3>
<span style="font-size: small;">
</span><div class="post-header">
</div>
<span style="font-size: small;">
<span style="font-weight: bold;">Pasuri te medha ujore<br /></span>Uji
eshte nje pasuri natyrore me vlera te medha kombetare. Ai ka perdorim
te madh ne bujqesi, ne industri dhe per furnizimin e qendrave te
banuara.<br /><br />Pozita gjeografike ne brigjet e detit Adriatik dhe te
detit Jon, kushtet klimatike, relievi i thyer, kryesisht
kodrinoro-malor, perhapja e madhe e shkembinjve te pershkueshem nga uji
dhe veprimtaria e njeriut kane kushtezuar pasurite e medha ujore dhe
shumellojshmerine e tyre: dete, liqene, lumenj, perrenj dhe burime
ujore.<br /><br />Detet<br /><span style="font-weight: bold;"> Deti Adriatik dhe brigjet e tij shqiptare</span><br /><br />Ky
det shtrihet midis gadishullit Apenin ne perendim dhe gadishullit te
Ballkanit ne Iindje, kurse kanali i Otrantos (72 km) e ndan ate me detin
Jon. Deti Adriatik eshte i gjate 850 km (drejtimi verijug) dhe i gjere
203 km (lindje-perendim). Thellesia me e madhe e tij arrin 1590 m. Ne
brigjet shqiptare ky det eshte i ceket.<br />Brigjet shqiptare te detit
Adriatik kane gjatesi 380 km. Pjesa me e madhe e tyre jane brigje te
uleta fushore me plazhe te medha (disa dhjetera kilornetra te gjata dhe
deri ne disa qindra metra te gjera), me perberje rere shume te imet.
Nder to dallohet plazhi i madh i Ulqinit, plazhi i Velipojes, Durresit,
Divjakes, Vlores etj. Ne keto plazhe pushojne me - mijera turiste vendas
dhe te huaj.<br />Ne kete bregdet gjenden edhe disa gjire, si: gjiri i
Tivarit, i Drinit, i Durresit, i Vlores, shume te pershtatshem per porte
detare. Ne to ndodhen edhe portet<a name='more'></a> me te rendesishme te te gjitha
trevave shqiptare (Durresi, Vlora, Tivari, Ulqini, Shengjini).<br /><br /><span style="font-weight: bold;">Deti Jon dhe brigjet e tij shqiptare</span><br /><br />Ky
det shtrihet midis pjeses jugore te gadishullit te Ballkanit dhe
gadishullit Apenin. Ai eshte deti me i thelle i Mesdheut (5121 m), eshte
det i hapur dhe mjaft i ngrohte.<br />Brigjet shqiptare te ketij deti
shtrihen nga gadishulli i Karaburunit den ne gjirin e Artes. Ai eshte i
gjate rreth 270 km dhe ka tipare to ndryshme. Pergjate tij ngrihen male,
prandaj ky bregdet eshte kryesisht i Iarte e shkernbor. Ne kete bregdet
plazhet jane te rralla dhe zallore. Ka edhe sektore te tjere te tij ne
te cilet malet u lene vend fushave te vogla. Ne grykederdhjen e lumit te
Kalamasit (Cameri) dhe te lumit te Pavles (Shqiperi) brigjet jane te
uleta e fushore, me plazhe ranore dhe sektore te mocalizuar.<br />Pamja
terheqese, burimet e pastra, shkelqimi i diellit, ujerat e kaltra dhe te
tejdukshme to detit u japin ketyre plazheve vlera te medha turistike.<br /><br /><span style="font-weight: bold;">Liqenet</span><br /><br />Liqenet
jane te shumta dhe te shumellojshme. Formimi i tyre eshte bere nga
fundosjet tektonike (liqeni i Shkodres, i Ohrit dhe i Prespes); nga
tretja e ngadalshme ne uje e shkembinjve gelqerore dhe e gjipseve; nga
veprimtaria e akujve, qe kane ekzistuar rreth 2 milione vjet me pare ne
lartesite e maleve. Edhe njeriu ka krijuar liqene per perfitimin e
energjise elektrike (mbi lumin Drin dhe Drinin e Zi, mbi Mat etj); per
ujitje dhe per furnizimin e qendrave te banuara me uje.<br />Liqenet me te medha dhe me te rendesishme kane origjine tektonike:<br /><br /><span style="font-weight: bold;">Liqeni i Shkodres</span><br /><br />Eshte
liqeni me i madh i gadishullit te Ballkanit, me siperfaqe 368 km, nga
te cilat 149 km perfshihen brenda kufijve te Republikes se Shqiperise.
Ne kete liqen derdhet lumi i Moraces dhe prej tij del ai i Bunes. Eshte
liqen i ceket (me thellesi mesatare 7 m dhe maksimale 44 m) i permendur
per gjuetine e peshkut dhe per vlerat turistike.<br /><br /><span style="font-weight: bold;">Liqeni i Ohrit</span><br /><br />Eshte
liqeni me i thelle ne te gjithe gadishullin e Ballkanit (mesatarja 145
m, maksimalja 295 m). Ai ze vendin e dyte ne kete gadishull per nga
siperfaqja (363 km, nga te cilat 111 km perfshihen ne Republiken e
Shqiperise). Ne kete liqen derdhen disa perrenj dhe ujerat e shume
burimeve te medha, qe dalin prane brigjeve lindore dhe ne taban te tij.
Prej liqenit del lumi i Drinit te Zi. Liqeni i Ohrit ka bote te pasur
shtazore, sidomos peshq te cilesise se larte. Ai ka rendesi te madhe
turistike.<br /><br /><span style="font-weight: bold;">Liqeni i Prespes</span><br /><br />Perbehet
nga Prespa e Madhe (285 km) dhe nga Prespa e Vogel (44 km2). Nga kjo
siperfaqe liqenore ne Republiken e Shqiperise perfshihen 49 km. Liqeni i
Prespes eshte me i ceket se liqeni i Ohrit.<br />Thellesia mesatare e tij
arrin deri ne 35 m. dhe maksimalja 54 m. Ne kete liqen derdhen disa
perrenj; prej tij uji del ne rruge nentokesore dhe perfundon ne liqenin
Ohrit. Ky liqen ka vlera te vecanta per peshkim dhe turizem.<br /><br />Deti
Adriatik dhe deti Jon kane rendesi te madhe gjeografike dhe ekonomike.
