Projekt Histori: Ndikimi I Revolucionit Industrial ne vendet e Evropes

Tema : Ndikimi I Revolucionit Industrial ne vendet e Evropes




Revolucioni Industrial ishte tranzicioni drejt proceseve të reja prodhuese në periudhën nga 1760 në lidhje me të diku mes 1820 dhe 1840. Ky tranzicion përfshihet fillon nga metodat e prodhimit të dorës në makina të reja kimike, prodhimit dhe proceset e prodhimit të hekurit, efikasitetin e përmirësuar e fuqisë së ujit, përdorimi në rritje e fuqisë me avull dhe zhvillimin e mjeteve makine. Ajo gjithashtu përfshiu ndryshimin nga druri dhe të tjera bio-karburanteve në thëngjill. Ajo filloi në Angli dhe brenda disa dekadave është përhapur në Evropën Perëndimore dhe Shtetet e Bashkuara.
Përpjekje të vazhdueshme zgjatën gjatë Rilindjes. Megjithatë nderin e shkrimit të historisë do ta fitonin Vëllezërit Wright në ShBA. Pas shumë provash të suksesshme me mjete fluturuese pa motor, më 17 Dhjetor 1903 me modelin e radhës Wright Flyer I të treguar në figurë, ata bënë të mundur fluturimin e parë të pilotuar me motor në histori, duke hapur një faqe të re të zhvillimit industrial botëror. Edhe pse garën e fluturimit të parë e fituan vëllezërit Wright, përpjekjet e shkencëtarëve që ndërkohë ishin munduar t'i kalonin bënë të mundur një zhvillim të jashtëzakonshëm të aeronautikës. Në vitet që pasuan u zhvilluan si aeroplanë, ashtu dhe zeppelin (balona të ngurta gjigante të treguara në figurë më poshtë) në kohë rekord.
Revolucioni Industrial shënon një kthesë të madhe në historinë; pothuajse çdo aspekt të jetës së përditshme është ndikuar në një farë mënyre. Në veçanti, të ardhurat mesatare dhe popullsia filloi të shfaqin rritje të paparë të qëndrueshme. Në fjalët e fituesi i çmimit Nobel Robert E. Lucas, Jr, "Për herë të parë në histori, standardet e jetesës së masave të njerëzve të zakonshëm kanë filluar të pësojë rritje të qëndrueshme ... Asgjë sikur distanca këtë sjellje ekonomik është përmendur nga ekonomistët klasikë, madje edhe si një mundësi teorike ".
Revolucioni i Parë Industrial evoluar në Revolucionin Industrial të Dytë në vitet e tranzicionit në mes të 1840 dhe 1870, të kur progresi teknologjik dhe ekonomik fituan vrull në rritje me miratimin e anijeve me fuqi-avulli, anijet dhe hekurudhat, prodhimin në shkallë të madhe të mjeteve makine dhe rritjen e përdorimin te fabrikave me avull.
Zhvillimet kryesore teknologjike
Fillimi i revolucionit industrial është i lidhur ngushtë me një numër të vogël të risive, [16] duke filluar në gjysmën e dytë të shekullit të 18. Nga vitet 1830 fitimet në vijim ishin bërë në teknologji të rëndësishme:
Metalurgji , tekstil ,fuqi me avull , miniere etj.
Standardet e jetesës
Historia e ndryshimit të kushteve të jetesës gjatë revolucionit industrial ka qenë shumë e diskutueshme, dhe ishte tema që nga 1950 deri në 1980 shkaktoi debat më të zjarrtë midis historianëve ekonomike dhe sociale. [67] Një seri esesh 1950 nga Henry Phelps Brown dhe Sheila V. Hopkins më vonë vendosur konsensusin akademik se pjesa më e madhe e popullsisë, që ishte në fund të shkallës sociale, pësoi ulje të rënda në standardet e tyre jetësore.
Ushqimi dhe të ushqyerit
Uria kronike dhe kequshqyerja ishin normë për shumicën e popullsisë së botës, duke përfshirë Britaninë dhe Francën, deri në gjysmën e dytë të shekullit të 19. Deri rreth 1750, në pjesë të madhe për shkak të kequshqyerjes, jetëgjatësia në Francë ishte rreth 35 vjeç, dhe vetëm pak më e lartë në Britani. Popullsia amerikane e kohës u ushqyer në mënyrë adekuate, ishin shumë më shtatlartë dhe kishte jetëgjatësi prej 45-50 vjet.
Në Britani dhe Hollandë furnizimit të ushqimit janë në rritje dhe çmimet në rënie para revolucionit industrial për shkak të praktikave më të mira bujqësore, por popullsia është në rritje, si dhe, siç vuri në dukje nga Thomas Malthus [Përpara revolucionit industrial, përparimet në bujqësi ose teknologji shpejti.
çoi në një rritje të popullsisë, e cila përsëri tensionuar ushqim dhe burime të tjera, duke kufizuar rritje të të ardhurave për frymë. Kjo gjendje quhet kurth Malthusian, dhe ajo është kapërcyer përfundimisht nga industrializimit.
Struktura shoqërore dhe kushtet e punës
