Bota ne te cilen jetojme, shoqeria njerezore e se ciles jemi pjese gjate gjithe kohes se ekzistences se saj ka krijuar rregullatoret e vet per te mbijetuar. Pjese e ketyre rregullatoreve jane kodet ligjore, ato morale, pse jo edhe feja. Me ane te ketyre shoqeria njerezore kufizohet; jo ne nje konotacion negativ, por kufizohet ne te kryeren e gjerave jo njerezore. Por cfare do te ndodhte nese kete shoqeri ne do ta linim ne liri te plote, pa ligje, fe apo moral? A do te vazhdonte te ekzistonte ende apo do te ishte shfarosur? Ne nje shoqeri krejtesisht te lire, pa kufi ligjore dhe morale do te mbreteronte kaosi. Asgje e mire nuk krijohet kur nuk ka rregulla. Njerezit do te vrisnin njeri tjetrin pa arsye dhe askush nuk do ta ndalonte. Ndoshta dhe fenomene me te erreta si kanibalizmi, perdhunime etj. Imagjinojeni vete: te mund te kishit ne dore gjithcka dhe te mos kuptoje cfare eshte e mire dhe cfare e gabuar. Kjo shoqeri do te ishte e destinuar te zhdukej ne nje hark kohor shume te shkurter. Kur hedhim nje sy nga mbreteria e kafsheve shohim qe sado kaotike mund te duket ne pamje te pare, ajo realisht funksionon mjaft mire. Kafshet e njohin moralin dhe e respektojne. Kur ne ushqejme nje qen, ai vjen dhe na lepin doren; shenje mirenjohjeje nga ana e tij ndersa kur i gjuajme me gur ai na sulmon. Kjo tregon qe qeni e kupton se cfare eshte e mire dhe cfare e keqe, pra dhe kafshet kane rregullatoret e tyre. Me lindjen e njeriut si qënie e arsyeshme, “homo sapiens”, fillon edhe organizimi i shoqërisë njerëzore. Thënia e Aristotelit se njeriu është “kafshë politike” shpreh qartë prirjen e njerëzve për të jetuar së bashku me njerëz të tjerë. Kjo prirje, të cilën Aristoteli, e cilësonte
si të natyrshme, buron në të vërtetë nga pamundësia e njeriut të izoluar për të përballuar jetesën, për të plotësuar disa kërkesa të tij. Këto kërkesa, të cilat, siç e tregon zhvillimi historik, kanë qenë dhe janë gjithmonë në rritje, mund të plotësohen vetëm në mënyrë kolektive, d.m.th nga një shoqëri e organizuar. Raporti ndërmjet shoqërisë dhe shtetit kapërcen cakun e origjinës së shtetit dhe shtrohet në një rrafsh më të gjerë, sepse ky raport ekziston në çdo fazë të zhvillimit shoqëror, pra edhe në shoqërinë bashkëkohore. Shteti ka lindur në bazë të një veprimi të ndërgjegjshëm të njeriut d.m.th në bazë të një kontrate, marrëveshjeje. Njeriu, si qënie e vetëdijshme, e kuptoi se sa ishte e dëmshme gjendja e luftës së të gjithëve kundër të gjithëve dhe vendosi që kësaj gjendjeje t’i jepte fund. Njerëzit për këtë, nëpërmjet një kontrate, krijuan shtetin, i cili i dha fund kësaj lufte të përgjithshme dhe të ndërsjelltë. Njeriu, që me lindjen e tij, ka disa të drejta natyrore, por këto të drejta nuk mund t’i sigurohen dhe as të gëzohen prej tij në kushtet e një lufte të tillë të pakufizuar. Individi i vetmuar nuk është në gjendje të sigurojë të drejtat e tij, si jeta, liria, pronësia dhe pikërisht kjo gjendje pasigurie i shtyn njerëzit të krijojnë një institucion, shtetin, që mund t’u sigurojë gëzimin e të drejtave të tyre. Njerëzit morën përsipër detyrimin që t’i nënshtrohen shtetit, i cili, nga ana e tij, mori përsipër të mbrojë të drejtat e tyre natyrore. Qe te ngulitej nje nen,qe te fitohej nje e drejte, kerkoheshin lumenj gjaku kerkohej qe te sakrifikohej maja e diamantit te popujve.Popujt ne zgjimet e agimit te tyre shihnin drejt se ardhmes me me besim.Sa gjera beheshin ne emer te sloganit !Me mijera shkonin neper gijotina , me mijera pushkatoheshin e sa te tjere coheshin ne litar . Ne emer te popullit vriteshin bij te popullit.C’logjike krimineli gjakftohte e cinik! Mekanizma te cuditshme e bastarde vijne nga njerzit e etur per pushtet . Problemet nisin qe nga momenti kur hyn ne gjykate dhe lexon me germa te medha ne murin pas gjykatesit: Ligji eshte i barabarte per te gjithe.Aty per aty i hedh nje sy por kupton qe per krime te njejta ka denime te ndryshme dhe nuk zbatohen parimit e ligjit. Ai nuk zbatoht barazisht per te gjithe. Ligjet vertet ekzistojen por ato nuk zbatohen, dhe bejne qe njerzit pak nga pak te humbasin dhe moralin e tyre.Ashtu pak nga pak duke qene s ligji nuk zbatohet apo tregohet i padrejte ben qe njeriut ti ike fytyra te kthehet ne nje mase te perhime , pa trajte ,anonime thjesht merr fryme .
Nese te bie rasti te shkosh per te zgjidhyr nje ceshtje, kerkon te drejten tend ligjre eshte si te hysh me kembet tende te dalesh ne supet e te tjereve . Shteti funskionon sipas ligjit te me te fortit. Jeta eshte loje ne duart e sistemit , ligjit dhe paaftesise njerezore.
No comments :
Post a Comment