Ato ndikojne ne zbutjen e klimes. Ne ujerat e tyre gjuhet nje sasi e
madhe peshku, kurse ne lagunat ne lagunat nxirret kripa. Keto dete i
lidhin trevat shqiptare me shtetet e tjera.<br />Liqenet jane te shumta
dhe te shumellojshme (tektonike, karstike ose nga tretja e gelqeroreve
dhe e gjipseve, akullnajore dhe artificiale). Ato kane rendesi te madhe
gjeografike, ekonomike dhe sidomos turistike.</span><span style="font-size: 180%;"><br /></span>Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-47744474613653552252014-11-01T13:22:00.001+01:002014-11-01T13:22:53.307+01:00ROLl I RELIEVIT NE DUKURITE NATYRORE, NE POPULLIMIN DHE NE ZHVILLIMIN EKONOMIK - GJEOGRAFI<h3 class="post-title entry-title" itemprop="name">
<br />
</h3>
<div class="post-header">
</div>
<span style="font-size: small;"><br />Relievi dhe ndikimi i tij ne klime, hidrografi, toka dhe bimesi<br /><br />Relievi
i trevave shqiptare, qe eshte kryesisht kodrinoro-malor, teper i
larmishem, me kontraste te medha dhe shume i copetuar, ndikon ne shume
dukuri te klimes, te hidrografise, te tokave dhe te bimesise.<br />Ne
klime relievi ndikon me lartesine e madhe mbi nivelin e detit, duke
shkaktuar uljen e temperatures dhe rritjen e sasise se reshjeve, sidomos
te debores. Ndikon gjithashtu me drejtimin mbizoterues
veriperendim-juglindje te vargjeve kryesore malore, qe kushtezon
mbrojtjen e krahinave perendimore bregdetare nga ererat e ftohta
lindore, si dhe me copetimin e madh. Te gjitha keto sjellin ndryshime
klimatike te dukshme nga nje krahine ne tjetren.<br />Ne hidrografi
ndryshimi vjen se, per shkak te relievit malor shtreterit e rrjedhjeve
te siperme te tyre kane pjerresi te madhe dhe rrjedhje te shpejte kurse
ne rrjedhjen e mesme dhe sidomos te poshtme shtreterit kane pjerresi te
vogel dhe jane te ceket.<br />Tek tokat dhe bimesia, relievi ndikon
nepermjet ndryshimit te klimes, per shkak te lartesise se tij te madhe.
Per kete arsye jane formuar breza tokash dhe bimesh te ndryshme, qe
zevendesojne njeri-tjetrin ne shpatet e maleve te larta.<br /><br />RoIi i relievit ne shperndarjen e vendbanimeve dhe te popullsise<br /><br />Popullsia
i ka vendosur vendbanimet e saj atje ku ka gjetur kushte te
pershtatshme, si: prane tokave te mira, per t’i mbjelle me bime
bujqesore; prane burimeve ujore, si dhe ne vende me kushte te
pershtatshme per te ndertuar banesat. Keshtu, ajo ka zgjedhur ne radhe
te pare fushat pjellore, gropat dhe fushegropat, lugjet dhe luginat,
neper te cilat kalojne rruge te rendesishme. Keto forma te relievit kane
dendesine me te madhe te vendbanimeve, qe jane vendosur sidomos ne
rrethinat e tyre, per te kursyer token e punueshme, per t’u shpetuar
permbytjeve te lumenjve dhe per te siguruar edhe uje. Ketu gjenden edhe
qytetet me te medha.<br />Lufterat e vazhdueshme, aq te shpeshta ne trevat
shqiptare, pushtimet e gjata nga te huajt i kane detyruar shqiptaret qe
te gjejne strehim ne male, ku, jo rralle, kane vendosur edhe
vendbanimet e tyre. Keshtu ata kane zgjedhur shpatet me pjerresi me te
vogel, rrezat e thepisjeve me burime uji, gropat dhe lugjet e ndryshme
me kushte me te mira per jetese. Aty ata kane ushtruar bujqesine dhe
blegtorine si veprimtari kryesore.<br /><br />Roli i relievit ne zhvillimin ekonomik<br /><br />Format
e relievit, teper te larmishme, ofrojne kushte te pershtatshme, por
edhe jo te pershtashme per veprimtarine ekonomike. Prandaj, per t’i
shfrytezuar ato sic duhet, eshte e domosdoshme qe te njihen mire keto
kushte.<br />Fushat dhe fushegropat ofrojne kushte shume te mira me tokat
pjellore, te cilat mund te punohen me makineri. Duke qene me pjerresi
fare te vogel ose krejt te rrafsheta, ne te njejtin nivel me detin ose
edhe nen kete nivel, disa nga fushat kane qene kenetore dhe te
rrezikuara nga vershimet e lumenjve. Prandaj ne to jane bere bonifikime
dhe sistemime te shtreterve te lurnenjve. Sot ato jane zonat me te
populluara dhe me te zhvilluara ekonomikisht.<br />Luget dhe luginat
ofrojne kushte te mira me tokat pjellore te punueshme, sidomos ne
siperfaqet e tyre te sheshta, ku jane vendosur edhe qendrat e banuara.
Ne grykat e tyre te ngushta krijohet mundesia e ndertimit te digave te
hidrocentraleve (mbi lumin Drin, Mat, Radike etj). Ne zonat malore, ato
jane me te populluarat dhe me te zhvilluarat.<br />Kodrat dhe malet
ofrojne kushte te kufizuara per tokat e punueshme. Por format e relievit
ofrojne kushte te mira per veprimtari te tjera si: blegtori, pylltari
dhe sidomos per zhvillimin e disa llojeve te turizmit: te gjelber, te
bardhe (rreshqitjet ne debore). Per kete dallohen mali i Sharrit, ku
jane ngritur dy qendra te medha te turizmit te bardhe, Berzovica ne
Kosove dhe Popova Shapka (Kodra e Diellit) ne trevat shqiptare ne
Maqedoni.<br />Relievi i copetuar dhe me format e tij shume te larmishme
kushtezon dukuri te shumta te klimes, hidrografise, tokave dhe bimesise.