Sa i përket strukturës shoqërore, Revolucioni Industrial dëshmoi triumfin e një klase të mesme të industrialistëve dhe biznesmenëve mbi një klasë të drejt të fisnikërisë dhe zotërinjtë. Njerëzit e zakonshëm që punojnë gjetën mundësi në rritje për punësim në mullinjtë dhe fabrikat e reja, por këto ishin shpesh në kushte të rrepta të punës me orë të gjata të punës të dominuara nga një ritëm të caktuar nga makina. Si në fund të vitit 1900, shumica e punëtorëve industriale në Shtetet e Bashkuara ende ka punuar një ditë 10-orëshe (12 orë në industrinë e çelikut), fituar ende nga 20 në 40 për qind më pak se minimale konsiderohet e nevojshme për një jetë normale. [82 ] Megjithatë, kushtet e vështira të punës ishin të përhapura gjatë para se Revolucioni Industrial u zhvillua. [citim i duhur] shoqëria para-industriale ishte shumë statike dhe shpesh të punës mizor-fëmijë, kushtet e pista të jetesës, dhe orët e gjata të punës ishin po aq të përhapura para Revolucionit Industrial .
Evropa kontinentale
Revolucioni Industrial në Evropën Kontinentale erdhi pak më vonë se në Britaninë e Madhe. Në shumë industri, ky përfshirë zbatimin e teknologjisë së zhvilluar në Britani në vende të reja. Shpesh teknologjia është blerë nga Britania apo inxhinierë britanikë dhe sipërmarrësit u zhvendos jashtë vendit në kërkim të mundësive të reja. Me 1809 pjesë e Luginës Ruhr në Vestfalisë ishte quajtur 'Angli Miniature' për shkak të ngjashmërive të saj në zonat industriale të Anglisë. Të gjermane, ruse dhe qeveritë belge të gjitha të siguruar fonde shtetërore për industritë e reja. Në disa raste (të tilla si hekur), disponueshmëria e ndryshme të burimeve në nivel lokal do të thotë se vetëm disa aspekte të teknologjisë britanike janë miratuar.
Belgjika ishte vendi i dytë, pas Britanisë, në të cilën revolucioni industrial u zhvillua dhe e para në Evropën kontinentale:
Wallonia (frëngjisht folur Belgjikën jugore) ishte rajoni i parë për të ndjekur modelin britanik me sukses. Duke filluar në mes të Vitet 1820, dhe sidomos pas Belgjika u bë një komb i pavarur në vitin 1830, veprat e shumta që përmbajnë koks furrat e shpërthimit, si dhe puddling dhe kodrina mullinj janë ndërtuar në zonat e minierave të qymyrit rreth Liège dhe Charleroi. Udhëheqësi ishte një transplantuar anglez John Cockerill. Fabrikat e tij në Seraing integruar të gjitha fazat e prodhimit, nga inxhinieri në furnizimin e lëndëve të para, në fillim të 1825.
Revolucioni industrial ndryshoi një shoqëri kryesisht rurale në një një urban, por me një dallim të fortë në mes të veriut dhe jugut Belgjikë. Gjatë Mesjetës dhe periudhës së hershme moderne, Flanders është karakterizuar nga prania e qendrave të mëdha urbane (...) në fillim të shekullit të nëntëmbëdhjetë ky rajon (Flanders), me një shkallë urbanizimi prej më shumë se 30 për qind, ka mbetur një nga më të urbanizuar në botë. Për krahasim, kjo përqindje ka arritur vetëm 17 përqind në Wallonia, mezi 10 për qind në shumicën e vendeve të Europës Perëndimore, 16 për qind në Francë dhe 25 për qind në Britani.
Francë
Revolucioni industrial në Francë pasoi një kurs të veçantë pasi ajo nuk përputhet me modelin kryesor të ndjekur nga vendet e tjera. Në mënyrë të dukshme, shumica e historianëve francezë argumentojnë Franca nuk ka shkuar përmes një ngritjes të qartë. [107] Në vend të kësaj, rritja ekonomike dhe industrializimi procesi i Francës ishte i ngadalshëm dhe i qëndrueshëm përmes shekujve 18 dhe 19. Megjithatë, disa faza janë identifikuar nga Maurice Levy-Leboyer:
Revolucioni Francez dhe luftërat e Napoleonit (1789-1815),
industrializimi, së bashku me Britaninë (1815-1860),
Ngadalësimi ekonomik (1860-1905),
Përtëritja e rritjes pas 1905.
Gjermania:
në shumë qytete, dyqanet e reja hekurudhore ishin qendrat e vetëdijes teknologjike dhe trajnimit, në mënyrë që nga 1850, Gjermania ishte vetë-mjaftueshëm në përmbushjen e kërkesave të ndërtimit hekurudhor, dhe hekurudhat ishin një shtysë e madhe për rritjen e industrisë së çelikut të ri . Vëzhguesit gjetur se edhe si vonë si 1890, inxhinieri i tyre ishte inferiore ndaj Britanisë. Megjithatë, Bashkimi i Gjermanisë në 1870 stimuluar konsolidimin, nacionalizimin në kompanitë shtetërore, si dhe rritje të mëtejshme të shpejtë. Ndryshe nga situata në Francë, qëllimi ishte mbështetja e industrializimit, dhe linjat që rënda përshkohet Ruhrit dhe rrethe të tjera industriale, dhe me kusht lidhje të mira me portet kryesore të Hamburg dhe Bremen. Nga 1880, Gjermania kishte 9,400 lokomotiva tërhequr 43.000 pasagjerë dhe 30.000 ton të mallrave, dhe u tërhoq përpara Francës
Suedi:
Gjatë periudhës 1790-1815 Suedi përjetoi dy lëvizje paralele ekonomike: një revolucion bujqësore me pasuri të mëdha bujqësore, kulturat e reja dhe mjetet bujqësore dhe një komercializimin e bujqësisë dhe një industrializim proto, me industritë e vogla duke u themeluar në fshat dhe me punëtorë të ndërrohen puna bujqësore në sezonin e verës dhe të prodhimit industrial në sezonin e dimrit. Kjo çoi në rritjen ekonomike të përfituar pjesë të mëdha të popullsisë dhe shpie deri në një revolucion konsumit duke filluar në vitet 1820.
