Bardha e Temali -Pasko Vasho Analize letrare

''Bardha e Temalit'' - ''Pashko Vasa'' -  ''analizë''  apo ''referat''

''Rëndësia''

''Bardha e Temalit'' mëton të jetë romani i parë në letërsinë shqipe edhe pse është i shkruar në frengjisht.


''Mënyra e botimit''

I botuar në Paris (1890), në fillim nuk bëri bujë mirëpo pasi u përkthye më 1969 në shqip atëherë bëri jehonë të madhe edhe në popullin shqiptar.


''Tema''

Temat e kësaj vepre(''Bardha e Temalit'') mund ti ndajmë në :

a)tema bazë: ,,Dashuria e dy të rinjëve
që nuk mund të realizohet ashtu siç ata dëshirojnë,por në linja të kundërta,prandaj ka përfundim tragjik‟‟

b)tema dytësore : konfrontimet mes shqiptarëve dhe sundimtarëve

c)tema tretësore : konfrontimet mes të rinjëve që janë kundër të resë dhe të rinjëve që janë për të renë ngaqë janë lodhur nga zakonet e egra dhe nga fanatizmi.


''Dallimi''

Vepra ka disi një ton romantik


Personazhet

Bardha - një vajzë nga një familje aristokrate e Shkodrës , e martuar me Lulin dhe e dashuruar në Aradin.

Luli - prijësi i malësisë së Temalit , i martuari me Bardhën.

Aradi - bashkmoshatar dhe i dashuri i Bardhës poashtu edhe vrarës i të dashurit të motrës së tij .

Pashai i Shkodrës - mercenar dhe bashkëpunëtor i pushtuesit

Osman Pasha - mercenar dhe bashkëpunëtor i pushtuesit

Jak Kola - luftëtar për çështjen kombëtare

Personazhet ndahen në personazhe që janë :

a) për të rejën (për çrrënjosjen e traditave dekadente) e ata janë:

Aradi dhe Anuli

b) për të vjetrën(për traditën , për zakonet).

Pashai i Shkodrës , Osman Pasha , Luli , Jak Kola.

c) personazhe që e vuajnë të vjetrën :

Bardha , Drandja , motra e Aradit

''Subjekti''

Bardha nën ndikimin e prindërve të saj(nëna dhe i vëllai) e pa dëshirën e vet martohet me Lulin ngase ai ishte prijës në malësinë e Temalit( e kështu do të lidhej miqësi me një familje të fuqishme dhe me influencë nga paria e malësisë).

Bardha menjëherë ballafaqohet me përçmimin e vjerrës ndaj saj dhe arrogancën e burrit të saj ngase këtu ballafaqoheshin mentaliteti fshatar i Bardhës dhe mentaliteti aristokrat i Lulit dhe i vjerrës së Bardhës.

Pas 1 viti Bardha kthehet në shtëpi.Bardha pas kalimit të një kohe dashurohet me Aradin.

Aradi vinte nga një familje që ndiqej nga pushteti ngase famlija e Aradit kish vrarë të motrën ngase ajo ish dashuruar pa lejen e prindërve në një të ri të cilin e poashtu e kishte vrarë Aradi.

Bardha gjendej në një udhëkryq ngase po të dashurohej me Aradin prindërit nuk do e linin të martohet me të ngase familja e tij ndiqej nga pushteti , në anën tjetër me Lulin kishte konflikt mentalitetesh .

Tashmë ose duhej të vritet Luli nga Aradi që të realizohej dashuria ose të vritet Bardha nga xhelozia e Lulit.

Ndodh më tragjikja që e ëma e Lulit e vret nusen(Bardhen) natën.


''Vendi i ngjarjes''

Shkodër dhe Malësi
Lexo me shume...