Ai ofron kushte</span><br />
<a name='more'></a><span style="font-size: small;"> te pershtatshme per vendosjen e qendrave te banuara dhe
per veprirntari ekonomike.</span>Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-27179016877416392752014-11-01T13:20:00.003+01:002014-11-01T13:22:40.293+01:00RELIEVI I TREVAVE SHQIPTARE - GJEOGRAFI<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="color: black;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjb2T4jbFcja75DV6kqlR76u6wUrmZ_LwpfL96CvZjogNWkYcrCkhyphenhyphensE1ByCYzFQn8qP6gmrIQjn5wuJOPKG6F72mLycLDXEJJyaiyECIYqcpoRwE-PnhZNVtjUUnPnfvd6BtMkk7LczC0/s400/000Satellite_image_of_Albania_in_June_2000.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjb2T4jbFcja75DV6kqlR76u6wUrmZ_LwpfL96CvZjogNWkYcrCkhyphenhyphensE1ByCYzFQn8qP6gmrIQjn5wuJOPKG6F72mLycLDXEJJyaiyECIYqcpoRwE-PnhZNVtjUUnPnfvd6BtMkk7LczC0/s400/000Satellite_image_of_Albania_in_June_2000.jpg" height="320" width="162" /></a></span></span></div>
<span style="font-size: small;">RELIEVI I TREVAVE SHQIPTARE<br />Relievi i
trevave shqiptare shtrihet nga niveli i detit deri ne lartesine 2751m
(mali i Korabit). I gjithe ky ndryshim i lartesise ndikon ne ndryshimet e
medha klimatike, ne bimesi, si dhe ne dendesine e vendosjes se qendrave
te banuara ne drejtim vertikal. Ne relievin e tyre mbizoterojne kodrat
dhe malet.<br />Duke u nisur nga lartesia mbi nivelin e detit, dallohen: relievi i ulet, i mesem dhe i larte.<br />Relievi
i ulet shtrihet nga niveli i detit, deri ne 200 m mbi kete nivel. Ai
perfshin fushat dhe kodrat e uleta prane brigjeve detare te Adriatikut e
Jonit dhe pergjate sektoreve te mesem te luginave lumore.<br />Relievi i
mesem shtrihet nga 200 m, deri ne 1000 metra mbi nivelin e detit. Ai ka
shtrirjen me te madhe dhe perfshin: kodrat, gropat, fushegropat dhe
luginat kryesore.<br />Relievi i larte shtrihet mbi 1000 metra mbi nivelin
e detit dhe perfshin malet dhe sistemet malore. Pjesa me e madhe e
ketyre maleve ka lartesi deri ne 2000 m. Malet me lartesi me to madhe se
2000 m kane shtrirje te kufizuar. Keto male gjenden ne pjesen qendrore,
veriore dhe jugore te trevave shqiptare.<br />Larmi formash dhe copetim i madh i relievit<br />Malet,
kodrat, gropat dhe fushegropat, lugjet dhe luginat, qe perbejne format
kryesore te relievit, nderthuren dhe nderpriten me njera tjetren, duke
formuar nje mozaik to vertete dhe shume te larmishem.<br />Malet dhe
kodrat formojne vargje me shtrirje</span><br />
<a name='more'></a><span style="font-size: small;"> kryesisht veriperendim-juglindje,
sidomos ne pjesen perendimore te trevave shqiptare. Takohen edhe vargje
malore dhe kodrinore me drejtime te tjera (harku veri-jug,
verilindje-jugperendim etj.). Te shumta jane edhe zonat ku malet kane
drejtime te ndryshme. Edhe forma e maleve dhe e kodrave eshte e
ndryshme.<br />Jane te shumta malet me maja cike shpate te thepisura,
krejt te zhveshura, si: ne Alpet Shqiptare, ne Sharr, ne Kopaonik (ne
veri te Kosoves). Keto male jane te ndertuara nga shkembinj te forte
gelqenore, disa Iloje magmatikesh etj., mbi te cilet kane vepruar
fuqimisht akujt e dikurshem, ujerat rrjedhese, ngricat, debora, era etj.
Krahas tyre takohen edhe male e kodra me forma te buta, me maja te
rrumbullaketa ose te sheshta dhe shpate me pjerresi te vogel. Te tilla
jane malet e Dnenices ne Kosove, kodrat Kerrabes, Mallakastres (ne
Shqiperi) etj. Keto kodra e male jane te perbera nga shkembinj te bute.<br />Gropat
dhe fushegropat e formuara nga fundosjet tektonike jane te shumta dhe
enden ne te gjitha trevat shqiptare. Te parat (gropat) kane fund te
copetuar nga enozioni i lumenjve qe i pershkojne (gropa e Tropojes,
Kolonjes etj.), kunse tek te dytat fundi (tabani) eshte krejt i rrafshet
(fushe-gropa e Kosoves, Manastirit, Korces etj.). Lumenjte tek ato nuk
gerryejne, por grumbullojne sasi te medha materialesh. Ato kane toka
shume pjellore.<br />Lugjet jane mjaft te gjera (deri disa dhjetera
kilometra) dhe kane forme te perzgjatur. Jane formuar nga fundosjet
tektonike dhe pershkohen nga lumenj te medhenj. Kane toka pjellore dhe
per kete do te veconim lugun e Dukagjinit (Kosove).<br />Luginat shtrihen
pergjate rrjedhjeve te lumenjve te medhenj. Tek ato gjenden zgjerime,
por edhe gryka te ngushta, deri ne kanione shume te thella. Ato kane
drejtime te ndryshme dhe se bashku me qafat e shumta lidhin trevat e
ndryshme shqiptare me njera-tjetren dhe me vendet fqinje.<br />Fushat kane
shtrirje me te kufizuar. Fusha me e rendesishme dhe me e madhja ne
gjithe pjesen perendimore te gadishullit te Ballkanit, ndodhet ne
perendim te Republikces se Shqiperise. Ne brendesi te trevave shqiptare
fushat jane me te vogla dhe gjenden ne disa lugina dhe ne disa gropa e
fushegropa. Nder to dallohet fusha te Kosoves, e Pollogut te Poshtem
etj.<br />Relievi i trevave shqiptare eshte kryesisht kodrinoro-malor dhe
shunze i larmishem. Ai perbehet nga: kodra, male, vargje malore dhe
malesi, lugje dhe lugina, gropa, fushegropa dhe fusha.</span>Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-77355889425404445192014-11-01T13:19:00.000+01:002014-11-01T13:22:23.820+01:00FORMIMI I TRUALLIT I TREVAVE SHQIPTARE - GJEOGRAFI<h3 class="post-title entry-title" itemprop="name">
<span style="font-size: small;"><span style="color: black;"><br /></span></span>
</h3>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div class="post-header">
</div>
<span style="font-size: small;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; line-height: 115%;"></span><span style="font-family: georgia;">Territori
i trevave shqiptare eshte formuar gjate nje periudhe shume te gjate
kohe (qindra miliona vjet). Gjate kesaj periudhe ky territor disa here
ka qene i mbuluar nga dete, ne te cilet dalengadale lumenjte, pas
gerryerjeve te vazhdueshme te kontinenteve, kane grumbulluar depozitime.