Gjatë periudhës 1850-1890 Suedia përjetuar një shpërthim i vërtetë në sektorin e vet të eksportit, me të kulturave bujqësore, druri dhe çeliku qenë tri kategori dominuese. Suedia e hoqi më tarifat dhe barrierat tjera për tregti të lirë në vitet 1850 dhe u bashkua në standardin e artë në 1873.
Gjatë periudhës 1890-1930 Revolucioni industrial i dytë u mbajt në Suedi. Gjatë kësaj periudhe industritë e reja të zhvilluara me fokus të tyre në tregun e brendshëm: inxhinieri mekanike, ndërmarrjet energjitike, papermaking dhe industri të tekstilit.
Shkaqet në Britani
Si Revolucioni Industrial zhvilluar prodhimi britanik prodhuar u rrit përpara ekonomive të tjera. Pas revolucionit industrial, u zënë më pas nga Shtetet e Bashkuara.
Britania e Madhe siguroi bazat ligjore dhe kulturore që mundësoi sipërmarrësit të pionier të revolucionit industrial Faktorët kyç nxitjen këtë mjedis janë:
(1) Periudha e paqes dhe stabilitetit që pasoi bashkimin e Anglisë dhe Skocisë,
(2) jo tregtar. barrierat ndërmjet Anglisë dhe Skocisë,
(3) shteti ligjor (duke respektuar shenjtërinë e kontratave),
(4) një sistem i drejtpërdrejtë ligjor i cili lejoi formimin e shoqërive aksionare (korporatave),
dhe (5) një treg të lirë (kapitalizmi ).
Avantazhet gjeografike dhe natyrore burimeve të Britanisë së Madhe kanë qenë fakti se ai kishte brigje të gjera dhe shumë lumenj lundrueshëm në një moshë ku uji ishte mjeti më e lehtë të transportit dhe që ka qymyr të cilësisë më të lartë në Evropë. Ka pasur dy vlera kryesore që me të vërtetë çuan revolucionin industrial në Britani. Këto vlera janë të vetë-interesi dhe një shpirti sipërmarrës. Për shkak të këtyre interesave, shumë përparime industriale janë bërë që rezultoi në një rritje të madhe në pasurinë personale. Këto përparime gjithashtu përfitoi mjaft e shoqërisë britanike si një e tërë. Vende të botës filluan të njohin ndryshimet dhe avancimet në Britani dhe përdorimin e tyre si një shembull për të filluar revolucione e tyre industriale. Një tjetër teori është se Britania ishte në gjendje të ketë sukses në revolucionin industrial për shkak të disponueshmërisë së burimeve kryesore të poseduara. Ajo kishte një popullsi të dendur për madhësinë e saj të vogël gjeografike. Shtojcë e tokë të përbashkët dhe të revolucionit të lidhur bujqësore bërë një furnizim i këtij punës në dispozicion. Ka pasur edhe një rastësi lokale e burimeve natyrore në veri të Anglisë, anglisht Midlands, South Wales dhe ultësira skocez. Furnizimet vendore të qymyr, hekur, plumb, bakër, kallaj, gur gëlqeror dhe fuqisë së ujit, ka rezultuar në kushte të shkëlqyera për zhvillimin dhe zgjerimin e industrisë. Gjithashtu, me lagështirë, kushtet e motit të butë veri-perëndim të Anglisë ofruar kushte ideale për tjerrje e pambuku, duke siguruar një pikënisje natyrore për lindjen e industrinë e tekstileve. Në 1700, 5/6 e qymyrit minuar të gjithë botën ka qenë në Britani, ndërsa Holanda që nuk kanë; kështu që edhe pse ka transport më të mirë të Evropës, më të urbanizuar, të paguar mirë, njerëzit e shkolluar dhe taksat më të ulëta, ai nuk arriti të industrialise. Në shekullin e 18-të, ai ishte i vetmi vend evropian popullsia e qyteteve e të cilit dhe u tkurr. Pa qymyr, Britania do të kishte dalë jashtë vendeve të përshtatshme të lumenjve për mullinj nga vitet 1830.
Shkaqet në Evropë
Zgjerimi evropian shekullit të 17 kolonial , tregtisë ndërkombëtare , dhe krijimin e tregjeve financiare prodhuar një mjedis të ri ligjor dhe financiar, një që i mbështetur dhe mundësuar rritjen industriale të shekullit të 18të .
Një pyetje me interes aktiv ndaj historianëve është arsyeja pse revolucioni industrial ndodhi në Evropë dhe jo në pjesë të tjera të botës në shekullin e 18-të, veçanërisht Kina , India , dhe Lindjen e Mesme , apo në raste të tjera si në Antikitetit të Lashtë [ 127 ] ose Mesjeta . [ 128 ] faktorë të shumtë janë propozuar , duke përfshirë të arsimit , ndryshimet teknologjike [ 129 ] ( shih revolucion shkencor në Europë ) , qeveria " modern " , "moderne" qëndrimet punës, ekologjisë , dhe kulturës . [ 130 ]Mosha e Iluminizmit jo vetëm që do të thotë një popullsi më të madhe të arsimuar por edhe pikëpamjet më moderne për punë . Megjithatë , historianët më kundërshtojë pohimin se Evropa dhe Kina ishin përafërsisht të barabarta , sepse vlerësimet moderne e të ardhurave për frymë në Evropën Perëndimore në fund të shekullit të 18-të janë të afërsisht 1,500 dollarë në paritetit të fuqisë blerëse ( dhe Britania kishte të ardhura për frymë prej rreth 2,000 dollarë [ 131 ] ) , ndërsa Kina , nga krahasimi , kishte vetëm 450 dollarë .