Nga keto grumbullime u formuan lloje te vecanta shkembinjsh. Shkembinj
te tjere u formuan nga shperthimet e vullkaneve ose nga depertimi i
magmes ne koren tokesore. Ne zonat lindore te dyja keto lloje
shkembinjsh, nen veprimin e temperaturave dhe te trysnive te larta, u
shnderruan ne lloje te tjera shkembinjsh.</span></span><br />
<div class="MsoNormal" style="font-family: georgia; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
<span style="font-size: small;">Nga
fundi i kesaj periudhe jane formuar malet, gropat dhe fushegropat,
luginat dhe fushat, detet rrethuese nga perendimi dhe jugperendimi,
liqenet dhe lumenjte e shumte. Mbulesa bimore dhe bota shtazore, e
gjithe natyra e ketyre trevave, mori pamjen e sotme.<br />Larmi dhe rezerva shume te medha te pasurive nentokesore<br />Shkemhinjte
e shumellojshem qe ndertojne truallin e trevave shqiptare, permbajne
pasuri te shumta dhe te larmishme nentokesore. Keto pasuri mund te
grupohen ne lende te djegshme, minerale metalore dhe jometalore.<br />Ne lendet e djegshme bejne pjese: nafta, gazi natyror dhe qymyrguri.<br />Nafta
gjendet dhe ne zonen kodrinore te Republikes se Shqiperise dhe ne
cektinen e saj detare te Adriatikut. Ajo ka kohe qe shfrytezohet.<br />Gazi natyror eshte i lidhur me vendburimet e naftes.<br />Qymyrguri
eshte shume i perhapur dhe me rezerva te medha. Ai gjendet </span><br />
<a name='more'></a><span style="font-size: small;">gati ne te
gjitha gropat dhe fushat e perbera nga argjilat dhe ranoret. Ky qymyr
eshte zbuluar dhe nxirret si ne trevat perendimore (ne Republiken e
Shqiperise), ashtu edhe ne trevat lindore (ne Kosove dhe ne trevat
shqiptare ne Maqedoni).<br />Mineralet metalore jane te shumellojshme dhe me rezerva te medha.<br />Nder
me kryesoret permendim: mineralet e kromit, hekur-nikelit, bakrit,
plumbit, zinhut, manganit, boksitit etj. qe shfrytezohen prej shume
kohesh.<br />Minerali i kromit gjendet ne perqendrime te medha ne
shkembinjte magmatike te disa zonave qendrore dhe verilindore te
Republikes se Shqiperise, ne Kosove dhe ne disa treva shqiptare ne
Maqedoni. Ky mineral ka kohe qe shfrytezohet ne sasi te medha.<br />Mineralet
e hekur-nikelit dhe te nikelit jane krijuar nga tjetersimi i disa
llojeve shkembinjsh magmatike. Gjenden me shumice ne zonat juglindore te
Republikes se Shqiperise, ne Kosove dhe ne trevat shqiptare ne
Republiken e Maqedonise. Per rezerva te medha te nikelit permendet
sidomos rajoni qendror dhe verior i Kosoves. Edhe ky mineral ka kohe qe
shfrytezohet ne sasi te medha.<br />Minerali i bakrit shfaqet ne disa
Iloje dhe eshte shume i perhapur ne zonat veriore dhe juglindore te
Republikes se Shqiperise. Edhe ky mineral shfrytezohet prej shume
kohesh.<br />Minerali i plumbit dhe i zinkut gjenden me rezerva te medha
dhe te cilesise shume te mire ne veri te Kosoves, ku shfrytezohen prej
shume kohesh.<br />Minerali i boksitit ndodhet ne shkembinjte gelqerore.
Ai gjendet ne disa rajone te Republikes se Shqiperise, ne Kosove, ne
Plave etj.<br />Mineralet jometalore jane te shumellojshme dhe ne rezerva
te medha. Nder to permendim: bitumin, squfurin, kuarcitet, magnezitet,
ashestin.<br />Bitumi eshte i cilesise se mire dhe gjendet ne depozitimet
argjilore dhe ranore te zonave perendimore te Republikes se Shqiperise.<br />Magneziti dhe asbesti gjenden ne Republiken e Shqiperise dhe ne Kosove.<br />Kuarcitet gjenden ne sasi te medha ne Kosove, ne Pollog, ne veri te Republikes se Shqiperise.<br />Te
shumta jane rezervat e materialeve te ndertimit, si: mermeret, gjipsi,
argjilat, rerat, guret gelqerore, etj., te cilat gjenden ne te gjitha
trevat shqiptare.<br />Mermeret jane te cilesise shume te mire dhe gjenden ne trevat perendimore shqiptare te Maqedonise dhe ne Shqiperi.<br />Gjipsi gjendet ne Dumre, nga Korabi e deri ne trevat shqiptare ne Maqedoni.<br />Trevat
shqiptare kane pasuri te shumta nentokesore, te cilat perbejne nje baze
shume te mire per zhvillimin e shpejte ekonomik te tyre.</span></div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-6651045272940252122014-10-29T18:26:00.003+01:002014-10-29T18:26:30.809+01:00Projekt Histori: Ndikimi I Revolucionit Industrial ne vendet e Evropes Tema : Ndikimi I Revolucionit Industrial ne vendet e Evropes <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Revolucioni
Industrial ishte tranzicioni drejt proceseve të reja prodhuese në
periudhën nga 1760 në lidhje me të diku mes 1820 dhe 1840. Ky tranzicion
përfshihet fillon nga metodat e prodhimit të dorës në makina të reja
kimike, prodhimit dhe proceset e prodhimit të hekurit, efikasitetin e