Iliria gjate periudhes se hekurit - Permbledhjet kryesore te Historise

\

Analize Letrare: Kenget e Milosaos - Jeronim De Rada [analize letrare]

  Kënga XX
Poemat epiko-lirike quhen të tilla, sepse ngërthejnë lirizmin (shprehjen e ndjenjave, emocioneve, tipare këto të llojeve lirike) me epizmin (rrëfimin, dialogun, etj., tipare të llojeve epike).
Në këtë rast, dialogu është elementi që i jep kësaj poeme të drejtën të quhet epiko-lirike.
-Vini re cilët janë dialoguesit dhe si i quan ata De Rada?
Dialoguesit janë Milosao dhe Rina. De Rada i quan ata trimi dhe vajza. Ndoshta kemi të bëjmë me një huazim prej poezive popullore (trimi e vasha), sipas konceptit poetik popullor për të rinjtë e dashuruar.
-Një poet tjetër shqiptar që i përdor gjerësisht këto emërtimeeshte Lasgush Poradeci (edhe ky e ka kult poezinë popullore)...
-Vini re elementët që mund të na tregojnë, se për cilin moment bëhet fjalë në këtë këngë.
Tërmeti ka rrafshuar Shkodrën, njerëzit kanë humbur shtëpi e pasuri. Askush nuk mund të quhet më i pasur se tjetri:

Trimi: - Shkodra më s’thuhet qytet...