përmirësuar e fuqisë së ujit, përdorimi në rritje e fuqisë me avull dhe
zhvillimin e mjeteve makine. Ajo gjithashtu përfshiu ndryshimin nga
druri dhe të tjera bio-karburanteve në thëngjill. Ajo filloi në Angli
dhe brenda disa dekadave është përhapur në Evropën Perëndimore dhe
Shtetet e Bashkuara. <br />
Përpjekje të vazhdueshme zgjatën gjatë
Rilindjes. Megjithatë nderin e shkrimit të historisë do ta fitonin
Vëllezërit Wright në ShBA. Pas shumë provash të suksesshme me mjete
fluturuese pa motor, më 17 Dhjetor 1903 me modelin e radhës Wright Flyer
I të treguar në figurë, ata bënë të mundur fluturimin e parë të
pilotuar me motor në histori, duke hapur një faqe të re të zhvillimit
industrial botëror. Edhe pse garën e fluturimit të parë e fituan
vëllezërit Wright, përpjekjet e shkencëtarëve që ndërkohë ishin munduar
t'i kalonin bënë të mundur një zhvillim të jashtëzakonshëm të
aeronautikës. Në vitet që pasuan u zhvilluan si aeroplanë, ashtu dhe
zeppelin (balona të ngurta gjigante të treguara në figurë më poshtë) në
kohë rekord. <br />
Revolucioni Industrial shënon një kthesë të madhe në
historinë; pothuajse çdo aspekt të jetës së përditshme është ndikuar në
një farë mënyre. Në veçanti, të ardhurat mesatare dhe popullsia filloi
të shfaqin rritje të paparë të qëndrueshme. Në fjalët e fituesi i çmimit
Nobel Robert E. Lucas, Jr, "Për herë të parë në histori, standardet e
jetesës së masave të njerëzve të zakonshëm kanë filluar të pësojë rritje
të qëndrueshme ... Asgjë sikur distanca këtë sjellje ekonomik është
përmendur nga ekonomistët klasikë, madje edhe si një mundësi teorike ". <br />
Revolucioni
i Parë Industrial evoluar në Revolucionin Industrial të Dytë në vitet e
tranzicionit në mes të 1840 dhe 1870, të kur progresi teknologjik dhe
ekonomik fituan vrull në rritje me miratimin e anijeve me fuqi-avulli,
anijet dhe hekurudhat, prodhimin në shkallë të madhe të mjeteve makine
dhe rritjen e përdorimin te fabrikave me avull. <br />
Zhvillimet kryesore teknologjike <br />
Fillimi
i revolucionit industrial është i lidhur ngushtë me një numër të vogël
të risive, [16] duke filluar në gjysmën e dytë të shekullit të 18. Nga
vitet 1830 fitimet në vijim ishin bërë në teknologji të rëndësishme: <br />
Metalurgji , tekstil ,fuqi me avull , miniere etj. <br />
Standardet e jetesës <br />
Historia
e ndryshimit të kushteve të jetesës gjatë revolucionit industrial ka
qenë shumë e diskutueshme, dhe ishte tema që nga 1950 deri në 1980
shkaktoi debat më të zjarrtë midis historianëve ekonomike dhe sociale.
[67] Një seri esesh 1950 nga Henry Phelps Brown dhe Sheila V. Hopkins më
vonë vendosur konsensusin akademik se pjesa më e madhe e popullsisë, që
ishte në fund të shkallës sociale, pësoi ulje të rënda në standardet e
tyre jetësore. <br />
Ushqimi dhe të ushqyerit <br />
Uria kronike dhe
kequshqyerja ishin normë për shumicën e popullsisë së botës, duke
përfshirë Britaninë dhe Francën, deri në gjysmën e dytë të shekullit të
19. Deri rreth 1750, në pjesë të madhe për shkak të kequshqyerjes,
jetëgjatësia në Francë ishte rreth 35 vjeç, dhe vetëm pak më e lartë në
Britani. Popullsia amerikane e kohës u ushqyer në mënyrë adekuate, ishin
shumë më shtatlartë dhe kishte jetëgjatësi prej 45-50 vjet. <br />
Në
Britani dhe Hollandë furnizimit të ushqimit janë në rritje dhe çmimet në
rënie para revolucionit industrial për shkak të praktikave më të mira
bujqësore, por popullsia është në rritje, si dhe, siç vuri në dukje nga
Thomas Malthus [Përpara revolucionit industrial, përparimet në bujqësi
ose teknologji shpejti. <br />
çoi në një rritje të popullsisë, e cila
përsëri tensionuar ushqim dhe burime të tjera, duke kufizuar rritje të
të ardhurave për frymë. Kjo gjendje quhet kurth Malthusian, dhe ajo
është kapërcyer përfundimisht nga industrializimit. <br />
Struktura shoqërore dhe kushtet e punës <br />
Sa
i përket strukturës shoqërore, Revolucioni Industrial dëshmoi triumfin e
një klase të mesme të industrialistëve dhe biznesmenëve mbi një klasë
të drejt të fisnikërisë dhe zotërinjtë. Njerëzit e zakonshëm që punojnë
gjetën mundësi në rritje për punësim në mullinjtë dhe fabrikat e reja,
por këto ishin shpesh në kushte të rrepta të punës me orë të gjata të
punës të dominuara nga një ritëm të caktuar nga makina. Si në fund të
vitit 1900, shumica e punëtorëve industriale në Shtetet e Bashkuara ende
ka punuar një ditë 10-orëshe (12 orë në industrinë e çelikut), fituar
ende nga 20 në 40 për qind më pak se minimale konsiderohet e nevojshme
për një jetë normale. [82 ] Megjithatë, kushtet e vështira të punës
ishin të përhapura gjatë para se Revolucioni Industrial u zhvillua.