Eshtë truku që ka gjetur De Rada romantik për të bashkuar dy të

Analize Letrare: Mbreti Lir -William Shekspir [analize letrare]

Shekspir-Mbreti Lir

Subjekti :

Mbreti Lir eshte mbreti I Anglise. Ai vendos te lere fronin e tij dhe t’a ndaje mes tre vajzave te tij, Gonerilit, Reganit dhe Kordelias. Ai I vendos ato para nje prove ku do te shihte se cila nga vajzat do ta donte me shume. Dy vajzat e medha  nisin ta manipulojne me fjale, ndersa Kordelja, vajza e vogel thote se ajo e do babain e saj ashtu sic do femije. Prandaj ai nuk I jep asaj nga tokat e veta, por e mallkon  dhe  e debon ate nga shtepia. Nderkohe  Kordelja shkon ne France pasi mbreti I Frances ishte ne dashuri me te. Me pas  Liri e kupton se c’gabim te rende kishte bere pasi dy vajzat e debojne nga shtepia dhe e lene ne shi.

Nderkohe  Konti I Glosterit  ka gjithashtu probleme familjare. Djali I tij I madh, Edmundi, eshte I adaptuar . Ai nuk e pranon dot kete dhe thur nje intrigue sikur djali tjeter , Edgari do te vrase babane e tyre. Ndaj Glosteri e debon Edgarin dhe mban prane vetes Edmundin. Kur Glosteri merr vesh qe Lirin e kane braktisur te bijat, e ndihmon ate. Regan dhe I shoqi I saj ,  e masakrojne per kete, dhe ai perfundon serisht tek Edgari, ku shkoi dhe Liri...

Nje ushtri franceze niset kundra Anlgise, e kryesuar nga Kordelja. Edmundi lidhet me dy motrat, dhe Albani, I shoqi I Gonerilit eshte shume I shqetesuar rreth ceshtjes se Lirit, dhe per pasoje ate e vrasin. Nderkohe ushtria e Kordelias mundet dhe ajo dhe I ati mbahen peng. Nga ana tjeter ushtria angleze e Edmundit dhe motrave thyhet nga ajo e Edgarit. Glosteri tenton te vrase veten, Edgari vret Edmundin, Gonerili vret

Analize Letrare: Hamleti - WIlliam Shekspir [analize letrare]

William Shekspir - Hamleti

Subjekti :

Fantazma a mbretit te vrare te  Danimakres shfaqet ne Elsinore, dhe shihet fillimisht nga Horatio dhe nje sherbetor.Horatio I thote birit te mbretit te vdekur, Hamleitit, I cili vendos te takoje fantazmen.Nga ajo , ai kupton se I  ati eshte vrare nga xhaxhai I tij, Klaudius me helm ne vesh.Xhaxhai I tij I kishte zene fronin dhe kishte marre nenen Gertrude per grua.

Hamleti tronditet dhe  per te zbuluar te verteten, nis te shtiret si I cmendur.Ofelia, e dashura e tij bashkepunon me te atin, Polonin dhe mbreterit per te zbuluar te verteten e Hamletit.Duket sikur Hamlet eshte vertete I marre, dhe ai bashkohet me trupen e teatrit per te  vene ne skene nje tragjedi ku perhskruhet menyra si Klaudi vrau mbretin.Klaudi nuk e perballoi sot dhe u largua nga shfaqja, duke e siguruar keshtu Hamletin per fajsine e tij.

Ndersa hyri ne dhomen  e nenes, ai vret Polonin I cili ishte fshehur ne dollap.Pas kesaj Ofelia cmendet, dhe Laerti vellai I saj kthehet nga Franca.Klaudi  shtyn Laertin kunder Hamletit, dhe vendos qe gjate nje dyluftimi rutine, te helmoje shpaten e Laertit, nderkohe qe Hamleti ishte debuar per ne Anlgi, por u kthye prape prej sulmeve pirate.Ai u kthye gjate funeralit te Ofelise e cila vdiq e mbytur ne lume.

Me pas, Klaudi e merr ne gosti ku kishte vere te helmuar, per Hamletin.Gertruda e pi gabimisht dhe vdes, Laerti plagos Hamletin me shpaten e helmuar, dhe me pas veten.Hamleti detyron

Ese: Demokracia

Pushteti ne demokraci eshte konceptuar , si një mënyrë sundimi në një shoqëri të ndarë , pa qenë e nevojshme të përdoret forca apo dhuna.

Me nje fjale demokracia duhet te jete udhëheqje E popullit, NGA populli dhe PËR popullin.
Qe te realizohet forma demokratike ne nje shtet, nuk mjafton vetem mirefunksionimi i strukturave dhe mekanizmave institucionale, por duhet te vendoset nje raport i ndersjellte i shtetasve dhe shoqerise me shtetin. Nje shtet mund te arrije te demokratizohet, ne rast se edhe shtetasit e tij e duan dhe kontribuojne ne kete proces. 
Ashtu si individi qe mund te prishe rregullin dhe shtetin, ashtu dhe shteti mund te demtoje individin. Fatkeqesisht ne realitetin tone ndodhin te dyja... 
Edhe filozofet i kane kushtuar nje rendesi te vecante lidhjes dhe raportit qe duhet te kete shteti me shoqerine.Menyra me e mire per te njohur njerine e 
ndershem, eshte te analizosh natyren e shtetit te tij, si dhe te kerkosh se cdo te thote drejtesi ne ate shtet.
Shteti eshte i lumtur nese cdo qytetar i marre vecmas eshte i lumtur nga shteti i tij. Eshte shume e rendesishme per nje shtet qe te qeverise,dhe te kujdeset vecanerisht per qenien e tyre te lumtur. kjo menyre e te shpjeguarit te lidhjes shtet – individ , eshte nje nga menyrat me bindese dhe me objektive.
Jo vetem njeriu eshte i destinuar nga natyra te jetoje ne shtet, por edhe shteti, si cdo bashkesi tjeter, eshte krijuar me nje qellim te mire, dhe ekziston per nje qellim qe te siguroj te miren e njeriut ne shkallen me te larte, domethene jeten e tij morale dhe intelektuale.Pasi nje popull qe do te qeveriste gjithmone mire, nuk do te kishte nevoje te qeverisej.

Analize Letrare: Darka e Fundit- Ismail Kadare

 Veprën “Darka e Gabuar “ të Kadaresë mbase do ta kisha krahasuar me kryeveprën “Darka e fundit të Leonardo Da Vinçit”, të dyja vepra interesante arti, në të dyja vepra ndeshemi me një darkë të pazakontë, me një mister brenda asaj darke, që e vërteta e asaj darke mbase ende kufizohet me pyetjen: Ç’ka ka ndodhur në atë darkë? Është e njëjta pyetje po në të dyja vepra. Pastaj, nëse shohim një paraqitje klasike, në veprën “Darka e fundit” të Leonardos , ku ai i ka vendosur Jezusin me apostujt e tij ulur në tryezë, ndërkaq që edhe në veprën “Darka e Gabuar” të Kadaresë ndeshemi me po atë paraqitje klasike, ku autori ka vënë në pozicion elementet si muzika nga gramafoni dhe shampanja, si pjesë e asaj darke. Patjetër se ato elemente e ilustronin një interpretim klasik, një nuancë më elegante që i jep frymë klasike asaj darke. Një krahasim në mes të këtyre dy veprave, që pështjellojnë ekzistencën e një misteri në mes të asaj darke, me një dozë dyshimi tradhtie të bazuar nga realiteti, por të shprehur edhe në mënyrë imagjinare, por të mjegulluar në sy të shikuesit apo lexuesit. Përderisa në pikturë mund të vërejmë apostujt të cilët pyesin njëri –tjetrin se kush nga ata është tradhtari? apo “ Kush mund të dijë diçka ” . Ajo pamje e fiksuar në pikturë na bën të ndeshemi me pëshpëritjet në “Darkën e gabuar