[citim i duhur] shoqëria para-industriale ishte shumë statike dhe shpesh
të punës mizor-fëmijë, kushtet e pista të jetesës, dhe orët e gjata të
punës ishin po aq të përhapura para Revolucionit Industrial . <br />
Evropa kontinentale <br />
Revolucioni
Industrial në Evropën Kontinentale erdhi pak më vonë se në Britaninë e
Madhe. Në shumë industri, ky përfshirë zbatimin e teknologjisë së
zhvilluar në Britani në vende të reja. Shpesh teknologjia është blerë
nga Britania apo inxhinierë britanikë dhe sipërmarrësit u zhvendos
jashtë vendit në kërkim të mundësive të reja. Me 1809 pjesë e Luginës
Ruhr në Vestfalisë ishte quajtur 'Angli Miniature' për shkak të
ngjashmërive të saj në zonat industriale të Anglisë. Të gjermane, ruse
dhe qeveritë belge të gjitha të siguruar fonde shtetërore për industritë
e reja. Në disa raste (të tilla si hekur), disponueshmëria e ndryshme
të burimeve në nivel lokal do të thotë se vetëm disa aspekte të
teknologjisë britanike janë miratuar. <br />
Belgjika ishte vendi i dytë, pas Britanisë, në të cilën revolucioni industrial u zhvillua dhe e para në Evropën kontinentale: <br />
Wallonia
(frëngjisht folur Belgjikën jugore) ishte rajoni i parë për të ndjekur
modelin britanik me sukses. Duke filluar në mes të Vitet 1820, dhe
sidomos pas Belgjika u bë një komb i pavarur në vitin 1830, veprat e
shumta që përmbajnë koks furrat e shpërthimit, si dhe puddling dhe
kodrina mullinj janë ndërtuar në zonat e minierave të qymyrit rreth
Liège dhe Charleroi. Udhëheqësi ishte një transplantuar anglez John
Cockerill. Fabrikat e tij në Seraing integruar të gjitha fazat e
prodhimit, nga inxhinieri në furnizimin e lëndëve të para, në fillim të
1825. <br />
Revolucioni industrial ndryshoi një shoqëri kryesisht
rurale në një një urban, por me një dallim të fortë në mes të veriut dhe
jugut Belgjikë. Gjatë Mesjetës dhe periudhës së hershme moderne,
Flanders është karakterizuar nga prania e qendrave të mëdha urbane (...)
në fillim të shekullit të nëntëmbëdhjetë ky rajon (Flanders), me një
shkallë urbanizimi prej më shumë se 30 për qind, ka mbetur një nga më të
urbanizuar në botë. Për krahasim, kjo përqindje ka arritur vetëm 17
përqind në Wallonia, mezi 10 për qind në shumicën e vendeve të Europës
Perëndimore, 16 për qind në Francë dhe 25 për qind në Britani. <br />
Francë <br />
Revolucioni
industrial në Francë pasoi një kurs të veçantë pasi ajo nuk përputhet
me modelin kryesor të ndjekur nga vendet e tjera. Në mënyrë të dukshme,
shumica e historianëve francezë argumentojnë Franca nuk ka shkuar përmes
një ngritjes të qartë. [107] Në vend të kësaj, rritja ekonomike dhe
industrializimi procesi i Francës ishte i ngadalshëm dhe i qëndrueshëm
përmes shekujve 18 dhe 19. Megjithatë, disa faza janë identifikuar nga
Maurice Levy-Leboyer: <br />
Revolucioni Francez dhe luftërat e Napoleonit (1789-1815), <br />
industrializimi, së bashku me Britaninë (1815-1860), <br />
Ngadalësimi ekonomik (1860-1905), <br />
Përtëritja e rritjes pas 1905. <br />
Gjermania: <br />
në
shumë qytete, dyqanet e reja hekurudhore ishin qendrat e vetëdijes
teknologjike dhe trajnimit, në mënyrë që nga 1850, Gjermania ishte
vetë-mjaftueshëm në përmbushjen e kërkesave të ndërtimit hekurudhor, dhe
hekurudhat ishin një shtysë e madhe për rritjen e industrisë së çelikut
të ri . Vëzhguesit gjetur se edhe si vonë si 1890, inxhinieri i tyre
ishte inferiore ndaj Britanisë. Megjithatë, Bashkimi i Gjermanisë në
1870 stimuluar konsolidimin, nacionalizimin në kompanitë shtetërore, si
dhe rritje të mëtejshme të shpejtë. Ndryshe nga situata në Francë,
qëllimi ishte mbështetja e industrializimit, dhe linjat që rënda
përshkohet Ruhrit dhe rrethe të tjera industriale, dhe me kusht lidhje
të mira me portet kryesore të Hamburg dhe Bremen. Nga 1880, Gjermania
kishte 9,400 lokomotiva tërhequr 43.000 pasagjerë dhe 30.000 ton të
mallrave, dhe u tërhoq përpara Francës <br />
Suedi: <br />
Gjatë
periudhës 1790-1815 Suedi përjetoi dy lëvizje paralele ekonomike: një
revolucion bujqësore me pasuri të mëdha bujqësore, kulturat e reja dhe
mjetet bujqësore dhe një komercializimin e bujqësisë dhe një
industrializim proto, me industritë e vogla duke u themeluar në fshat
dhe me punëtorë të ndërrohen puna bujqësore në sezonin e verës dhe të
prodhimit industrial në sezonin e dimrit. Kjo çoi në rritjen ekonomike
të përfituar pjesë të mëdha të popullsisë dhe shpie deri në një
revolucion konsumit duke filluar në vitet 1820. <br />
Gjatë periudhës
1850-1890 Suedia përjetuar një shpërthim i vërtetë në sektorin e vet të
eksportit, me të kulturave bujqësore, druri dhe çeliku qenë tri kategori
dominuese. Suedia e hoqi më tarifat dhe barrierat tjera për tregti të
lirë në vitet 1850 dhe u bashkua në standardin e artë në 1873. <br />
Gjatë
periudhës 1890-1930 Revolucioni industrial i dytë u mbajt në Suedi.