Analize Letrare: Mall - Ismail Kadare

Ismail Kadare - Mall Malli eshte nje prej motiveve me te dendura ne poetiken e Kadares,shprehur ne forma te ndryshme si psh:-per femijerin,-per vendlindjen,-per vajzat e bukura te Moskes,-per vajzen qe ka prekur shpirtin e tij,etj.Malli eshte lejtmotivi I kesaj poezie.Heroit lirik duket se I mungon vajza e enerrave te tij dhe per shkak te mungeses lind ndjenja e mallit.Si rrjedhoj e mallit vjen nje tjeter ndjesi qe shprehet nepermjet elementeve te natyres ku bien ne sy detajet:Qiej te ngrysur,mungesa e lejlekeve dhe ylbereve.Perdorimi I shumesit ne keto 3 detaje(perjashto lejleket)krijon pershtypjen e nje hapesire te pafundme te cilen seshte I afte ta rroki syri njerezor.Kjo hapesire lidhet me ndjesin e booshllekut qe I krijon heroit lirik ne shpirt mungesa e komunikimit me vajzen qe dashuron... Mungesa e ylbereve simbolizon nderprejen e urave te komunikimit por edhe gezimin e jetes(ngjyrat). Ne strofen e 1 pikat e shiut mbi qelq ngjajne me ndjesit delikate qe I zgjohen heroit ne shpirt.Per here te pare ne poetiken e Kadares shiu nuk eshte burim trishtimi, por zgjon te heroi lirik nje perjetim aq te fort sa I mbush gjith qenien:malli per dike te zgjon emocione te forta qe te nxjerrin nga apatia dhe merzia.
Fjala:befas eshte deshmi e spontanitetit te ndjenjave qe lidhet me nenvetedijen e pakontrolluar te heroit lirik.Nga ky moment e tutje do te garojne ne poezi:vetedija(kujton thenie e Heraklitit:te zgjuarit jane bashke ne toke dhe te fjeturit vec)me nenvetedijen(zgjimi I kesaj ndjesie te cilin nuk e kontrollojme).Paradoksi I kesaj distance shpirerore gjendet ne faktin se heroi lirik dh e dashura jetojne ne nje qytet.Pra seshte hapesira dhe distanca fizike qe I ndan,te dy I ka kapur rutina e jetes se perditshme,monotonia dhe mefshtesia.Kjo mefshtesi nuk eshte e panjohur per heronjt e letersis moderniste.Mjafton perseritja e detajit:rralle,sa rralle per te kuptuar sa e madhe eshte distanca shpierterore mes tyre.Shiu behet shkak per zgjimin e ketij kujtimi;pra natyra behet percaktuese e ndjesi njerezore. Ne strofen 2 spontaniteti I ndjenjes se mallit theksohet nga fjala:e cuditshme;cka na ben te besojme se poeti ska marr vesh as faktin qe po vjen vjeshta.Ardhja e vjeshtes theksohet nga detajet artistike:mengjesi me shi dhe qiejt e ngrysur. Ne strofen 3 fjala:perdreq lidhet me faktin qe arsyeja nderpret spontanitetin dhe lirine e nenndergjegjes per te arritur ne konkluzione qe vetem arsyeja mund ti diktoje.Ai kujton thenien e Heraklitit qe pershtatet me kete largesi shpirerore qe I ngjan gjumit letargjik dhe vete vdekjes.Ai e kupton se ata qe jane te gjalle(vital dhe aktiv)munden ti vjelin jetes gezime dhe perjetime te forta, ndersa njerezit e plogesht e pasiv jane si te pergjumurit,si te vdekurit;te privuar nga kenaqesit e jetes.Duket sikur me kete thenie heroi do te zgjoj vetveten nga plogeshtia. Ne strofen 4 pyetja retorike e dy vargjeve te para duket me teper si thirrje qe heroi lirik I ben vetes per zgjim;gjithashtu shpreh dyzimin e poetit me endrres dhe realitet,dyzim qe lidhet ose kushtezojet edhe nga ngjyra gri e qiellit.Dy vargjet e fundit ritheksojne motivin e mallit dhe shprehin iden se:Kjo dite ia vlente qofte edhe vetem per faktin se shpirti I heroit lirik u mbush me jet nga ndjenja e mallit.

Analize Letrare: Kristal - Ismail Kadare -

Poezia u shkrua me 1979.Eshte poezi dashurie mbikohore qe nuk I kushtohet drejtperdrejt dashurise,por mbijeteses se kujtimit te saj ne shpirtin e njeriut qe e ka provuar. Ismail Kadare e shikon dashurin ne retrospektiv.Kujtimi I dashuris vjen ne formen e nje dhimbjeje dhe monumentalizohet.Ajo merr forme fizike,kristalizohet,shnderrohet ne kristal.Kujtimi e larteson dashuris deri ne perjetesi.Ai do te donte te shpetonte perfundimisht nga kujtimi I nje dashurie qe nuk ekziston me.Shfaqet dilema e tij per tu ndare prej kesaj dashurie ne kete bote apo per ta marre si xhevahir ne boten tjeter... Ky vleresim I Kadares per dashurin eshte I panjohur me pare.Ideja:dashuria nuk vde kurre;edhe pas ndarjes ajo mbetet ne nje cep te shpirtit njerezor e pazevendesueshme,per te zbukuruar shpirtin e atij qe ka patur fatin ta perjetoj.Poezia nis me nje apostrof ne vargun e pare ku heroi lirik I drejtohet kujtimit te dashuris si ti drejtohej nje njeriu qe ka para,ne veten e dyte numri njejes.Ky kujtim eshte ende I forte edhe I gjalle dhe trondit shpirtin e heroit lirik.Metafora e vargut 3 te strofa e pare tregon se edhe kujtimet me teforta I fashit dikur koha. Ne vargun e pare te strofes 2 antiteza: poshte e larte tregon coroditjen e heroit lirik perballe dilemes nese duhet ta mbarti gjith jeten kete kujtim,apo ta harroj per gjithmone.Enumeracioni emeror I vargut 3:nje

Analize Letrare: Pa ty - Ismail Kadare

Poezia trajton temen e dashuris,se ciles I kendohet ne mungese.Edhe pse nuk permenden fjalet:dashuri dhe ndarje;nga trishtimi qe del si ndjenje mbizoteruese,kuptojme se heroi lirik po vuan nje ndarje.Jane disa detaje qe vertetojne ndarjen,here te drejtperdrejta dhe here ne menyre simbolike. a)Detaje te drejtperdrejta:ti ike,fill pas teje u zbeh blerimi,cte bej,etj b)Detaje me vlere simbolike:udha e pafundme(qe ska me kthim se e dashura nuk do te vi me),bota ngjan me negativin e nje filmi(bardhezi,kane humbur ngjyrat,pra bukuria dhe interesi per jeten),ere e ftohte(shpirti pa dashurin eshte ftohur dhe ndihet sikur po afron dimri)... ,te muzgut(shpirti I pashprese,shkrimet e lashta si te Gjon Buzukut(te dy I perkasin te kaluares qe nuk kthehet me pas),I ftohti medalion I henes(hena shihet si deshmitare e ndarjes). Ne strofen 1 paralelizmi figurativ mes vjeshtes dhe ikjes se te dashures tregon humbjen e nje dashurie dhe fillimin e vetmis te simbolizuar nga dimri.Folja zverdhi shpreh zbehjen e pasionti dhe vjeterimin e ndjenjes.Vete hena te sugjeron nje lloj ftohtesie cka shkon per shtat me ftohjen e lidhjes ne cift.kjo ndjesi shprehet me metonimin:mbi gjokse pellgjesh tani tundet I arti medaljon I henes(konkretja per abstrakten). Larmia e inversioneve sherben per te treguar se pas ndarjes asgje nuk shkon mbare. Ne strofen e dyte vazhdon paralelizmi figurativ:ikin lejleket prej te ftohtit sic ka ikur e dashura e heroit lirik.Krahasimi:si stof I keq shpreh vleresimin e heroit lirik per cilesin e dashuris por edhe per cilesin e jetes pa dashurin:ai beson se kjo lidhje nuk I qendroj kohes ngaqe nuk ishte cilesore.

Ese argumentuese bindese - Pse duhet te vazhdoj kete profesion

Mua me pelqen te studioj,sepse marr njohuri me te cilat do te ndertoj te ardhmen time.Te marresh njohuri do te thote te behesh nje njeri i ditur,pergjegjes,i afte per te kaluar cdo sfide nje njeri me kultur pra me pak fjale i kompletuar. Pasi mbaron shume vite shkollim,vlen nje moment kur ti duhet te zgjedhesh nje dege me te cilen do te ushtrosh nje profesion te caktuar.Dhe ky eshte pikerisht momenti ku lindin dhe dyshimet,fillon dhe behesh kunfuze dhe nuk je e sigurte ne vetvete Perballe nje momenti te tille duhet te jesh e arsyetueshme per te marre nje vendim,qe neser te ndihesh mire dhe te mos pendohesh per ate cke zgjedhur.
Konkretishte mua me pelqen dega per mjekesi.
dhe tani lind pyetja:- pse duhet te zgjedh kete dege per te studiuar?
Meqe arritem ne thelbin e duhur, ne ceshtjen ku qendron dhe problemi do te vija ne dukje disa arsyeje dhe argumenta qe te cojne ne zberthimin e kesaj ceshtje.
arsyeja e pare qendron ne deshiren dhe pasionin tim.qe i ka fillimet qe ne momentin kur un e fillova ta kuptoj kete bote, kur une fillova te jap ndihmen e pare dhe te marr kenaqesine e pare, qe ne ate moment mendova te behem pjese e saj,
Pavaresishte kesaj qendron dhe arsyeja qe une mbi te gjitha jam nje njeri human, nje njeri me zemer te forte dhe e gatshme per te qene ne sherbim te personave te cilet kane nevoje per tu shuruar fizikisht dhe moralishte,po ashtu deshiroj te jem ne krah te tyre sa here qe ndjejne nevojen per te zbazur dhimbjen,problemetqe ato kane dhe une ne nje fare menyre te behem pjese e ketyre dhimbjeve qofte edhe per nje cast.
deshiroj gjithashtu tiu afroj mbeshtetje force,kurajo,tiu rris shpresen per te jetuar qe ta shikojne jeten ne kendveshtrime te ndryshme.
Arsyeja e fundit por jo me pak e rendesishme eshte se edhe prinderit e mi jane nje nder shkaqet qe me inkurajojne te ndermarr kete hap,qe me mbeshtesin dhe me mesojne per kete fushe.
Duke bere keto arsyetime ,duke dhene keto argumenta ne momente te tilla dyshimesh fillon dhe e kupton si dhe je me e qarte perse do ta vazhdosh kete rrugetim.

Autori: Dena