Gjatë kësaj periudhe industritë e reja të zhvilluara me fokus të tyre në
tregun e brendshëm: inxhinieri mekanike, ndërmarrjet energjitike,
papermaking dhe industri të tekstilit. <br />
Shkaqet në Britani <br />
Si
Revolucioni Industrial zhvilluar prodhimi britanik prodhuar u rrit
përpara ekonomive të tjera. Pas revolucionit industrial, u zënë më pas
nga Shtetet e Bashkuara. <br />
Britania e Madhe siguroi bazat ligjore
dhe kulturore që mundësoi sipërmarrësit të pionier të revolucionit
industrial Faktorët kyç nxitjen këtë mjedis janë: <br />
(1) Periudha e paqes dhe stabilitetit që pasoi bashkimin e Anglisë dhe Skocisë, <br />
(2) jo tregtar. barrierat ndërmjet Anglisë dhe Skocisë, <br />
(3) shteti ligjor (duke respektuar shenjtërinë e kontratave), <br />
(4) një sistem i drejtpërdrejtë ligjor i cili lejoi formimin e shoqërive aksionare (korporatave), <br />
dhe (5) një treg të lirë (kapitalizmi ). <br />
Avantazhet
gjeografike dhe natyrore burimeve të Britanisë së Madhe kanë qenë fakti
se ai kishte brigje të gjera dhe shumë lumenj lundrueshëm në një moshë
ku uji ishte mjeti më e lehtë të transportit dhe që ka qymyr të cilësisë
më të lartë në Evropë. Ka pasur dy vlera kryesore që me të vërtetë çuan
revolucionin industrial në Britani. Këto vlera janë të vetë-interesi
dhe një shpirti sipërmarrës. Për shkak të këtyre interesave, shumë
përparime industriale janë bërë që rezultoi në një rritje të madhe në
pasurinë personale. Këto përparime gjithashtu përfitoi mjaft e shoqërisë
britanike si një e tërë. Vende të botës filluan të njohin ndryshimet
dhe avancimet në Britani dhe përdorimin e tyre si një shembull për të
filluar revolucione e tyre industriale. Një tjetër teori është se
Britania ishte në gjendje të ketë sukses në revolucionin industrial për
shkak të disponueshmërisë së burimeve kryesore të poseduara. Ajo kishte
një popullsi të dendur për madhësinë e saj të vogël gjeografike. Shtojcë
e tokë të përbashkët dhe të revolucionit të lidhur bujqësore bërë një
furnizim i këtij punës në dispozicion. Ka pasur edhe një rastësi lokale e
burimeve natyrore në veri të Anglisë, anglisht Midlands, South Wales
dhe ultësira skocez. Furnizimet vendore të qymyr, hekur, plumb, bakër,
kallaj, gur gëlqeror dhe fuqisë së ujit, ka rezultuar në kushte të
shkëlqyera për zhvillimin dhe zgjerimin e industrisë. Gjithashtu, me
lagështirë, kushtet e motit të butë veri-perëndim të Anglisë ofruar
kushte ideale për tjerrje e pambuku, duke siguruar një pikënisje
natyrore për lindjen e industrinë e tekstileve. Në 1700, 5/6 e qymyrit
minuar të gjithë botën ka qenë në Britani, ndërsa Holanda që nuk kanë;
kështu që edhe pse ka transport më të mirë të Evropës, më të urbanizuar,
të paguar mirë, njerëzit e shkolluar dhe taksat më të ulëta, ai nuk
arriti të industrialise. Në shekullin e 18-të, ai ishte i vetmi vend
evropian popullsia e qyteteve e të cilit dhe u tkurr. Pa qymyr, Britania
do të kishte dalë jashtë vendeve të përshtatshme të lumenjve për
mullinj nga vitet 1830. <br />
Shkaqet në Evropë <br />
Zgjerimi
evropian shekullit të 17 kolonial , tregtisë ndërkombëtare , dhe
krijimin e tregjeve financiare prodhuar një mjedis të ri ligjor dhe
financiar, një që i mbështetur dhe mundësuar rritjen industriale të
shekullit të 18të . <br />
Një pyetje me interes aktiv ndaj historianëve
është arsyeja pse revolucioni industrial ndodhi në Evropë dhe jo në
pjesë të tjera të botës në shekullin e 18-të, veçanërisht Kina , India ,
dhe Lindjen e Mesme , apo në raste të tjera si në Antikitetit të Lashtë
[ 127 ] ose Mesjeta . [ 128 ] faktorë të shumtë janë propozuar , duke
përfshirë të arsimit , ndryshimet teknologjike [ 129 ] ( shih revolucion
shkencor në Europë ) , qeveria " modern " , "moderne" qëndrimet punës,
ekologjisë , dhe kulturës . [ 130 ]Mosha e Iluminizmit jo vetëm që do të
thotë një popullsi më të madhe të arsimuar por edhe pikëpamjet më
moderne për punë . Megjithatë , historianët më kundërshtojë pohimin se
Evropa dhe Kina ishin përafërsisht të barabarta , sepse vlerësimet
moderne e të ardhurave për frymë në Evropën Perëndimore në fund të
shekullit të 18-të janë të afërsisht 1,500 dollarë në paritetit të
fuqisë blerëse ( dhe Britania kishte të ardhura për frymë prej rreth
2,000 dollarë [ 131 ] ) , ndërsa Kina , nga krahasimi , kishte vetëm 450
dollarë . Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-85917268628083022202014-10-18T15:27:00.003+02:002014-10-18T15:27:30.517+02:00Iliria gjate periudhes se hekurit - Permbledhjet kryesore te Historise<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh0Cx6dKoKbRM8ulfHR5BLT5V9G1M39mwmSDsncuZz0PEhfR1yeKNE4Kfk6olhWs4s0HpyC6l71XQ-5k3ohhCWaIeqBjTbA4_F5anSS6N1AZmhI_AeXR1dUYNgK4Twtxt0OAM9IoYcz37U/s1600/Untitled+picture.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh0Cx6dKoKbRM8ulfHR5BLT5V9G1M39mwmSDsncuZz0PEhfR1yeKNE4Kfk6olhWs4s0HpyC6l71XQ-5k3ohhCWaIeqBjTbA4_F5anSS6N1AZmhI_AeXR1dUYNgK4Twtxt0OAM9IoYcz37U/s1600/Untitled+picture.png" height="640" width="472" /></a></div>
\Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3845184382590238896.post-83667079720274261272014-10-18T15:02:00.002+02:002014-10-19T08:42:49.053+02:00Analize Letrare: Kenget e Milosaos - Jeronim De Rada [analize letrare] <b><u>Kënga XX</u></b><br />
Poemat epiko-lirike quhen të tilla, sepse ngërthejnë <b>lirizmin</b> (shprehjen e ndjenjave, emocioneve, tipare këto të llojeve lirike) me <b>epizmin</b> (rrëfimin, dialogun, etj., tipare të llojeve epike).<br />
Në këtë rast, <b>dialogu</b> është elementi që i jep kësaj poeme të drejtën të quhet <b>epiko</b>-lirike.<br />
<b>-Vini re cilët janë dialoguesit dhe si i quan ata De Rada?</b><br />
Dialoguesit janë Milosao dhe Rina. De Rada i quan ata <u>trimi</u> dhe <u>vajza</u>.
Ndoshta kemi të bëjmë me një huazim prej poezive popullore (trimi e
vasha), sipas konceptit poetik popullor për të rinjtë e dashuruar.<br />
<b>-Një poet tjetër shqiptar që i përdor gjerësisht këto emërtimeeshte Lasgush Poradeci</b> (edhe ky e ka kult poezinë popullore)...<br />
<a href="https://www.blogger.com/null" name="more"></a><b>-Vini re elementët që mund të na tregojnë, se për cilin moment bëhet fjalë në këtë këngë.</b><br />
Tërmeti ka rrafshuar Shkodrën, njerëzit kanë humbur shtëpi e pasuri. Askush nuk mund të quhet më i pasur se tjetri:<br />
<blockquote>
<blockquote>
<i>Trimi: - Shkodra më s’thuhet qytet...</i></blockquote>
</blockquote>
Eshtë truku që ka gjetur De Rada romantik për të bashkuar dy të <br />
<a name='more'></a>
dashuruarit. Rrafshon Shkodrën, rrafshon dallimet të pasur-të varfër,
Milosao-Rinë... kështu triumfon përkohësisht dashuria.<br />
<blockquote>
<i><u>Përtej malit</u></i><i> gjejmë priftër </i>(larg, se Shkodra u rrafshua, por jo mentaliteti)<br />
<i>Që të na martojnë...</i></blockquote>
<div align="center">
<span style="font-size: medium;"><br /></span></div>
<b>-Mundohuni të shpjegoni rolin e vajzës (pra dhe të dashurisë), mbështetur në vargjet:</b><br />
<blockquote>
<blockquote>
<i>Si ai që një yll të qetë</i><br />
<i>sheh e zemrën ia ngroh,</i><br />
<i>yll që thot: “Vështromni dritën,</i><br />
<i>bota nuk do të shkallmohet”.</i></blockquote>
</blockquote>
Vasha, pra dhe dashuria është qendra e patundur e botës, ekuilibri, thelbi i pandryshueshëm në çdo fatkeqësi.<br />
<br />
<b>-Krahasoni vargjet:</b><br />
<blockquote>
<blockquote>
<i>Veç në sy të shihemi,</i><br />
<i>Pa dhe bota të përmbyset...</i></blockquote>
</blockquote>
<b>me:</b><br />
<blockquote>
<blockquote>
<i>yll që thot: “Vështromni dritën,</i><br />
<i>bota nuk do të shkallmohet”.</i></blockquote>
</blockquote>
Një përmbysje që urohet ose pranohet, mjaft që ta shohë të dashurën në
sy (me këtë kusht pra: një vështrim të dashurës). Dhe e parë së prapi,
përmbysja ka ardhur, por neutralizohet pikërisht prej këtij vështrimi
(bota nuk do të shkallmohet).<br />
<div align="center">
<span style="font-size: medium;"><br /></span></div>
<b>-Në kaq pak vargje mund të shihet dhe ndarja klasore? Madje dhe qëndrimi i fisnikërisë?</b><br />
<i>...bir bujari... unë s’jam një zonjë e madhe...</i> (fisnikë – të varfër)<br />
<i>...jot kunatë mizorja </i>(qëndrimi i saj)<br />
<div align="center">
<span style="font-size: medium;"><br /></span></div>
<b>-Lexoni dhe komentoni tre vargjet e fundit të fragmentit. Do të gjeni
sa e madhe është dashuria e Miosaos për Rinën (sa mund të sakrifikojë
ai për të).</b><br />
· <b><u>Kënga XXX</u></b><br />
Eshtë kënga e fundit e poemës.<br />
Pasi Mliosaoja shijon dashurinë dhe martesën, pasi i vijnë fatkeqësitë
njëra pas tjetrës (i vdes i biri dhe e shoqja), kthehet tek detyrimi i
tij patriotik. Këtu e shohim të ketë mbetur i plagosur në një lumë
përballë Shkodrës. Janë çastet e tij të fundit.<br />
<u>Të gjitha këto thuhen në tre-katër vargje:</u><br />
<blockquote>
<i>Gjaku im te Lumi i Vodhit. </i>(i plagosur)<br />
<i>Hapeni shatoren,</i><br />
<i>o <u>ushtarë</u>... </i>(është plagosur në luftë)<br />
<i>atje <u>nuk do zgjohem më</u>... </i>(janë orët e fundit të tij)<i> </i><br />
<i><u>Mblidhen</u></i><i> shokët mbrëmanet </i>(jeta është normale,<br />
<i>në katund, <u>në vatërët</u>. </i>qyteti i ka mbijetuar sulmit turk)</blockquote>
<b>-Vini re koncizitetin e gjuhës poetike të De Radës, aftësinë për të
përcjellë kaq shumë informacion dhe emocione me kaq pak fjalë / vargje
(lakonizmi).</b><br />
Madje vargu që përcjell informacionin më të rëndësishëm (që Milosaoja ka
dhënë jetën për atdheun) është i gjithi një fjali ku mungon folja (<i>Gjaku im te Lumi i Vodhit</i>).<br />
<div align="center">
<span style="font-size: medium;"><b></b></span></div>
<b>-Në cilat vargje mund të kuptojmë stinën?</b><br />
<blockquote>
<blockquote>
<i>Fryjti era e maleve</i><br />
<i>dhe rrëzoi hien e lisit.</i></blockquote>
</blockquote>
Prag dimri.<br />
Jepni mendimin tuaj, pse natyra e kësaj kënge të jetë pikërisht dimri? A
ka ndonjë lidhje me jetën e Milosaos (shihni dhe këngën e parë). Mos
harroni që për romantikët natyra luan një rol të dorës së parë për të
shpjeguar dhe ilustruar situata.<br />
<div align="center">
<span style="font-size: medium;"><b></b></span></div>
<b>Vini re emocionin e fortë që përcjellin fjalët, më mirë, mendimet e fundit të heroit.</b> <b>Përcjellja e emocionit realizohet përmes disa fjalëve apo situatave kyç të këngës:</b><br />
-vendosja në një radhë (varg) e Shkodrës dhe motrës (e njëjta dashuri?).<br />
-pamundësia që shprehet tek vargu i thjeshtë <i>atje nuk do të zgjohem më</i>.<br />
-malli për diçka që do të ndodhë pa të...<i>mblidhen shokët dhe vatër</i> (ngrohtësi), etj.Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/00259065905853780190noreply@blogger.com2